آگاه: بررسی آمار تولید برق کشور در پنج ماهه نخست امسال نشان می‌دهد که سهم تولید برق تجدیدپذیر از کل برق تولیدی در این مدت، کمتر از یک‌درصد است. ایران علاوه بر اینکه در زمینه دسترسی به منابع سوخت فسیلی ظرفیت‌های بسیاری دارد، در زمینه وجود منابع اولیه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر نیز ظرفیت‌های قابل‌توجهی دارد. وزیر نیرو با بیان اینکه در هفت‌ماهه گذشته ماهانه به طور میانگین ۵۷ مگاوات به ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور افزوده شده است، گفت: در این مدت با ایجاد ۴۰۰ مگاوات ظرفیت جدید معادل یک‌سوم همه سال‌های گذشته انرژی‌های تجدیدپذیر تولید شده است.
عباس علی‌آبادی درباره برنامه‌های وزارت نیرو برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور افزود: ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور در زمان شروع به کار دولت چهاردهم یک هزار و ۲۰۰ مگاوات بود و در هفت‌ماهه گذشته با ایجاد ۴۰۰ مگاوات ظرفیت جدید، به‌اندازه معادل یک‌سوم همه سال‌های گذشته انرژی‌های تجدیدپذیر توسعه‌یافته است.
وی با بیان اینکه در هفت‌ماهه گذشته ماهانه به طور میانگین ۵۷ مگاوات به ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور افزوده شده است، ادامه داد: اگر در ۲۰ سال گذشته با ۵۰ درصد سرعت هفت ماه گذشته نسبت به توسعه تجدیدپذیرها اقدام شده بود، اکنون باید ظرفیت تولید برق از ۶ هزار مگاوات فراتر می‌رفت. علی‌آبادی با اشاره به اینکه دلیل اصلی عدم توجه به تجدیدپذیرها در دهه‌های گذشته عدم جذابیت صنعت برق برای توسعه انرژی‌های پاک بوده است، خاطرنشان کرد: وزارت نیرو مصمم است تا از طریق آزادسازی نرخ برق تجدیدپذیر و تسهیل فرآیند معامله آن در تابلوی سبز بورس، فضای کسب‌وکار این حوزه را برای بخش خصوصی جذاب کند. وی به برنامه‌ریزی وزارت نیرو برای افزایش ظرفیت تجدیدپذیرها به بیش از سه هزار و ۵۰۰ مگاوات تا اوج بار سال جدید اشاره کرد و گفت: مطابق با پیش‌بینی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تا پایان شهریورماه سال آینده ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور به پنج هزار مگاوات خواهد رسید.
وزیر نیرو در خصوص مدل‌های قراردادی و جزئیات برنامه‌های در دستور کار، ادامه داد: توسعه تجدیدپذیرها از طریق مشارکت صنایع انرژی بر، نصب پنل خورشیدی برای اقشار تحت پوشش نهادهای حمایتی، ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید و ماده ۶۱ اصلاح الگوی مصرف دنبال خواهد شد.
علی‌آبادی از تخصیص زمین، تامین مالی از سوی نهادهای مالی، تسهیل فرآیند پذیرش تضامین شرکت‌ها، تسریع در فرایند واردات کالا و اخذ مجوز واردات تجهیزات نیروگاهی به عنوان مهم‌ترین نیازمندی‌های فرایند توسعه تجدیدپذیرها در ماه‌های آینده دانست و خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود در سایه حمایت ویژه دولت و تقویت توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها و موسسات مالی روند توسعه تجدیدپذیرها در آینده مطابق برنامه‌ریزی‌های انجام شده پیش برود.
هرچه در زمینه توسعه استفاده از سوخت فسیلی در کشور کار شده، در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر غفلت و کم‌توجهی شده است. در حال حاضر ۷۵ درصد از سبد تامین انرژی اولیه کشور را گاز طبیعی تشکیل می‌دهد، در زمینه تولید برق نیز بیش از ۹۰ درصد تولید برق کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی که وابسته به سوخت فسیلی هستند، تامین می‌شود.
بیش از دو دهه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌خصوص در زمینه نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در ایران مطرح شده، اما آهنگ توسعه این نوع انرژی در دولت‌های مختلف بسیار کند بوده است. این در حالی است که ایران ظرفیت‌های بسیار قابل‌توجهی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد.
میزان تابش خورشید نسبت به کشورهای اروپایی ۴۰ درصد بیشتر بوده و نسبت به کشورهای هم‌جوار به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به دلیل دمای خنک‌تر و وزش باد مطلوب، شرایط مناسب‌تری برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی دارد؛ واقعیتی که برخی کارشناسان عقیده دارند ظرفیتی بالقوه تا ۱۰۰ هزار مگاوات برق به صورت نظری برای کشور فراهم
کرده است.
