آگاه: این اظهارات که بخشی از تلاش کوهن برای ورود به عرصه سیاست و حتی نامزدی برای نخستوزیری است، نشاندهنده نارضایتی گسترده در میان نخبگان امنیتی سابق این رژیم از عملکرد نتانیاهو است.
کوهن که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ ریاست موساد را بر عهده داشت، تاکید کرده که برای «تغییر واقعی» در اسرائیل، نیاز به رهبری جدیدی است که بتواند وحدت از دست رفته پس از رویدادهای اکتبر ۲۰۲۳ را بازگرداند. این انتقادها در حالی مطرح میشود که نتانیاهو همچنان تلاش میکند مسئولیت شکستهای امنیتی را به گردن نیروهای نظامی و اطلاعاتی بیندازد، اما منتقدان وی، از جمله روسای سابق شینبت او را «نامناسب برای تصدی مقام» میدانند و هشدار میدهند که سیاستهای وی اسرائیل را به سمت نابودی میکشاند. این اختلافات داخلی که ریشه در ناکامیهای استراتژیک رژیم در برابر مقاومت فلسطینی دارد، بر شدت بحرانهای سیاسی در تلآویو افزوده است.
عملیات نظامی در غزه: جنایات گسترده بدون دستیابی به اهداف
در جبهه نظامی، ارتش رژیم صهیونیستی اخیرا با صدور هشدار تخلیه ساختمان مشتحا در محله الانصار شهر غزه، به دلیل ادعای مشاهده فعالیتهای نیروهای حماس در آن، عملیات رسمی برای تصرف این شهر را آغاز کرده است. این اقدام بخشی از سلسله عملیاتهای مکرر رژیم در نوار غزه است که شامل دستورات تخلیه اجباری گسترده برای غیرنظامیان فلسطینی میشود. ارتش صهیونیستی در ماههای اخیر بارها چنین هشدارهایی را برای مناطق شمالی و مرکزی غزه صادر کرده، از جمله در بیت لاهیا، جبالیا و خان یونس که منجر به آوارگی صدها هزار نفر شده است.
با وجود این عملیاتها و جنایات گسترده رژیم صهیونیستی - از جمله بمبارانهای کورکورانه، تخریب خانهها، آوارگی اجباری شهروندان فلسطینی و مصادره زمینها - تلآویو هنوز نتوانسته به اهداف اعلامی خود دست یابد. هدف اصلی جنگ که نابودی حماس و آزادی اسیران صهیونیست عنوان شده، پس از نزدیک به دو سال همچنان دور از دسترس است. مقاومت فلسطینی نه تنها ادامه دارد، بلکه رژیم را در باتلاقی از تلفات نظامی و اقتصادی فرو برده است. طبق گزارشهای بینالمللی، رژیم صهیونیستی از هفت اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون بیش از ۴۰ هزار غیرنظامی فلسطینی را به شهادت رسانده و زیرساختهای غزه را نابود کرده، اما حماس همچنان فعال است و عملیاتهای خود را ادامه میدهد. این ناکامیها که با اعتراضات داخلی علیه نتانیاهو همراه شده، نشاندهنده شکست استراتژیک رژیم در برابر اراده مقاومت است.
ابعاد این موضوع را میتوان در چند سطح بررسی کرد:
بعد نظامی: رژیم صهیونیستی با وجود برتری تکنولوژیکی، در جنگ شهری غزه گیر افتاده و نتوانسته کنترل کامل را به دست آورد. عملیاتهایی مانند تخلیه مشتحا، تنها به عنوان پوششی برای ادامه اشغال عمل میکنند، اما تلفات سنگین نیروهای صهیونیست (بیش از ۷۰۰ کشته گزارششده) و ادامه حملات موشکی حماس، ضعفهای ساختاری ارتش را آشکار کرده است.
بعد اقتصادی و اجتماعی: جنگ هزینهای بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برای رژیم داشته و منجر به رکود اقتصادی، مهاجرت معکوس صهیونیستها و اعتراضات گسترده داخلی شده است. بیش از ۲۰۰ هزار نفر در اراضی اشغالی آواره داخلی شدهاند.
