آگاه:
۱. نیت خالص، شرط اول نور: در عکاسی آیینی، نیت و ادب مقدم بر ابزار و تکنیک است. اگر تمامی مراحل تولید اثر، از طراحی تا ثبت نهایی، با نیت قربت، وضو، ذکر صلوات و توجه قلبی همراه باشد، تصویر نه‌تنها زیبایی دارد، بلکه برکت نیز خواهد داشت.
علامه حسن‌زاده آملی در صراط سلوک می‌نویسد: «بدان که وضو نور است و تداوم آن، باعث ارتقای به عالم قدس می‌شود...»
۲. فرم در خدمت معنا: همان‌گونه که محتوا در هنر آیینی اهمیت دارد، فرم نیز باید هم‌سنگ آن باشد. آیا نباید میان تصویری از مراسم عزاداری و یک مجلس سرور، تفاوتی آشکار در ترکیب‌بندی، نور، رنگ و فضای تصویر باشد؟
هر پیامی، فرم مناسب خود را طلب می‌کند. هنرمند آیینی باید بتواند فرم را نه فقط «زیبا» بلکه «شایسته» بسازد.
۳. سواد بصری، زبان دوم هنرمند: شناخت مبانی هنرهای تجسمی - از ترکیب‌بندی و فضای مثبت و منفی گرفته تا تعادل بصری و هماهنگی رنگ‌ها - برای انتقال موثر پیام دینی ضروری است. مفاهیم عمیق، اگر در قالب‌های ضعیف ارائه شوند، پژواک کمرنگی در ذهن مخاطب خواهند داشت.
۴. نوآوری: تداوم سنت نوآوری در هنر آیینی به‌معنای بریدن از گذشته نیست، بلکه به‌معنای بازآفرینی سنت در قامت امروز است. هنرمند باید ضمن آشنایی با نقش‌مایه‌های تاریخی، آنها را در بستر فرهنگ معاصر بازتعریف کند.
«درختی که به آسمان می‌رسد، به‌آرامی و پیوسته در خاک ریشه دوانده است.»
۵. رنگ؛ معنا، بیان، نشانه: رنگ‌ها نه‌فقط جلوه بصری، بلکه حامل معنا هستند. در عکاسی آیینی، رنگ می‌تواند نماد، زبان یا نشانه باشد. در عزاداری‌های محرم، تضاد سیاه و سرخ، در مراسم ولادت‌ها، رنگ‌های روشن و شاد، همه باید با فهم زیبایی‌شناسی و معنایی انتخاب شوند.
۶. بهره از هنرهای بومی و اسلامی: فرهنگ اسلامی و بومی ایرانی مملو از ظرفیت‌های بصری ناب است. از خوش‌نویسی و معماری اسلامی گرفته تا نقوش قالی و آیین‌های محلی، همه می‌توانند به خلق اثری بومی و جهانی کمک کنند. هر منطقه، نشانه‌ها و زبان تصویری خودش را دارد؛ آنها را باید دید، فهمید و با احترام وارد اثر کرد.
۷. آشنا و آشنازدایی: تصاویر آشنا برای مخاطب می‌توانند بستر انتقال معنای آیینی باشند؛ اما از سوی دیگر، آشنازدایی خلاقانه از همین عناصر، می‌تواند نگاه تازه‌ای پدید آورد. ترکیبی از سنت و جسارت، گذشته و اکنون در خدمت پیام امروز.
۸. مشق نظری، اما با احترام: مطالعه آثار گذشتگان یا معاصران نه‌تنها الهام‌بخش است، بلکه راهی برای پرهیز از تکرار است. با این حال، باید به حقوق معنوی آثار دیگران، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، احترام گذاشت. هر نگاه خلاق، در نهایت باید از خودش آغاز شود.
