جشن ۱۰ ‌کیلومتری غدیر

فرهنگ معنوی یا شادی جمعی

علی لرستانی ـ آگاه رسانه و فرهنگی
۲۲ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۹:۴۱

در آستانه عید باشکوه غدیر هستیم و بحث داغ این روزها عبارت است از جشن ۱۰ کیلومتری غدیر.

آگاه: فرهنگ یکی از پایه‌های اساسی در شکل‌گیری و پایداری تمدن‌ها به شمار می‌رود. می‌توان این‌طور گفت: هرچه عناصر فرهنگی در یک جامعه - از جمله باورها، ارزش‌ها، نمادها و سبک زندگی - ریشه‌دارتر و غنی‌تر باشند، آن جامعه ظرفیت بیشتری برای ساخت تمدنی پایدار و اثرگذار خواهد داشت.
فرهنگ‌سازی فرآیندی است که طی آن ارزش‌ها، هنجارها، و رفتارهای یک جامعه در افراد نهادینه می‌شود. پیاده‌روی اربعین نمونه موفقی از این فرآیند است که به یک فرهنگ مبدل شده و نشان می‌دهد که چطور یک حرکت جمعی می‌تواند به الگویی موفق تبدیل شود.
جشن ۱۰ کیلومتری غدیر، الگو گرفته شده از فرهنگ موفق پیاده‌روی اربعین است و حضور فعال مردم در این جشن‌ها موید این مطلب است. دین اسلام به همراه محتوای غنی‌اش، نیازمند تبدیل آموزه‌های خود به فرهنگ عمومی است. غرب برای گسترش فرهنگ خود و استعمار هرچه بیشتر کشورها از الگوسازی و رسانه به‌خوبی بهره می‌برد تا باورهای اشتباه خود را در اذهان افراد ماندگار سازد. ما هم باید با الگوبرداری از تجربه موفق اربعین، فرهنگ غدیر و دیگر مناسبات خود را به الگویی فراگیر تبدیل کنیم تا چهره واقعی اسلام در جهان به‌درستی معرفی شود.
برای تبدیل یک عمل به فرهنگ، استقبال عمومی و مشارکت فعال اهمیت فراوانی دارد. هرچه میزان استقبال، شور و نشاط بیشتر باشد، احتمال نهادینه‌شدن و تبدیل به فرهنگ‌شدن آن عمل نیز بیشتر می‌شود. فرهنگ‌سازی به همراه تکرار و استمرار محقق می‌شود. یعنی باید این تجربه‌ها به صورت مداوم و هدفمند برگزار شده و از ظرفیت رسانه‌ها به‌خوبی بهره‌برداری کرد. استقبال گسترده جوانان از جشن  ۱۰ کیلومتری علامت ضعف نیست، بلکه نشانه قدرت است. اینکه جوانان و نوجوانان به سمت مناسبات مذهبی و اسلامی کشیده می‌شوند، چیزی جز زیبایی نیست. برخی تصور می‌کنند حضور جوانان در این جشن‌ها فقط به علت شادی جمعی و سرگرمی است، درحالی‌که به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست. 
جوانان به دلیل تطابق عمیق اسلام با فطرت انسانی، بیشتر جذب جنبه‌های معنوی این مراسمات می‌شوند تا صرفا جنبه‌های تفریحی و سرگرمی. پیاده‌روی اربعین نمونه‌ای از این جذب معنوی است؛ جایی که جوانان و نوجوانان با شور و اشتیاق شرکت می‌کنند و حتی افراد زیادی از کشورهای مختلف با عقاید متفاوت به این عمل فرهنگی می‌پیوندند و به سمت کربلا پیاده‌روی می‌کنند.
هرچند ممکن است برای برخی، دلایل این پیاده‌روی طولانی نامشخص باشد اما این حرکت به خاطر پاسخگویی به نیاز معنوی انسان، در سطح جهانی جذابیت یافته است. خلأ امروزِ جهان، خلأ معنوی است. از نشانه‌های بارز این خلأ معنوی افزایش روزافزون مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی، بحران‌های هویتی و احساس پوچی 
است. 
یگانه راه کمال انسان، بازگشت او به معنویات است و این مراسم‌ها می‌توانند آغاز راهی باشند برای انسان. مردم ایران معنوی هستند، به دنبال معنویات هستند هرچند که دشمن در تلاش است تا این حقیقت را وارونه جلوه دهد. همان‌طور که مقام رهبری می‌فرمایند:
«رسانه‌های جورواجور بدخواه، اصرارشان این است که ثابت کنند ملت ایران از اعتقادات دینی رویگردان شده، اما شب قدر شد، ناگهان شما می‌بینید جلسات امسال از پارسال شلوغ‌تر است؛ تضرع و گریه و ابتهال و حضور جوان‌ها و اشک جوان‌ها در این جلسات از پارسال بیشتر است.» ۲۹/۰۱/۱۴۰۲ 
بنده هم می‌گویم، عید غدیر را ببینید، مشارکت جوانان را ببینید، حس و حال معنوی را ببینید. مطمئنا یکی از دلایل مهم کشش جوانان به این مناسبات، جذبه معنوی است. اینها لازمه فرهنگ‌سازی است. 
برنامه‌هایی نظیر جشن ۱۰ کیلومتری غدیر، در کنار ایجاد شور و نشاط اجتماعی، بستری موثر برای انتقال مفاهیم هستند. هنگامی که پیام غدیر با زبان جشن و مشارکت عمومی مطرح می‌شود، پذیرش آن برای عموم جامعه، به‌ویژه نسل جوان، آسان‌تر و عمیق‌تر خواهد بود. جشن‌های ما از جمله جشن ۱۰ کیلومتری غدیر، فرصتی بی‌نظیر برای تحکیم پیوند میان نسل جوان و آموزه‌های دینی است که می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در فرآیند فرهنگ‌سازی ایفا کند. این جشن‌ها و حرکات جمعیِ مذهبی، برخلاف رویدادهای صرفا تفریحی، بستری معنوی به همراه نشاط را فراهم می‌کنند.