پتانسیل ۴۰ هزار مگاواتی توان تولید برق
در مجموع استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان‌جنوبی، خراسان‌رضوی و کرمان پتانسیل ۴۰ هزار مگاواتی توان تولید برق از محل انرژی‌های تجدیدپذیر خورشید و بادی را دارند. استان کرمان بیشترین ظرفیت خورشیدی و استان سیستان و بلوچستان بیشترین ظرفیت بادی را دارد. وزارت نیرو در دولت چهاردهم با شعار توسعه تجدیدپذیرها پا به میدان گذاشت هدف اولیه وارد مدار شدن پنج هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تا تابستان و ۳۰ هزار مگاوات تا پایان دولت بود که تحققش مشخص نیست. انرژی‌های تجدیدپذیر نامی آشنا که وزارت نیرو در دولت چهاردهم با وعده توسعه آن و جلوگیری از ناترازی‌ها در اولویت قرار داد تا از این طریق در سال‌های آتی شاهد ناترازی برق و خاموشی‌های مکرر نباشیم. انرژی پاک که به عقیده کارشناسان از وابستگی ما به سوخت‌های فسیلی می‌کاهد.
با روی کار آمدن دولت چهاردهم سیاست‌های انرژی کشور بر آن شد تا ناترازی‌های برق به‌وسیله انرژی‌های تجدیدپذیر و بیشتر با پنل‌های خورشیدی تامین شود؛ ازاین‌رو با دستور رییس‌جمهور و پای کار آمدن بخش خصوصی، این موضوع در اولویت قرار گرفت. رسیدن به این هدف و تامین برق توسط انرژی‌های تجدید مستلزم همگرایی و حل مسائل مختلف آن از جمله تامین مالی است.
چندی پیش امیر دودابی نژاد، معاون سرمایه‌گذاری و تنظیم مقررات سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر در رابطه با این موضوع گفته بود: مهم‌ترین گلوگاه بخش خصوصی در حوزه تجدیدپذیر موضوع تامین مالی است. بر اساس مصوبه هیات وزیران مجموعه‌های مرتبط با انجام و فرایند توسعه تجدیدپذیرها در کشور چاره‌اندیشی کنند.
البته در ابتدای این دولت وزیر نیرو از هدف‌گذاری ۳۰ هزار مگاواتی تا پایان دولت البته مشروط به تامین مالی خبر داد درعین‌حال وارد مدار شدن پنج هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر تابستان جاری هدف‌گذاری شده بود. اما سوال اینجاست که چه اقداماتی در راستای تسریع بخشیدن به برای در مدار گرفتن انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار قرار گرفته است؟
محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رییس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر، هفته گذشته با اشاره به قول دولت مبنی بر تامین اعتبار توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر به صورت هفتگی گفت: تاکنون ۱۰ درصد از ۲.۵ میلیارد دلاری که دولت قول تأمین آن را داده، تامین شده است.
تولید برق از تجدیدپذیرها را افزایش دهیم
این در حالی است که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو چندی پیش در جمع خبرنگاران گفته بود: در تجدیدپذیرها موضوع مهم جذاب کردن محیط کسب‌وکارها در این حوزه است و باید بتوانیم هم در مصرف و هم تولید برق از تجدیدپذیرها را افزایش دهیم. به‌طوری‌که در حال ۷۸ هزار مگاوات متقاضی داریم و ۳۵ هزار مگاوات پروانه صادر شده، اما رسیدن به برنامه فاصله داریم و با صبوری به برنامه می‌رسیم. به گفته وی تا پایان سال جاری ۱۰ هزار مگاوات تجدیدپذیر وارد مدار می‌شود، ضمن آنکه دو الی سه هزار مگاوات تجهیزات تجدیدپذیر خانگی به‌زودی وارد کشور می‌شود. عباس علی‌آبادی وزیر نیرو در پاسخ به این سوال که بی‌رغبت مردم به احداث نیروگاه‌های پشت‌بامی، به علت پایین بودن قیمت فروش برق مازاد است، خاطرنشان کرد: احداث نیروگاه خورشیدی در همه‌جا مجاز است اعم از سقف خانه و حیاط منزل، حتی اگر مشارکتی باشد و به این سمت می‌رویم که تولید برق تجدیدپذیر مستقل از فروش به دولت باشد و هرکسی برای خود تولید و مصرف کند. علی‌آبادی ادامه داد: چنانچه قراردادی با ما منعقد شده باشد طبق قواعدی که قانون برای ما تعیین کرده است، ما به آن متعهد هستیم. مانند ماده ۱۲ که وجود دارد. وی در خاتمه در رابطه با تعرفه‌های فروش برای تجدیدپذیرها توضیح داد: بر اساس قانون خریدوفروش در بورس انرژی انجام می‌شود و همان‌طور که می‌دانید قیمت برق در بورس انرژی از جذابیت بالایی برخوردار است. بر اساس این گزارش و هدف‌گذاری‌هایی که از ابتدای دولت تا کنون انجام شده است، باید دید هدف‌گذاری ابتدایی که برای پنج هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر شده است، انجام می‌گیرد که در انتظار هدف‌گذاری‌های بزرگ‌تری تا پایان دولت باشیم یا آنکه این هدف‌گذاری‌ها به دلایل متعدد از جمله تامین مالی محقق نمی‌شود و در حد وعده باقی می‌ماند.