آگاه: این پژوهش که از سوی مؤسسه مستقل «Censuswide» و با مشارکت دو هزار والد کودک هفت تا ۱۲ساله در ایالات متحده بین هشت تا ۱۶ جولای ۲۰۲۵ انجام شده، نشان میدهد که گرایش به مطالعه در میان کودکان نسبت به نسل گذشته کاهش یافته و عوامل متعددی ازجمله تلفن همراه، بازیهای دیجیتال و تلویزیون در این روند مؤثرند. براساس این گزارش، ۴۲درصد والدین گفتهاند که سرگرمیهای دیجیتال، مانع از مطالعه بیشتر کودکانشان شده است. در همین حال، ۷۷درصد از والدین ابراز تمایل کردهاند که فرزندشان بیش از وضعیت کنونی مطالعه کند، اما ۴۴درصد اذعان کردهاند که کودکانشان کمتر از زمانی که خود کودک بودهاند، کتاب میخوانند. همچنین ۹۵درصد والدین تلاش فعالانهای برای تشویق فرزندشان به مطالعه دارند، اما ۴۶درصد از آنها معتقدند کودکشان هنگام مطالعه بهراحتی دچار حواسپرتی میشود. مالی نس، پژوهشگر حوزه سواد و ادبیات کودک، در گفتوگویی با این گزارش میگوید: «علاوه بر چالشهای متداولی که کودکان هنگام مطالعه با آن مواجهاند، اکنون با مجموعهای از عوامل رقابتبرانگیز نیز روبهرو هستیم که توجه و زمان آنها را تحتتاثیر قرار میدهد.»
بر پایه این پژوهش، بسیاری از والدین تلاش میکنند با ایجاد فضاهای تشویقی، علاقه به مطالعه را در کودکان تقویت کنند. اجازه انتخاب آزادانه کتاب از سوی کودک (۳۶ درصد)، انتخاب قالب مطالعه اعم از نسخه چاپی، دیجیتال یا صوتی (۲۵ درصد) و نیز استفاده از عناصر بصری مانند کتابهای مصور و رمانهای گرافیکی (۴۰ درصد) ازجمله مهمترین راهکارهایی است که والدین برای افزایش رغبت فرزندان خود به کتابخوانی به کار میگیرند.
در همین راستا، شرکت آمازون، نسل جدیدی از کتابخوانهای مخصوص کودکان با عنوان Kindle Colorsoft Kids را معرفی کرده است. این دستگاه با طراحی بدون اپلیکیشن، مرورگر یا پیامرسان، فضای مطالعهای بدون حواسپرتی و با صفحهنمایش رنگی سازگار با چشم کودک فراهم کرده و به کودک این امکان را میدهد تا تجربهای شخصیسازیشده از مطالعه داشته باشد؛ ازجمله انتخاب جلد، نوع کتاب، اندازه فونت، فاصله خطوط و میزان نور صفحه.
مالی نس همچنین تاکید میکند که توجه به اصل ARC (مخفف دسترسی، ارتباط و انتخاب)، میتواند تأثیر چشمگیری در افزایش میل به مطالعه در کودکان داشته باشد. به گفته او، ارائه گزینههایی متناسب باعلاقه کودک، ایجاد دسترسی سریع و آسان به کتابها از طریق خدمات اشتراکی و آزادی کودک در انتخاب شیوه و مکان مطالعه ازجمله نکات کلیدی در ایجاد عادت کتابخوانی مداوم است.این گزارش همچنین نشان میدهد که ۶۴درصد از والدین، فرزندان خود را در حال استفاده از ابزارهای کمکخواندن مانند خواندن با صدای بلند (text-to-speech)، تنظیم اندازه فونت (۲۲ درصد) و نور قابلتنظیم (۲۰ درصد) دیدهاند. این امکانات بهویژه برای کودکانی که نیاز به دسترسیپذیری ویژه دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است و موجب کاهش فشار بصری و افزایش تمرکز بر درک و لذت از مطالعه میشود. در پایان گزارش تاکید شده است که هر کودک مسیر خاص خود را در یادگیری و خواندن دارد و مشارکتدادن کودک در انتخاب کتاب، فضای مطالعه و قالب آن، نقش مهمی در تبدیل خواندن به یک تجربه شخصی، جذاب و پایدار دارد.
۱۴ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۳:۳۳
نتایج پژوهش تازهای که با همکاری آمازون کیندل انجام شده، از مهمترین موانع شکلگیری عادت مطالعه در میان کودکان و راهکارهایی برای تقویت آن از سوی والدین پرده برداشته است.