فراز بالا بخشی از صحبت‌های رهبر انقلاب در جمع اساتید، فضلا، مبلغان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه کشور است. با همین مضامین و در راستای تحول در حوزه علمیه قم در سفر سال ۱۳۸۹ ایشان به شهر مقدس قم نیز شاهد مطالب مهم‌تر و جدی‌تری نیز هستیم. اما مسئله اینجاست که باتوجه‌به صدور پیام اخیر ایشان به مناسبت ۱۰۰ سالگی حوزه آیا موارد مطرح شده در پیام، مسبوق به سابقه نبوده است؟ در طول سال‌های مختلف و به بهانه‌های گوناگون ایشان هر آنچه که مربوط به حوزه و وظایف آن بوده است، اشاره کردند. به عنوان نمونه در سال ۱۳۷۸ و در بیاناتی در آغاز درس خارج فقه متذکر می‌شوند: «این‌طور به نظر می‌رسد که هرچه اهمیت دین در دنیا بیشتر می‌شود، اهمیت حوزه‌ها هم بیشتر می‌گردد. امروز دین در مرکز توجهات جهانی قرار دارد. امروز برای سیاسیون، متفکران، متخصصان مسائل و علوم اجتماعی و بسیاری از توده‌های مردم- به‌خصوص جوانان- در بسیاری از نقاط عالم و به‌طور خاص در کشورهای اسلامی، دینِ مورد توجه، اسلام شریف و احکام مقدس اسلامی است. یقینا بخش عمده از حادثه‌ای که برخلاف انتظار و برخلاف طبیعت جریان عادی جهانی در یکی، دو دهه اخیر به وجود آمده است، مربوط به پیروزی دین و اسلام در این کشور و تشکیل نظام اسلامی است. لذاست که امروز مطالعات بر روی دین در سرتاسر دنیا، از جنبه سیاسی دین جدا نیست؛ دین را مجرد از تاثیر سیاسی آن نگاه نمی‌کنند و موضع‌گیری‌ها بر این اساس است؛ همچنان که دل‌هایی که متوجه دین شده است- مثل جوانان و نسل‌های نوخاسته دنیای اسلام و بعضی از مناطق دیگر عالم- دنبال دین مجرد از حضور سیاسی و اجتماعی نیست. ما امروز تقریبا در مرکز این توجهات جهانی قرار داریم. می‌شود این‌طور گفت که اسلام و به‌طور ویژه جمهوری اسلامی، در مرکز این توجهات قرار دارد. شاید می‌شنوید یا اطلاع دارید که سمینارهای تخصصی و علمی جهانی با گرایش‌های مختلف در اطراف دنیا- به‌خصوص در کشورهایی که با اسلام و با جمهوری اسلامی برخورد دوستانه‌ای ندارند- برای بررسی این پدیده تشکیل می‌شود. این، اهمیت چنین قضیه‌ای را نشان می‌دهد.» یا در جای دیگری در سال ۱۳۷۹ تصریح می‌کنند: «حوزه علمیه باید نظام اسلامی- همین نظام جمهوری اسلامی- را از خود بداند و برای تکمیل و رفع نقص آن، همه کوشش خود را مبذول کند. این نظام از آن حرکت و نهضت عظیمی پدید آمده است که در همین مدرسه فیضیه و در همین مسجد اعظم پایه‌گذاری شد. نظام دینی است؛ نظامی است که بر اساس معارف و احکام دینی و ارزش‌های دینی شکل گرفته است. حوزه در مقابل چنین نظامی نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد. هیچ مصلحت و هیچ انگیزه شخصی یا صنفی یا سیاسی نمی‌تواند و حق ندارد از حمایت حوزه نسبت به نظام مانع شود. بدتر از حمایت‌نکردن و درصدد تکمیل بر نیامدن و کمر به اصلاح ضعف‌های نظام نبستن، این است که انسان به دشمنان نظام کمک کند! متاسفانه گاهی دیده می‌شود که پست‌ترین و رذل‌ترین و بی‌ارزش‌ترین دشمنان نظام به‌وسیله کسانی تایید می‌شوند. چرا؟! به چه بهانه‌ای؟! چون در نظام، فلان نقص وجود دارد؟ وقتی نقص هست، باید دشمن نظام را تایید کرد، یا باید تلاش کرد تا آن نقص برطرف شود؟» از این دست عبارت‌ها و فرازها زیاد است که با یک جست‌وجوی ساده در بیانات رهبر انقلاب پی می‌بریم که ایشان چه محورهایی را مورد اشاره قرار دادند و از آن نکته مهم‌تر اینکه بیانات ایشان در طول سال‌های گذشته به صورت خلاصه و فشرده در پیام اخیر ایشان فشرده و روزآوری شده است که نقشه راه حرکت حوزه‌های علمیه خواهد بود.
۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۱۰:۱۹
محمد علی‌بیگی : «تحول، طبیعت و سنت آفرینش الهی است؛ این را بارها من مطرح کرده‌ام، گفته‌ام. تحول رخ خواهد داد. خوب، حالا یک‌واحدی را، یک موجودی را فرض کنیم که تن به تحول ندهد؛ از یکی از دو حال خارج نیست: یا خواهد مُرد یا منزوی خواهد شد. یا در غوغای اوضاعِ تحول‌یافته مجال زندگی پیدا نمی‌کند، زیر دست و پا له می‌شود، از بین می‌رود؛ یا اگر زنده بماند، منزوی خواهد شد... می‌شود از تحول دوری گزید، اما با انزوا. اگر حوزه بخواهد از تحول بگریزد، منزوی خواهد شد؛ اگر نمیرد، اگر زنده بماند. البته مایه دین مانع مردن می‌شود، اما منزوی خواهد شد؛ روزبه‌روز منزوی‌تر خواهد شد.»