۹ تیر ۱۴۰۴ - ۲۳:۳۶

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برخورد با موضوع هسته‌ای ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر با خروج از چارچوب‌های فنی، بی‌طرفانه و متعهدانه به مقررات و با حرکت در مسیر غیرحرفه‌ای، غیرفنی و سیاست‌زده موردنظر آمریکا و تروئیکای اروپایی به ابزار سیاسی تبدیل شد که همواره تامین هدف‌های نامشروع این کشورها را بر وظایف و مسئولیت‌های آن ترجیح می‌دهد.

آگاه: مدیرکل آژانس در ماه‌های اخیر تحرکاتی را در موضوع هسته‌ای ایران انجام داد که در سطح بین‌المللی نیز امنیت هسته‌ای را به خطر انداخت. وی که با نقش‌آفرینی غیرقابل‌انکار خود از طریق تهیه گزارش‌های نادرست و اظهارنظرهای دوپهلو سبب تصویب قطعنامه ضدایرانی شورای حکام در ۲۲ خرداد ۱۴۰۴ شد، با موضع‌گیری‌ها و ادعاهای تحریک‌آمیز خود نه‌تنها راه را برای تجاوز جنایت‌کارانه رژیم صهیونیستی به ایران باز کرد، بلکه مسیر تجاوز آمریکا به مراکز هسته‌ای کشور را فراهم کرد. مدیرکل آژانس در ادامه با ارائه روایت‌های مغشوش از فعالیت هسته‌ای ایران تلاش کرد، تا از انتقاد و اعتراض به دلیل همدستی با اقدام‌های تجاوزکارانه علیه ایران در امان بماند اما روایت‌های یادشده جای تردیدی در این رابطه برجای نمی‌گذارند.
گروسی در گزارش رسمی خود، ایران را به عدم شفافیت در مورد ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده متهم و ادعا کرد که آژانس از تایید ماهیت صلح‌آمیز فعالیت هسته‌ای ناتوان است. وی به فاصله چند روز بعد از حمله به مراکز هسته‌ای ایران اعلام کرد که هیچ شواهدی وجود ندارد که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای باشد. مدیرکل آژانس این روند تناقض خود را ادامه داد و در جدیدترین مورد مدعی شد که ایران تسلیحات اتمی خود را در اماکن تاریخی اصفهان پنهان کرده است! 
البته وزیر پیشین امور خارجه پاسخ یاوه‌گویی‌های او را داد. محمدجواد ظریف ۶ تیرماه در صفحه شخصی‌اش در فضای مجازی با بیان اینکه پس از آنکه گروسی با گزارش بی‌اساسش در کشتار بی‌گناهان مشارکت کرد، اکنون با خیال‌بافی بی‌پروایش پیرامون مخفی‌شدن اورانیوم با غنای بالا در اماکن میراث جهانی در اصفهان، زمینه‌ساز یک جنایت دیگر شده است، نوشت: آژانس باید خود را از این ننگ خلاص کند.

ایران چگونه به حساب گروسی رسید؟
جنگ تحمیلی همچنان استمرار داشت که علی لاریجانی، مشاور مقام رهبری در گفت‌وگو با شبکه خبر یک موضع‌گیری محکم گرفت و اعلام کرد: جنگ تمام شود به حساب گروسی خواهیم رسید. او نظر شخصی‌اش را بیان نکرده بود بلکه با اطلاعاتی که در اختیار داشت، این کد را داد که مدیرکل دیگر نمی‌تواند مانند قبل در ایران رفت‌وآمد داشته باشد. جمهوری اسلامی ایران پس از ۱۲ روز مقاومت در برابر این تجاوز نظامی، بلافاصله پس از اعلام آتش‌بس طرحی را در مجلس شورای اسلامی به تصویب رساند تا پاسخی به روند سیاسی، غیرحقوقی و تحریک‌آمیز و غیرقانونی طی شده از سوی آژانس بین‌المللی دهد.

