۲۰ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۱:۳۶

تهران این روزها درگیر یکی از حادترین بحران‌های آبی دهه‌های اخیر است. کاهش بی‌سابقه بارش‌ها طی پنج سال اخیر و وضعیت بحرانی ذخیره مخازن آب در سدهای تامین‌کننده شرب، شرایطی اضطراری را رقم زده و ضرورت اقدام فوری را به‌وضوح آشکار ساخته است. در پاسخ به این وضعیت، پروژه انتقال آب از سد طالقان به پایتخت در دستور کار قرار گرفته تا بخشی از کمبود منابع آب شرب تهران را جبران کند.

آگاه: به گفته مقامات ارشد وزارت نیرو، این طرح که شامل ساخت خط انتقال جدید و تسریع در اجرای آن است، تا پایان مرداد فاز اول انتقال آب به کرج را عملیاتی و تا نیمه مهرماه کل ظرفیت سهم تهران را فعال خواهد ساخت. در رابطه با این موضوع دکتر صدیقه ترابی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست به تسنیم می‌گوید: به‌طورکلی، موضوع طرح‌های انتقال بین‌حوزه‌ای با هر هدفی که باشد، جزو طرح‌های بزرگ محسوب می‌شود که می‌تواند اثرات غیرقابل‌جبرانی بر محیط‌زیست داشته باشد؛ بنابراین این طرح‌ها مشمول رده هفت هستند و حتما نیاز به مجوز زیست‌محیطی دارند. این پروژه نیز مجوز زیست‌محیطی دریافت کرده است و مجوز آن سال‌ها توسط وزارت نیرو پیگیری می‌شده است. وی بیان کرد: درباره تهران باز هم می‌بینیم که یک طرح جدید تعریف می‌شود، البته این پروژه جدید نیست و جزو برنامه‌ریزی‌های قبلی برای تامین آب تهران بوده، فقط در شرایط کم‌آبی اخیر اجرای آن تسریع شده است. شاید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد پنج سال پیاپی خشکسالی اتفاق بیفتد و وضعیت منابع آب تهران به این حد برسد، در واقع این شرایط همه را غافلگیر کرد.
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با انتقاد از این رویه که «آب را می‌آوریم، جمعیت اضافه می‌کنیم و هیچ راهکار دیگری نداریم» گفت: دو کار اساسی باید درباره تهران و تمام کلان‌شهرهایی که سهم آب شرب در آنها روبه‌افزایش است، انجام شود. یکی از این کارها مربوط به کاهش نشتی در طرح‌های آب‌رسانی و شبکه توزیع آب شرب است، هرچنددرصد نشتی در تهران نسبتا پایین‌تر است، اما باز هم وجود دارد و باید کاهش یابد.
ترابی افزود: این هدررفت در سایر کشورها نیز وجود دارد و تا حدودی اجتناب‌ناپذیر است، تا حدی نیز می‌توان این مشکل را با اقداماتی برطرف کرد اما از یک جایی به بعد ناگزیر باید سرمایه‌گذاری جدی در این حوزه انجام شود. کاهش نشت و تلفات در شبکه آب‌رسانی باید جزو اولویت‌های اصلی وزارت نیرو باشد و با تامین اعتبار و برنامه زمان‌بندی مشخص انجام شود. در غیر این صورت هرچقدر آب بیاوریم، مانند ریختن آب در ظرف سوراخ است و دوباره همان وضعیت ادامه پیدا می‌کند که به‌نوعی نقض غرض است. وی اضافه کرد: نکته دوم که حتی مهم‌تر از نکته اول است، مربوط به الگوی مصرف در کلان‌شهرهاست. در تهران، مشهد و سایر شهرهای بزرگ چرا باید به همان اندازه گذشته کشاورزی داشته باشیم؟ ما در تهران حدود ۱۵ تا ۱.۶۵میلیارد مترمکعب آب برای کشاورزی مصرف می‌کنیم. در سال‌هایی که شرایط بحرانی و منابع محدود است، چرا این میزان را کاهش نمی‌دهیم تا حداقل پایداری منابع آب برای مردم حفظ شود؟
معاون محیط‌زیست انسان سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: به‌نظر من باید نگاه اساسی به این موضوع داشت و حتما سهم آب کشاورزی را با روش‌های مختلف کاهش داد. باید فعالیت‌های کشاورزی را به مناطق دیگر منتقل کرد، منطقی نیست که در تهران مصرف کشاورزی تنزدیکا به‌اندازه مصرف شرب باشد و درعین‌حال، دوباره سراغ طرح‌های انتقال بین‌حوزه‌ای برویم، بنابراین کاهش سهم کشاورزی باید در دستور کار جدی قرار گیرد و برای آن برنامه و اقدام عملی انجام شود.