۹. پرهیز از شلوغی، انتخاب سادگی: سادگی در طراحی، ترکیب‌بندی و پیام، باعث سرعت درک اثر می‌شود. ازدحام بصری، پراکندگی عناصر و افراط در رنگ و فرم، مخاطب را سردرگم می‌کند.
سادگی، بلوغ هنری است نه فقر بصری.
۱۰. دقت در تایپ و نگارش متون: حتی اگر متن نوشته‌شده در صحنه مربوط به دیگران باشد، عکاس مسئول دقت در ثبت صحیح آن است. هرگونه غلط تایپی یا اشتباه در آیات، احادیث و اشعار می‌تواند به هیبت اثر آسیب بزند.
زیبایی‌شناسی نوشتار، بخشی از هویت تصویری اثر است.
۱۱. کنتراست، عنصر دراماتیک تصویر: تضادهای نوری، رنگی، فرمی و محتوایی، می‌توانند توجه مخاطب را جلب کرده و پیام را به سرعت منتقل کنند. کنتراست‌ها ابزارهایی هستند که باید با مهارت و آگاهی از آنها بهره برد.
۱۲. حاشیه‌سازی و قاب‌بندی: قاب مناسب، چشم مخاطب را هدایت می‌کند. حواشی و فضای منفی در تصویر، به اندازه عناصر اصلی اهمیت دارند. تصویر باید فرصت «نفس کشیدن» داشته باشد.
۱۳. شناخت بسترهای نشر: اثر نهایی بسته به بستر انتشار آن - شبکه اجتماعی، تابلو شهری، چاپ افست یا نمایشگر دیجیتال - نیازمند ملاحظات فنی ویژه است. رزولوشن، نور، رنگ و نسبت تصویر باید متناسب با رسانه هدف تنظیم شود.
۱۴. احتیاط در استفاده از فیلترها: فیلترهای آماده نرم‌افزارها نباید جایگزین نگاه هنری شوند. خلاقیت نرم‌افزاری اگر بی‌هدف و کلیشه‌ای باشد، اثر را از اصالت تهی می‌کند. استفاده حداقلی، خلاقانه و هدفمند از ابزارهای دیجیتال، باید اولویت باشد.
۱۵. اجرای قدرتمند، شرط تحقق ایده: ایده خلاق، بدون اجرای دقیق نافرجام می‌ماند. یک عکس خوب نیازمند تسلط هنرمند بر تکنیک‌های حرفه‌ای عکاسی، نرم‌افزارهای گرافیکی و استانداردهای تولید و چاپ است. عکسی که در ابعاد بزرگ یا در فضای عمومی منتشر می‌شود، باید در کوچک‌ترین پیکسل‌هایش نیز حرف برای گفتن داشته باشد.
۱۶. پرهیز از عناصر نامناسب: هر عنصری که به تفرقه مذهبی دامن بزند یا موجب وهن فرهنگ شیعه شود، باید از اثر هنری حذف شود. استفاده سطحی و شعاری از نمادها، بدون عمق معرفتی، می‌تواند آسیب‌زا باشد.
هنرمند آیینی باید نماینده عقل، وقار و فرهنگ اصیل باشد؛ نه تولیدکننده خوراک برای معاندان.
۱۷. دعا، پیوند اثر با آسمان:
خدایا...
درودهای خود و درودهای فرشتگانت، حاملان عرش و پیامبرانت را بر حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و خاندان پاک و مطهرش نازل فرما.
درود فرست بر ایشان تا زمانی که شب و روز در پی هم می‌گذرند و بامداد و شامگاه جای یکدیگر را می‌گیرند...
سخن آخر...
عکاسی آیینی تنها یک مهارت یا مدیوم نیست؛ نوعی سلوک است. تلفیقی از دل و تکنیک، نیت و مهارت، سنت و نوآوری. هنرمند آیینی، تصویرگر نوری است که از دل معنا به چشمان مخاطب می‌تابد. هر عکسی که از سر صدق ثبت شود، شاید همان چیزی باشد که در دل تاریخ می‌ماند.