آگاه: ۱۷ مه یا ۲۷ اردیبهشت‌ماه روز جهانی مخابرات یا ارتباطات نام دارد که هدف اصلی روز جهانی مخابرات (WTD) اهمیت ارتباطات و نحوه انتقال اطلاعات در سراسر جهان و افزایش آگاهی از ارتباطات حیاتی در زندگی و توسعه فناوری‌ها در این زمینه است.
اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) یک سازمان بین‌المللی وابسته به سازمان ملل متحد است. این اتحادیه دومین اتحادیه قدیمی پس از کمیسیون راین است و وظیفه قانون‌گذاری و مدیریت فضای فرکانسی، تدوین استانداردهای تبادل داده و اطلاعات و همچنین کمک به رشد و توسعه ارتباطات در سراسر جهان را برعهده دارد و مقر این سازمان در ژنو سوئیس واقع شده است. این اتحادیه در سال ۱۸۶۵ پس از اختراع تلگراف ۲۰ کشور اروپایی نهادی را به‌عنوان اتحادیه بین‌المللی تلگراف تأسیس کردند که اولین مقررات بین‌المللی ارتباطات راه دور (مخابرات) در آن به تصویب رسید.
اتحادیه مذکور پس از کنفرانسی جهانی در مادرید اسپانیا به اتحادیه بین‌المللی ارتباطات راه دور (مخابرات) یا همان ITU تغییر نام داد. پس از تأسیس سازمان ملل متحد، در سال ۱۹۴۵، آی‌تی‌یو به نهادی وابسته به این سازمان تبدیل شد. اجزای تشکیل دهنده ITU از سه بخش ۱- بخش استاندارد سازی مخابرات ۲- بخش مخابرات رادیویی ۳- بخش توسعه مخابرات تشکیل شده است.
برابری جنسیتی در تحول دیجیتال
روز جهانی مخابرات و اطلاعات حتی توسط سازمان‌هایی مانند یونسکو جشن گرفته می‌شود و هر ساله با موضوع مختلفی برگزار می‌شود.
هرساله دبیر کل اتحادیه بین‌المللی مخابرات، در پیام خود به مناسبت روز جهانی ارتباطات، شعاری را برای آن سال انتخاب و تاکید می‌کند که کشورهای عضو برای تحقق این شعار تلاش کنند. امسال شعار «برابری جنسیتی در تحول دیجیتال» برای این روز انتخاب و اعلام شد؛ اما در بسیاری از تقویم‌ها روز ۲۷ اردیبهشت‌ماه، علاوه بر روز ارتباطات، روز روابط عمومی هم است که البته انتخاب درستی است؛ ارتباطات با روابط عمومی ارتباط تنگاتنگی دارد و قرارگرفتن نام این دو در کنار هم، انتخاب درستی است.
تأثیر روابط عمومی بر فرهنگ‌سازی
از آن جایی که فرهنگ‌سازی، یک فعل اجتماعی است که در ارتباط با گستره وسیعی از انسان‌ها سر و کار دارد و می‌خواهد بر رفتار و ذهنیت تعداد زیادی از آدمیان تأثیر بگذارد، یک عمل روابط عمومی است؛ زیرا شناخت افکار عمومی و تأثیر و نفوذ در آن یکی از وظایف و شاید مهم‌ترین وظیفه روابط عمومی است. شناخت افکار عمومی نقش بسیار زیادی در فرآیند فرهنگ‌سازی خواهدداشت. به این دلیل که فرهنگ و رفتار یک جامعه، ناشی از نوع تفکر و اندیشه حاکم بر اذهان مردم آن جامعه است و تغییر و اصلاح فرهنگ یک جامعه با تغییر و اصلاح فکر و اندیشه مردم آن جامعه ممکن می‌شود. از این رو روابط عمومی به‌عنوان نماینده رسمی و علمی شناخت و مطالعه افکار عمومی، اهمیتی مضاعف می‌یابد. روابط عمومی به دلیل وظیفه درون‌سازمانی و برون‌سازمانی، بیش از همه در اعتلا و رشد فرهنگ و رفتار با انسان سر و کار دارد که از زمینه‌ها و امکانات و ابزارهای خوبی برای این اعتلا قدم بردارد و با مخاطب‌شناسی برای اقناع و نفوذ در مخاطبین دست یابد. طریق شناخت علمی و صحیح مخاطبان به راهبردهای معین و اجرای برنامه‌های سازماندهی شده به اطلاع‌رسانی و تدوین فرهنگ صحیح فردی و اجتماعی بپردازد و با تعمیم وسیع برای ترویج و تبلیغ یعنی جا انداختن رفتارها و الگوهای مناسب رفتاری به مقوله «فرهنگ‌سازی» به اجرا درآورد. تبلیغ، ترویج، اقناع، اطلاع‌رسانی، آموزش، زمینه سازی، فضاسازی و... روش‌ها و راهبردهایی است که به‌عنوان وظایف و کارکردهای روابط‌عمومی در فرآیند فرهنگ‌سازی نقش موثری دارند. با مطالعه در نقش و کارکردهای روابط عمومی می‌توان به امر «فرهنگ‌سازی» که در درون هر یک از وظایف جای دارد، دست یافت.
