۲۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۲:۰۱

سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به لبنان که روز چهارشنبه گذشته انجام شد، از جنبه‌های مختلف، سفری راهبردی و استراتژیک بود که در تثبیت محوریت نقش ایران در حمایت از استقلال و حاکمیت ملی لبنان بسیار حائز اهمیت است.

آگاه: علی لاریجانی صبح روز چهارشنبه ۲۲ مرداد به منظور دیدار و رایزنی با مقامات لبنانی وارد بیروت پایتخت این کشور شد. بیروت دومین مقصد سفر منطقه‌ای دبیر شورای عالی امنیت ملی بعد از عراق بود. پیش از عزیمت لاریجانی به بیروت، مجتبی امانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در لبنان با اشاره به اینکه دبیر شورالی عالی امنیت ملی در برهه‌ای حساس از تاریخ لبنان به این کشور سفر می‌کند، نوشته بود: من مطمئن هستم که نتایج این مذاکرات به نفع هر دو کشور و امنیت و ثبات آنها خواهد بود. پیش از این لاریجانی در سفر به عراق با محمد شیاع السوادنی، نخست‌وزیر، عبداللطیف رشید، رئیس‌جمهور، محمود المشهدانی، رئیس مجلس، فواد حسین، وزیر امور خارجه و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق دیدار و رایزنی کرده بود.

ایران پشتیبان است، نه سرپرست
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در بدو ورود به بیروت، به‌عنوان نماینده حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، مورد استقبال گرم مردم لبنان قرار گرفت؛ به‌طوری که فرودگاه رفیق حریری، مملو از جمعیت شده بود. این جمعیت پرشور، شعارهایی در حمایت از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان حامی و مدافع مردم لبنان سرمی‌دادند. همچنین همزمان با سفر لاریجانی به بیروت، کاربران شبکه‌های اجتماعی در لبنان، به‌ویژه خبرنگاران و شیعیان، در اقدامی هماهنگ، هشتگ #ایران_سند_مش_وصایة به معنای «ایران پشتیبان است نه سرپرست» را ترند کردند. همچنین حزب‌الله نیز در اقدامی هوشمندانه، حاج امین الشرّی، یکی از نمایندگان خود در مجلس این کشور که دارای بیشترین رای مردمی در سراسر لبنان در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ بود را برای استقبال از لاریجانی به فرودگاه رفیق حریری بیروت فرستاد. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در بدو ورود به بیروت، طی مصاحبه‌ای اظهار کرد: پیوستگی فرهنگی ایران و لبنان روابط دو ملت را تقویت کرده است؛ ایران همواره در کنار ملت لبنان خواهد بود. وی بیان کرد: ایران و لبنان، هر دو دارای تمدنی عمیق هستند و در طول قرون گذشته همواره روابط نزدیکی میان دو ملت برقرار بوده است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: پیوستگی فرهنگی میان ایران و لبنان، دلبستگی عاطفی میان مردم دو کشور را تقویت کرده است؛ به‌گونه‌ای که اگر ملت لبنان در رنج باشند، مردم ایران نیز این درد را احساس می‌کنند. لاریجانی گفت: از دوست گرامی، جناب استاد عزیز، نبیه بری که مقدمات این سفر را فراهم کردند، قدردانی می‌کنم. در این سفر نیز دیدارهایی با رئیس‌جمهور، رئیس پارلمان، نخست‌وزیر و شماری از اندیشمندان و سیاست‌مداران لبنان خواهم داشت.

