۲۵ شهریور ۱۴۰۴ - ۲۳:۲۵

سران کشورهای اسلامی ۲۴ شهریورماه در دوحه دور هم جمع شدند و دیدگاه‌ها و پیشنهادات خود در قبال آینده منطقه و نحوه مبارزه با رژیم اشغالگر صهیونیستی را بیان کردند و درنهایت اجلاس با بیانیه ناامیدکننده و بسیار ضعیف و خودداری از حتی یک اقدام عملی همچون قطع یا کاهش روابط با رژیم صهیونیستی، از سوی کشورهای سازشکار پایان یافت.

آگاه: برخی روسای‌جمهور با صراحت به همتایان خود و ملت‌های اسلامی هشدار دادند: باید مبارزه با اسرائیل را جدی گرفت و حمله به دوحه، بسیاری از معادلات و تفکرات اشتباه را دگرگون ساخت و نشان داد که هیچ کشور عربی یا مسلمانی از تجاوز رژیم تل‌آویو در امان نیست. فردا می‌تواند نوبت هر یک از پایتخت‌های عربی و اسلامی باشد.

ایران، عراق و مصر درباره اسرائیل چه گفتند؟
این مطلب را مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان بیان کرد و گفت: به مردم فلسطین و به همه کسانی که به عدالت ای‌مان دارند، صراحت کلام و اقدام را بدهکاریم. صراحت کلام در مواضع رئیس‌جمهور مصر نیز شنیده می‌شد، آنجا که عبدالفتاح السیسی، در سخنانش بر ضرورت ایستادن جهان عرب در برابر عربده‌کشی اسرائیل تاکید کرد. نخست‌وزیر عراق یکی از دیگر مدعوین اجلاس دوحه بود که بدون هیچ لکنت‌زبانی، جنایت‌های رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و درعین‌حال، خواستار تشکیل کمیته مشترک با حضور کشورهای عربی و اسلامی به‌منظور انتقال مواضع آنها (شرکت‌کنندگان اجلاس) به شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی شد. میم بن حمد بن خلیفه آل‌ثانی، هم به‌عنوان میزبان اجلاس، از برنامه‌های اسرائیل در غزه سخن گفت و با بیان اینکه صهیونیست‌ها می‌خواهند غزه به مکانی غیرقابل‌سکونت تبدیل شود، تا بدین‌وسیله مردم آن را وادار به مهاجرت کند، نقشه‌های اسرائیل در سوریه که برگرفته از تجزیه این کشور عربی است را خطرناک دانست و ابراز امیدواری کرد، نقشه‌های‌شان در آنجا هرگز عملی نخواهد شد. آنچه مرور شد، گوشه‌ای از اظهارات چهار مسئول بلندپایه از چهار کشور در اجلاس دوحه بود که نشان می‌دهد این کشورها در اعلام مواضع ضدصهیونیستی هیچ ابایی ندارند و معتقدند باید خطر اسرائیل را جدی انگاشت، چون رژیم منحوس به دنبال تجزیه کشورهای منطقه است و نباید در قبال برنامه‌ها و اقدامات آن سکوت کرد، اما با این حال دو مسئول از دو کشور عربی با حضور در اجلاس دوحه در زمین غربی‌ها و به‌ویژه آمریکا و اسرائیل بازی کردند. وقتی نوبت به نطق جولانی حاکم موقت سوریه رسید، او اشاره‌ جزئی و گذرا به تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه داشت و یادآور شد: نزدیک به ۹ ماه است که رژیم اسرائیل تجاوزاتش را به خاک سوریه ادامه می‌دهد و در غزه نیز تجاوزات این رژیم کماکان ادامه دارد. وی سخنرانی خود را با جملاتی قصار به پایان رساند و گفت هیچ ملتی گرد هم نیامده، مگر اینکه قدرتش فزونی‌یافته است و هیچ ملتی پراکنده نشده، مگر اینکه تضعیف شده است.

بازی رئیس‌جمهور در لبنان در زمین نتانیاهو
اما مُهره اصلی غربی‌ها در اجلاس سران کشورهای اسلامی، از لبنان آمده بود. کشوری که نماد مقاومت و ایستادگی است و مردم با حمایت خاص از حزب‌الله نگذاشته‌اند و نمی‌گذارند، خواب صهیونیست‌ها در کشورشان تعبیر شود. رئیس‌جمهور لبنان به جای آن‌که نماینده مردم و حزب‌الله قدرتمند باشد، همراستا با سیاست‌ها و راهبردهای آمریکا حرکت کرد و نطق او حسابی به مذاق مرد شماره یک کاخ سفید و ساکنان سرزمین‌های اشغالی خوش آمد. جوزف عون در سخنانش مدعی شده بود: «ما در اینجا هستیم تا به همه جهان بگوییم که بنا بر ابتکار صلح عربی، آماده صلح [با اسرائیل] هستیم.»
ابتکار صلح عربی که به ابتکار عربستان نیز معروف است، یک پیشنهاد ۱۰ بندی است که به بهانه پایان‌دادن به درگیری اسرائیل و کشورهای عربی مطرح شد. اتحادیه عرب در سال ۲۰۰۲ در اجلاس سران بیروت، این طرح را تایید کرد. این ابتکار پیشنهاد می‌کند که در ازای عقب‌نشینی کامل اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی (شامل کرانه باختری، غزه، بلندی‌های جولان و لبنان)، عادی‌سازی روابط جهان عرب با اسرائیل صورت گیرد. این طرح «حل‌وفصل عادلانه» مشکل آوارگان فلسطینی براساس قطعنامه ۱۹۴ سازمان ملل و تاسیس یک کشور فلسطینی با پایتختی اورشلیم شرقی را در بر می‌گیرد؛ طرحی که هیچ گاه جامه عمل به خود نپوشید. باوجوداینکه طرح مذکور، به سود رژیم صهیونیستی، مسئولان این رژیم، هیچ گاه با اجرای آن موافقت نکردند تا به کشورهای عربی نشان دهند که هیچگاه در پی سازش با آنها نیستند.