بعد انسانی: جنایات رژیم که توسط سازمان ملل و دادگاههای بینالمللی به عنوان «نسلکشی» توصیف شده، نهتنها اهداف نظامی را محقق نکرده، بلکه حمایت جهانی از فلسطین را افزایش داده است.
عقبنشینی از طرح الحاق کرانه باختری؛ فشار امارات و خط قرمز ابراهیم :
در تحولی دیگر، بنیامین نتانیاهو پس از هشدار مستقیم امارات متحده عربی، موضوع الحاق کرانه باختری را از دستور کار جلسه کابینه رژیم صهیونیستی خارج کرد. رسانههای صهیونیستی گزارش دادند که این تصمیم پس از آن گرفته شد که امارات هشدار داد چنین اقدامی خط قرمز است و توافقنامههای ابراهیم (عادیسازی روابط در سال ۲۰۲۰ با امارات، بحرین، مراکش و سودان) را تهدید میکند. لانا نسیبه، دستیار وزیر امور خارجه امارات، پیشتر این اقدام را «رد عملی توافقنامههای ابراهیم» دانسته بود. این هشدار در پی اظهارات بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم، مبنی بر قصد تلآویو برای ضمیمهکردن ۸۲ درصد از کرانه باختری و جلوگیری از تشکیل کشور فلسطینی، صادر شد. رژیم صهیونیستی همچنین در ۳۱ مرداد ۱۴۰۴ (معادل اوت ۲۰۲۵) طرح شهرکسازی در منطقه E۱ در شرق بیتالمقدس را تصویب کرد که شمال و جنوب کرانه باختری را جدا میکند و ۳۴۰۰ واحد مسکونی جدید برای صهیونیستها میسازد. این عقبنشینی که با فشارهای بینالمللی همزمان است - از جمله انتظارات برای بحث در مورد به رسمیت شناختن کشور فلسطین در مجمع عمومی سازمان ملل - نشاندهنده تاثیرپذیری رژیم از روابط منطقهای است. امارات به عنوان یکی از شرکای کلیدی در توافقنامههای ابراهیم، هشدار داد که هر اقدام یکجانبه، این توافقها را تضعیف میکند. با این حال رژیم از سال ۱۹۶۷ تاکنون بیش از ۲۵۰ شهرک غیرقانونی در کرانه باختری و قدس ساخته و حدود ۷۰۰ هزار صهیونیست را اسکان داده که طبق قوانین بینالمللی غیرقانونی است. شورای امنیت سازمان ملل نیز این اقدامات را محکوم کرده، اما رژیم بیاعتنا ادامه میدهد.
بحران فراگیر رژیم صهیونیستی
این رویدادها در مجموع، تصویری از رژیمی در حال فروپاشی داخلی و تحت فشار خارجی ترسیم میکنند. اختلافات رهبری، مانند فراخوان کوهن برای تغییر، ریشه در ناکامیهای اکتبر ۲۰۲۳ دارد که رژیم را در «طوفان کامل داخلی» فرو برده است. از سوی دیگر، عملیات نظامی در غزه و طرحهای اشغالگرانه در کرانه باختری، جنایات گسترده به اهداف نرسیده و تنها مقاومت فلسطینی را تقویت کرده است. ابعاد بینالمللی نیز کلیدی است: فشار امارات نشاندهنده شکنندگی توافقنامههای عادیسازی است که رژیم بر آنها برای بقا تکیه دارد. در عین حال، افزایش شهرکسازیها - که از آغاز جنگ غزه شدت گرفته - هدف نهایی رژیم برای جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین را آشکار میکند، اما این سیاستها با محکومیت جهانی روبهرو شده و رژیم را منزویتر کرده است.
در نهایت این تحولات تاکید میکند که رژیم صهیونیستی، با وجود حمایتهای غربی در برابر اراده ملت فلسطین و فشارهای منطقهای در حال عقبنشینی است. آینده نشان خواهد داد آیا این شکافها به سقوط نتانیاهو منجر میشود یا رژیم راهی برای ادامه اشغال پیدا میکند.