دیدار با عون
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در نخستین برنامه از سفرش به لبنان، ظهر روز چهارشنبه با جوزف عون، رئیس‌جمهور این کشور در کاخ بعبدا دیدار و گفت‌وگو کرد.
رئیس‌جمهور لبنان در این دیدار اعلام کرد که لبنان به همکاری با ایران در چارچوب حاکمیت ملی و دوستی مبتنی بر احترام متقابل علاقه‌مند است. طبق بیانیه ریاست‌جمهور لبنان، عون در ادامه این دیدار گفت: لحنی که اخیرا از برخی مسئولان ایرانی شنیدیم، کمک‌کننده نیست و دوستی که ما می‌خواهیم لبنان و ایران را به یکدیگر نزدیک کند، نباید با یک گروه یا تشکل لبنانی محقق شده بلکه باید با تمام لبنانی‌ها باشد. او در ادامه گفت: لبنان در نهایت میهن تمامی شهروندانش چه مسیحی و چه مسلمان بوده و دولت لبنان وظیفه دارد با نهادهای قانون اساسی و امنیتی خود از تمامی گروه‌های لبنانی حمایت کند.
عون همچنین گفت: ما مخالف هرگونه مداخله در امور داخلی خود از سوی هر طرفی هستیم و می‌خواهیم که لبنان امن و پایدار بماند تا منافع تمامی لبنانی‌ها بدون هیچ تبعیضی محقق شود، لبنان که هرگز در امور هیچ کشور دیگری ازجمله ایران دخالت نکرده و به حریم خصوصی آن احترام می‌گذارد، دخالت هیچ‌کسی در امور داخلی خود را نمی‌پذیرد. عون تاکید کرد: همه به دلیل درخواست حمایت خارجی علیه دیگر لبنانی‌ها در این کشور بهای سنگینی را متحمل شدند و درسی که لبنانی‌ها از آن گرفتند، این است که به هیچ طرفی بدون استثنا اجازه حمل سلاح و درخواست حمایت خارجی را ندهند.
رئیس‌جمهور لبنان در ادامه گفت: دولت و نیروهای مسلح لبنان مسئول امنیت تمامی مردم این کشور بدون هرگونه استثنایی هستند و هر چالشی از سوی دشمن اسرائیلی یا غیر از آن در واقع چالش برای تمامی مردم لبنان و نه فقط یک گروه از آنهاست و مهم‌ترین اسلحه برای مقابله با آن، اتحاد لبنانی‌هاست. لاریجانی نیز در این دیدار ضمن ابلاغ سلام مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به همتای لبنانی او، باردیگر از عون برای سفر به تهران دعوت کرده و از تمایل تهران برای کمک به بازسازی لبنان گفت. طبق این بیانیه، دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اینکه ایران علاقه‌مند به تقویت روابط خود با دولت و مردم لبنان در تمامی سطوح است، از نقشی که عون در تقویت وحدت ملی و اتحاد میان تمامی گروه‌های لبنانی و تمامی اقشار مردم آن ایفا کرد، تقدیر کرد و گفت: ایران در امور داخلی لبنان دخالت نمی‌کند و آنچه من در بدو ورود به بیروت بیان کردم، منعکس‌کننده دیدگاه رسمی جمهوری اسلامی ایران است. او در ادامه نیز تاکید کرد: ایران تمایل ندارد هیچ خللی در دوستی یا روابطش با دولت و مردم لبنان وارد شود و در صورت تمایل دولت لبنان، آماده کمک به این کشور است.

کشورهای خارجی نباید به لبنان دیکته بگویند
اما دیدار با نبیه بری رئیس مجلس لبنان، دومین برنامه از سفر کاری لاریجانی به بیروت بود. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، در کنفرانس خبری بعد از دیدار با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان اظهار کرد: قوت و قدرت ایران به همبستگی ملی است؛ اقتدار ایران مربوط به انقلاب مردمی عمیق است؛ انقلاب ایران از بزرگ‌ترین انقلاب‌های مردمی بود و ما براساس همین خاستگاه مردمی و انقلابی، هیچ‌وقت به دوستان‌مان به‌عنوان یک ابزار نگاه نمی‌کنیم. ما فکر می‌کنیم مقاومت از شعور عمیق و فکر وسیع برخوردار است و نیازمند راهنمایی نیست. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان درباره تصمیم لبنان برای خلع‌سلاح حزب‌الله گفت: کشورهای بیرون از لبنان نباید به این کشور دستور دهند. ملت لبنان ملتی رشید است و خودش می‌تواند تصمیم بگیرد و هر تصمیمی که با همفکری حزب‌الله بگیرد موردقبول ماست. بحث زمان‌بندی که مطرح کردم مربوط به برگه‌ای بود که آمریکایی‌ها گفتند. دولت لبنان با مشورت با مقاومت تصمیمات خودش را می‌تواند بگیرد.
وی درباره پیام سفرش به عراق و لبنان تصریح کرد: برای ایران نقطه مهم این است که دولت‌های منطقه مستقل و قوی باشند و احتیاج به دستور از آن طرف آب نداشته باشند؛ ازاین‌رو توافقی که با عراق داشتیم بر همین اساس بود که همکاری مشترکی برای پایداری دو کشور را مبنا قرار دهیم. حرف ما این است، هر کشوری حق دارد برای آینده خودش تصمیم بگیرد ما طرحی برای لبنان نیاوردیم ولی آمریکایی‌ها برای لبنانی‌ها طرح آوردند. ما می‌گوییم خود لبنانی‌ها باید تصمیم بگیرند. ایران دخالتی در تصمیم‌گیری لبنان ندارد.