چرا «عون» مُهره غربی‌هاست؟
اکنون باید پرسید چرا جوزف عون، در اجلاس دوحه به جای واکنش به قتل‌عام مردم مظلوم و بی‌گناه غزه و حمله اخیر به خاکِ قطر، در زمین بنیامین نتانیاهو و غربی‌ها بازی کرد؟ برای پاسخ به پرسش مطرح شده باید مقداری به عقب برگشت. زمانی که او به‌عنوان رئیس‌جمهور  برگزیده شد، غربی‌ها انتخاب او را به فال نیک گرفتند. در همان دوره تحلیل‌ها به سمت‌وسوی تعامل نزدیک رئیس‌جمهور جدید لبنان با غرب رفت. بررسی اخبار و گزارش‌ها نشان می‌داد که کشورهای غربی به‌شدت از انتخاب جوزف رضایت داشتند و ابراز امیدواری می‌کردند، رئیس جمهور لبنان بتواند این کشور را به سمت جبهه غرب سوق دهد، با مقاومت و ایران مقابله کند و با اسرائیل نیز به یک صلح طولانی‌مدت دست یابد. در همین رابطه، روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست نوشت: «جامعه بین‌المللی انتخاب جوزف عون، به‌عنوان رئیس جمهور جدید لبنان را نشانه تمایل لبنان به اجرای اصلاحات سیاسی لازم و جلب حمایت متحدان خارجی خود می‌داند.» این نشریه به نقل از دیوید وود، تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران، آورده بود: «نخبگان لبنان با وجود بحران فاجعه‌بار اقتصادی، انتخاب رئیس‌جمهور این کشور را به تعویق انداختند، اما پس از جنگ اخیر (جنگ با اسرائیل) دیگر نتوانستند در مقابل فشارهای شدید بین‌المللی بایستند.» روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز نیز در گزارشی بر این مسئله تاکید کرد که انتخاب جوزف عون، لبنان را از وضعیت رکود سیاسی خارج خواهد کرد، زیرا این امر برای تامین بودجه بین‌المللی لازم برای بازسازی لبنانِ پس از جنگ بسیار مهم است. به دلیل امید غربی‌ها به کاهش تنش اسرائیل و لبنان، کمک‌کنندگان غربی و منطقه‌ای لبنان از انتخاب عون به ریاست‌جمهور جدید این کشور حمایت کردند. روزنامه انگلیسی تایمز هم در گزارشی پس از انتخاب عون، نوشت: «این انتخاب امیدها را زنده می‌کند و می‌تواند لبنان را به سمت کنترل و تضعیف بحران اقتصادی خفه‌کننده‌اش سوق دهد و همزمان توافق صلح بلندمدت با اسرائیل را تضمین کند؛ انتخاب عون در مقطعی حساس و پس از سقوط حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه صورت گرفته که این مسئله امکان دستیابی به رشد اقتصادی برای لبنان و افزایش حمایت کشورهای غربی از آن را تسهیل می‌کند.»

مردم لبنان در خط مبارزه با رژیم اسرائیل
در سوی دیگر میدان، جبهه مقاومت اگرچه جوزف عون را گزینه‌ای ایده‌آل برای مقاومت نمی‌دانست، اما امیدوار بود بتواند با او به‌نوعی تعادل سیاسی و نظامی دست یابد. مقاومت در همان مقطع خوب می‌دانست عون برای ریاست‌جمهوری کشوری همچون لبنان مناسب نیست. او از دوره‌ای که به کاخ ریاست‌جمهوری رفت، فقط یک هدف را پیگیری می‌کند؛ اجرای سیاست‌های آمریکا و اسرائیل. به همین دلیل خلع‌سلاح حزب‌الله در دولت تصویب شد و در اقدام دیگر از بیروت به دوحه رفت و انشاء آمریکا و صهیونیست‌ها را برای سران کشورهای اسلامی خواند. قطعا آنچه او در قطر گفت، حرف مردم لبنان و حزب‌الله نیست و مقاومت لبنان (یاران سید حسن نصرالله) در «میدان» پاسخ جنایت‌های رژیم صهیونیستی را می‌دهند.