پیوند محکم روابط عمومی و فرهنگ
روابط عمومی از طریق سه وظیفه اصلی می‌تواند به فرهنگ‌سازی بپردازد:
۱. اطلاع‌یابی: که می‌تواند در این بخش به تهیه و تولید اطلاعات لازم در مورد فرهنگ بپردازد.
۲. اطلاع‌شناسی: که در این بخش هم روابط عمومی می‌تواند به شناخت علمی و تجزیه و تحلیل یافته‌های خود در مورد فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی پرداخته و فرهنگ صحیح و مناسب را تنظیم کند.
۳. اطلاع‌رسانی: در این قسمت با توجه به ترویج و اشاعه فرهنگ صحیح دست می‌زند و آن را به جامعه انتقال می‌دهد.
پنج نقش اصلی روابط عمومی
اگر پنج نقش عمده برای روابط عمومی در نظر گرفته شود، با کمی دقت می‌توان نقش فرهنگ‌سازی را در درون آن پیدا کرد:
۱. نقش نمایشی: در این قسمت با استفاده از سخنرانی، مراسم و برپایی نمایشگاه، می‌توان به فرهنگ‌سازی پرداخت. مثلاً با برپایی نمایشگاه سلامت، می‌توان فرهنگ صحیح سلامتی را در میان مردم رواج داد یا با سخنرانی و مراسم‌های خاص مثل راهپیمایی کودکان در روز هوای پاک، فرهنگ ترافیک را اصلاح کرد.
۲. نقش اظهاری: در این نقش، روابط عمومی با پاسخگویی و خبرسازی می‌تواند به اطلاع‌رسانی و تبلیغ و آموزش فرهنگ درست در زمینه‌های مختلف بپردازد. به‌عنوان مثال وزارت بهداشت می‌تواند با تهیه خبر در مورد موادغذایی آلوده، مردم را به استفاده درست از موادغذایی ترغیب کند. یا نیروی انتظامی می‌تواند با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی رانندگی شیوه‌های درست رانندگی را به مردم آموزش دهد.
۳. نقش مشورتی: روابط عمومی می‌تواند با تبیین و جا انداختن تأثیر و اهمیت افکارعمومی، در فرآیند تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری مدیران ارشد، ضمانت اجرایی فرهنگ‌سازی را تأمین کند. اینجاست که نقش روابط عمومی نه به‌عنوان تسهیل‌گر و مجری ارتباطی، بلکه به‌عنوان سیاستگذار به اثبات می‌رسد.
۴. نقش مذاکره‌ای: در این نقش روابط عمومی با استفاده از ابزارها و فعالیت‌های خاص حرفه‌ای به ایجاد سازش و تفاهم بین سازمان و گروه‌های مخاطب دست می‌یابد و از رهگذر این گونه فعالیت‌ها، می‌تواند فرهنگ صحیح و پویا را تبلیغ کند. مخاطب‌شناسی، به‌عنوان یکی از وظایف روابط عمومی اینجاست که اهمیت می‌یابد.
۵. نقش تفسیری: در این جا روابط عمومی، به کار علمی‌تری در زمینه فرهنگ‌سازی دست می‌زند و آن تجزیه و تحلیل گروه‌های مخاطب و سنجش افکار عمومی و تحلیل محتوای آنها است.
ساختن فرهنگ و رفتار یک جامعه، قبل از هر چیز، نیازمند شناخت و آگاهی از فرهنگ و رفتارهای مردم آن جامعه است، لذا شناخت فرهنگ، خرده فرهنگ‌ها و الگوهای رفتاری حاکم، بر مردم جامعه بسیار با اهمیت است. روابط عمومی می‌تواند از طرق مطالعات پیمایشی مانند نظر سنجی و پرسشگری، به شناخت علمی از فرهنگ و رفتار مردم اطلاع یابد و این گامی مهم در فرهنگ‌سازی محسوب می‌شود.
روابط عمومی همچنین با استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های ارتباطی، همچون تیزر و آگهی تبلیغاتی، بیلبورد، تابلوهای الکترونیکی، ساخت فیلم‌های کوتاه و شیوه‌های دیگر در ترویج فرهنگ‌های صحیح در هر چیزی بهره گیرد.
امروزه همه افراد از رسانه‌های گروهی تأثیر می‌پذیرند و حدود یک‌سوم اوقات بیداری ما، در مصاحبت با این رسانه‌ها سپری می‌شود؛ لذا بین مجموعه فرهنگ و ارتباطات روابط تنگاتنگ و پویایی وجود دارد. وقتی که از فرهنگ یا فرهنگ عمومی بحث می‌کنیم، نمی‌توانیم از نقش رسانه‌های همگانی یا وسایل ارتباط غفلت کنیم؛ زیرا این وسایل نقش و تأثیر بسزایی در فرهنگ‌سازی دارند. آگاهی‌های اجتماعی در یک جامعه وقتی به صورت فرهنگی عمومی در می‌آید که به طور مستمر از طریق وسایل ارتباط جمعی و در مجامع مختلف مطرح شود.