جای دوست و دشمن را اشتباه نگیرید
لاریجانی خطاب به یک خبرنگار لبنانی گفت: چه کسی به کشور شما حمله کرد؟ غیر از اسرائیل بود؟ پس مراقب باشید اسرائیل از راه دیگر به شما چیزی تحمیل نکند. کاری که از طریق جنگ نتوانست انجام دهد با فشار سیاسی انجام ندهد. جای دوست و دشمن را اشتباه نگیرید. مقاومت، سرمایه ملی شماست. سرمایه ملی کل کشورهای اسلامی است. می‌خواهند با تبلیغات جای دوست و دشمن را عوض کنند. دشمن شما اسرائیل است که به شما حمله کرد و دوست شما کسی است که در مقابل اسرائیل مقاومت کرد. قدرش را بدانید.
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز حواشی ایجاد شده توسط برخی طرف‌ها درباره سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به بیروت را کم‌اهمیت خواند و گفت: برادران آرام باشید، ایران کشوری دوست برای لبنان است و باتوجه‌به جایگاه فعالش در منطقه همچنان دوست ما خواهد ماند. نبیه بری افزود: حزب‌الله هرگز از بین نرفته و با وجود همه چیزهایی که در معرض آن قرار گرفته اما همچنان یکی از بزرگ‌ترین احزاب لبنان است و باید توجه داشت مسائل لبنان با یک مولفه و طیف سیاسی و یک طایفه بزرگ در کشور مدیریت نمی‌شوند.
اما لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در سومین برنامه از سفر خود به لبنان با نواف سلام، نخست‌وزیر این کشور نیز دیدار و گفت‌وگو کرد. نخست‌وزیر لبنان در این دیدار گفت که بیروت خواهان روابط تاریخی با ایران و همه کشورهای دوست براساس احترام متقابل است و وحدت لبنان و حاکمیت کشور و تصمیمات لبنان خطوط قرمزی است که نباید آن را نقض کرد.

حضور بر مزار سید مقاومت
اما نقطه محوری سفر لاریجانی به بیروت، حضور او بر سر مزار سیدحسن نصرالله، دبیرکل شهید حزب‌الله بود. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان چهارشنبه‌شب بر سر مزار شهید سیدحسن نصرالله حاضر شد و سخنانی را ایراد کرد. لاریجانی در این سخنان گفت: حزب‌الله امروز یک حرکت زنده و پایدار است و باعث شرف و افتخار اسلام است. راهی که حسن نصرالله برای حزب‌الله قرار داد هم تکامل عقلی در آن بود، هم مجاهدت. او از میان ما رفت ولی فرزندان او در سازمان اصیل او زنده هستند. وی در ادامه خطاب به اعضای حزب‌الله گفت: ممکن است به شما بی‌مهری و کینه‌ورزی کنند، اما این به خاطر تاثیرگذاری شماست. اگر حرکت شما تاثیر نداشت این‌قدر کینه‌ورزی نبود.
لاریجانی گفت: شما جوانان رشید و مجاهد در سازمان حزب‌الله باعث می‌شوید همه مسلمین به وجود شما افتخار کنند. اگر بخواهید راه شهید حسن نصرالله را بپیمایید، وظیفه شما پایداری در مقاومت است. ما می‌گوییم همواره در کنار شما و پشتیبان شما هستیم.
لاریجانی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران در امور کشورها دخالت نمی‌کند، اما از جریان‌های مقاومت همواره حمایت می‌کند. باوجود همه بحث‌ها در رسانه‌ها اما راه شما روشن است و شما پیروزید. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان خاطرنشان کرد: شهید حسن نصرالله مرد بزرگی بود و یک سرمایه بزرگ برای عالم اسلام بود و حرکتی که برای مجاهدت در راه خدا به وجود آورد یک حرکت اصیل و ماندگار برای جوامع اسلامی بود. وی گفت: شخصیت او چند بُعد داشت؛ مجاهدت او خیلی برجسته بود و تفکر اصیل اسلامی بُعد دیگر شخصیت شهید حسن نصرالله بود. بعد دیگر شخصیت او گرایش‌های عرفانی او بود. شهید نصرالله انسانی خودساخته بود. یک زمانی در مرز لبنان و سوریه قرار گذاشت تا یکدیگر را ببینیم آن شب نکاتی را مطرح کرد که من دیدم با فردی مواجه هستم که در راه خدا سوخته است.

