آگاه: گرمازدگی چیست و چرا خطرناک است؟ گرمازدگی یا «heatstroke» شدیدترین نوع بیماری ناشی از گرما است که در آن دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد میرسد. علائم آن شامل سردرد، سرگیجه، تهوع، پوست خشک و داغ، تپش قلب و در موارد حاد، بیهوشی است. در این حالت، سیستم تنظیم دمای بدن از کار میافتد و مداخله فوری پزشکی ضرورت دارد. تغذیه در این شرایط نقش کلیدی در تنظیم دمای بدن ایفا میکند. مصرف خوراکیهای آبدار، خنک و سرشار از الکترولیت میتواند از گرمازدگی جلوگیری کند. همچنین، پرهیز از غذاهای سنگین، پرچرب و شور توصیه میشود.
در میان خوراکیهای مفید، هندوانه یکی از میوههای تابستانی محبوب و سرشار از آب است که در کنار خنککردن بدن به تنظیم فشارخون نیز کمک میکند. خیار با بیش از ۹۵٪ آب یکی از بهترین گزینهها برای هیدراته نگهداشتن بدن است و موجب کاهش التهاب و خنکشدن پوست میشود. ماست، بهویژه نوع کمچرب آن، منبع خوبی از پروبیوتیک و الکترولیتهایی مانند پتاسیم و کلسیم است که به تعادل آب و املاح بدن کمک میکند.
همچنین، مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و گریپفروت به دلیل داشتن ویتامین C و آب فراوان، موجب تقویت سیستم ایمنی و طراوت بدن میشوند. سبزیجات برگدار مانند کاهو، اسفناج و ریحان نیز با داشتن ویتامینها و مواد معدنی متنوع، در تنظیم دمای بدن نقش موثری دارند.
از طرف دیگر، نوشیدنیهایی نیز وجود دارند که در روزهای گرم سال میتوانند به خنک نگهداشتن بدن کمک کنند. مهمترین آنها آب ساده است که نوشیدن مداوم آن در طول روز بهترین راهکار برای جلوگیری از کمآبی و گرمازدگی به شمار میرود. شربتهای سنتی ایرانی مانند خاکشیر و تخم شربتی نیز علاوه بر خاصیت خنککنندگی، در تنظیم حرارت بدن و هضم بهتر غذا مفید هستند.
دوغ خانگی یا بدون نمک یک نوشیدنی سرشار از الکترولیت و پروبیوتیک است که از گرفتگی عضلات در گرما جلوگیری میکند. آب نارگیل نیز، گرچه در ایران کمیاب است، اما یکی از نوشیدنیهای طبیعی محبوب در دنیا برای تامین الکترولیتهاست. همچنین، دمنوش نعناع خنک شده به دلیل خاصیت خنککنندگی و آرامبخشی، میتواند در کاهش دمای بدن موثر باشد. نکاتی که در کنار مصرف این خوراکیها باید رعایت شوند، شامل پرهیز از نوشیدنیهای کافئیندار مانند چای پررنگ و قهوه و همچنین نوشابههای گازدار است؛ چرا که این نوشیدنیها باعث افزایش دفع ادرار و ازدسترفتن آب بدن میشوند.
۴ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۴:۲۰
با افزایش شدید دمای هوا، گرمازدگی جان بسیاری را تهدید میکند؛ اما با تغذیه مناسب میتوان از این خطر پیشگیری کرد.