طرح مجلس برای مقاومت در برابر سیاست‌زدگی آژانس
نمایندگان مجلس شورای اسلامی چهارم تیرماه و با رای قاطع طرح «الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس انرژی هسته‌ای» را تصویب کردند. ماده‌واحده‌ای با دو تبصره و در چهار تیر که به فاصله بسیار کوتاهی هم موردتایید شورای نگهبان قرار گرفت و پنج تیر توسط رییس مجلس به‌منظور اجرا به رییس‌جمهور ابلاغ شد. طرح مصوب مجلس سه ممنوعیت را در همکاری ایران و آژانس لحاظ کرده است:
۱- ممنوعیت نصب هرگونه دوربین پادمانی و فراپادمانی
۲- ممنوعیت ورود هرگونه بازرس یا مامور و ارائه هرگونه گزارش به آژانس
۳- ممنوعیت هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا زمان تامین امنیت مراکز هسته‌ای و تضمین حقوق هسته‌ای ایران.
نمایندگان مجلس، نقض حاکمیت ملی و حملات انجام‌شده علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، توسط رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، نسبت به تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز کشور و به مخاطره افتادن منافع عالیه جمهوری اسلامی ایران را مهم‌ترین دلیل تدوین و تصویب این طرح اعلام کرده‌اند.
بر اساس قانون جدید، تعلیق همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا زمانی ادامه خواهد یافت که تهران از رعایت کامل حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و تامین امنیت مراکز هسته‌ای و دانشمندان هسته‌ای بر اساس چارچوب منشور سازمان ملل متحد و به تشخیص شورای عالی امنیت ملی اطمینان حاصل کند. همچنین تهران باید مطمئن شود که حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران در بهره‌مندی از کلیه حقوق مصرح در ماده چهار معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به‌ویژه غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور به تشخیص شورای عالی امنیت ملی، رعایت شده است. بر مبنای تبصره قانون جدید اطمینان از تحقق شروط مذکور پس از گزارش سازمان انرژی اتمی با تصویب شورای عالی امنیت ملی احراز خواهد شد و دولت مکلف است هر سه ماه یک‌بار گزارش تحقق شروط مذکور را به مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی ارائه کند. مجلس برای عدم اجرا یا نقض قانون هم جرم‌انگاری کرده و یک یا چند مورد از مجازات‌های درجه شش (شش ماه تا دو سال حبس، بیست تا هشتاد میلیون ریال جزای نقدی، شلاق از ۳۱ تا ۷۴ ضربه) را در نظر گرفته است.
مصوبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی گرچه با انتقاداتی قابل‌پیش‌بینی از سوی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و برخی از کشورهای اروپایی روبه‌رو شده، اما در داخل کشور بر سر ضرورت آن اجماع نظر وجود دارد. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در واکنش به این تصمیم مجلس گفت: این تصمیم نتیجه مستقیم نقش تاسف‌بار رافائل گروسی در پنهان‌کاری این واقعیت است که آژانس، یک دهه پیش، تمام مسائل گذشته را رسما مختومه اعلام کرده بود.

آژانس و رفتارهای سیاسی و جانب‌دارانه
ابوالفضل ظهروند، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با بیان اینکه آژانس باید حامی کشورهایی باشد که فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای دارند، اما در سال‌های اخیر به تهدیدی برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است. ایران بیشترین میزان همکاری و بازرسی را با آژانس داشته، اما در مقابل اطلاعات هسته‌ای کشورمان به رژیم صهیونیستی منتقل شده و آژانس نیز سکوت کرده یا حتی با آن هم‌راستا عمل کرده است.
وی ضمن انتقاد از اظهارات اخیر گروسی درباره بازدید از سایت‌های هدف قرار گرفته شده، اظهار کرد: رفتار او سیاسی و جانب‌دارانه است. مدیرکل آژانس به‌جای نگرانی از پیامدهای زیست‌محیطی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، از اینکه دسترسی به اطلاعات جدید ندارد، ابراز نارضایتی می‌کند. نماینده مردم تهران در مجلس تاکید کرد که ادامه همکاری با آژانس منوط به تغییر رویکرد این سازمان و تصمیم‌گیری نهادهای مسئول همچون شورای عالی امنیت ملی خواهد بود.
اکنون شورای نگهبان مُهر تایید بر مصوبه مجلس زد و آن را تبدیل به قانون کرد، اما شاهدیم برخی از شرکای آژانس که مدیرکل به استخدام آنها درآمده، خواهان همکاری مجدد ایران با این نهاد تخصص هسته‌ای شده‌اند. همان‌هایی که در جنگ ۱۲ روزه از ایران می‌خواست خویشتن‌داری کند و پاسخ جنایت رژیم صهیونیستی را ندهد، امروز و در دوره «پساجنگ» بر ادامه همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس حتی در چارچوبی جدید و همچنین ادامه روند گفت‌وگو با کشورهای اروپایی تاکید می‌کنند.
غربی‌ها خوب می‌توانند به پرسش مطرح شده پاسخ دهند. آژانس و مدیرکل آن کاملا همسو با سیاست‌ها و برنامه‌های آنها عمل می‌کند، ضمن آنکه ایران پیش از این بارها درباره تبعات روند روابط و رویکرد آژانس هشدار داده بود اما طرف مقابل جدی نگرفته بود. باز باید یادآوری کرد! در گزارش‌های منتشر شده از سوی آقای گروسی مطالب نادرستی درج شده بود و همین گزارش‌های اشتباه زمینه‌ساز تصویب قطعنامه‌ای در شورای حکام شد و این قطعنامه بهانه‌ای برای برخی اقدامات تهاجمی علیه ایران فراهم کرد. به‌گونه‌ای که آمریکا به خود اجازه داد به سه سایت هسته‌ای ما حمله کند. حال غربی‌ها چرا و با چه انگیزه‌ای به دنبال ادامه همکاری آژانس با ایران ولو با چارچوب جدید هستند؟ آنها می‌خواهند اهدافشان پیاده شود، اما ایران قاطعانه ایستاده و به دنبال اجرای دقیق قانون تعلیق همکاری با آژانس انرژی هسته‌ای است. اگر هم می‌خواهند روابط مجدد آغاز شود، باید بر مبنای قانون ما عمل کنند.