سفر لاریجانی به لبنان، موفقیت‌آمیز بود
علی المقداد از اعضای فراکسیون وفاداری به مقاومت در پارلمان لبنان طی سخنانی درباره سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به بیروت اعلام کرد که سفر آقای لاریجانی به لبنان موفقیت‌آمیز بود و ایران کشوری دوست است که به لبنان در آزادسازی سرزمین خود کمک کرد. علی المقداد در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک، به مداخلات و فتنه‌جویی‌های آمریکا و مهره‌های آن در لبنان به‌ویژه در رابطه با سفر علی لاریجانی به این کشور پرداخت و گفت: مداخلات آمریکا که امروز در لبنان شاهد آن هستیم، چیزی بیش از قیمومیت و دیکته‌کردن بوده و به اجرای دستورات تبدیل شده است. وی با تاکید بر بقا و قدرت مقاومت در لبنان اظهار کرد: ما از مدت‌ها قبل خواستار توسعه روابط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میان لبنان و ایران هستیم.
المقداد تصریح کرد: چرا باید از سفر آقای علی لاریجانی به بیروت تعجب کنیم؟ آیا مثلا این سفر به خاطر آن انجام گرفته که ایران می‌خواهد لبنان را اشغال کند؟ همه می‌دانند کسی که لبنان را اشغال کرده، رژیم صهیونیستی است و آمریکا و کشورهای غربی و برخی کشورهای عربی نیز در این امر دخیل هستند. این نماینده حزب‌الله همچنین به بحث سلاح مقاومت پرداخته و تاکید کرد: سلاح حزب‌الله باقی خواهد ماند و این یک موضوع داخلی است. زمانی که رژیم صهیونیستی از همه خاک لبنان عقب‌نشینی کند، حملات متوقف شود، اسرای لبنانی بازگردانده شوند و بازسازی کشور آغاز شود، آن‌گاه ما در مورد استراتژی دفاعی لبنان بحث خواهیم کرد.

دیدار با دبیرکل حزب‌الله
شیخ نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در جریان سفر علی لاریجانی به لبنان با دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و هیئت همراه، دیدار کرد. شیخ نعیم قاسم ضمن قدردانی مجدد از حمایت‌های مستمر جمهوری اسلامی ایران از لبنان و مقاومت آن در برابر رژیم صهیونیستی، ایستادگی ایران در کنار وحدت، حاکمیت و استقلال لبنان را ستود. وی همچنین بر روابط برادری میان ملت‌های ایران و لبنان تاکید کرد و این روابط را محور پایداری و مقاومت در منطقه دانست.
لاریجانی در جریان سفر به لبنان گفت‌وگویی اختصاصی با المیادین انجام داد و در آن گفت‌وگو تصریح کرد: دیدارهای ما در بیروت خوب بود؛ لبنان کشوری برادر برای ماست که در همه شرایط کنار آن ایستاده‌ایم و همواره از آن و مقاومتش دفاع کرده‌ایم. مقاومت سرمایه بزرگی برای کشورهای منطقه است و هر کشور براساس نظام خود تصمیم می‌گیرد و ما در این زمینه دخالت نمی‌کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بیان کرد: دیدگاه خود را به مسئولان لبنانی منتقل کردیم تا موضع ما نسبت به مقاومت را به‌روشنی درک کنند و بدانند که ما قصد دخالت در امور کشورها را نداریم. در سیاست «شیطان»هایی هستند که ممکن است پشت برخی پنهان شوند تا مفاهیم مغرضانه‌ای را القا کنند، اما ما دیدگاه‌های‌مان را شفاف بیان کردیم تا به فهم واقعیت‌ها کمک کنیم.