آگاه: شیوا محمودی توضیح داد: کودکان در هفته‌های اول ورود به مدرسه، ممکن است علائم مختلفی را نشان دهند که کاملا طبیعی است و نباید نگران شد. این علائم شامل موارد فیزیکی مانند سردرد، دل‌درد، حالت تهوع و بی‌اشتهایی است که ممکن است در صبح‌ها بیشتر بروز کند. همچنین علائم عاطفی مانند گریه‌های مکرر، چسبیدن بیش‌ازحد به والدین و اضطراب جدایی و علائم رفتاری نظیر مقاومت در ورود به مدرسه و حتی کابوس‌های شبانه ازجمله واکنش‌های معمول است. او تاکید کرد که این نشانه‌ها معمولا طی دو تا سه هفته اول کاهش می‌یابند و والدین باید با صبر و مدیریت درست به کودکان کمک کنند تا به‌تدریج با فضای مدرسه سازگار شوند.
مدیریت اضطراب والدین؛ قدم اول موفقیت
شیوا محمودی یادآور شد: کودکان بسیار حساس هستند و اضطراب والدین را مثل رادار دریافت می‌کنند. اگر والدین بتوانند اضطراب خود را مدیریت کنند، اضطراب کودک نیز کاهش می‌یابد. برای مثال، والدین می‌توانند خاطرات مثبت خود از دوران مدرسه را با کودک به اشتراک بگذارند و محیط مدرسه را فضایی امن و دوست‌داشتنی معرفی کنند.
وی افزود: یکی از روش‌های موثر برای کاهش اضطراب، بازی‌های نقش‌آفرینی است. ایفای نقش معلم و دانش‌آموز در خانه باعث آشنایی کودک با فضای مدرسه می‌شود و ترس از ناشناخته‌ها را کم می‌کند.
محمودی پیشنهاد کرد: در صورت امکان، والدین از دو هفته قبل از شروع مدرسه باید برنامه‌ای برای آشنایی کودک با فضای فیزیکی مدرسه داشته باشند. حتی تورهای سه‌بعدی یا ویدیوهای معرفی مدرسه می‌توانند کمک‌کننده باشند. این کار باعث می‌شود کودک احساس امنیت بیشتری کند.
استفاده از کتاب‌ها و فیلم‌های مرتبط با مدرسه
مطالعه داستان‌های مرتبط با مدرسه و تماشای انیمیشن‌ها می‌تواند کودک را آماده‌تر کند و اضطراب جدایی را کاهش دهد.
شیوا محمودی تاکید کرد: مراسم خداحافظی باید کوتاه، شیرین و همراه با یک رسم یا تشریفات خاص باشد، مثلا پرتاب بوسه با دست یا مدل خاصی از دست دادن را انجام دهند؛ چرا که طولانی‌کردن خداحافظی، نه‌تنها کمک نمی‌کند؛ بلکه اضطراب کودک را بیشتر می‌کند. وی همچنین هشدار داد: فرار دزدانه از مدرسه بزرگ‌ترین اشتباه است که اضطراب را تشدید می‌کند. والدین باید خداحافظی کنند و به کودک قول بازگشت بدهند، مثلا بگویند: بعد از زنگ تفریح می‌آیم دنبالت.
وسایل تسکین‌دهنده اضطراب؛ همراه همیشگی کودک
یکی از روش‌های موثر برای کاهش اضطراب کودک، همراه‌داشتن یک شیء مشترک خانوادگی است. محمودی گفت: این شیء می‌تواند یک دستبند کوچک، سنگی از خانه یا عکسی از خانواده باشد. وجود این شیء به کودک یادآوری می‌کند که در هر لحظه والدینش را دارد و به او احساس امنیت می‌دهد. همچنین استفاده از عطر والدین روی این شیء می‌تواند نقش آرامش‌بخش قوی‌ای داشته باشد.
تنظیم ساعت خواب و صبحانه کامل؛ کلید کاهش اضطراب
محمودی به اهمیت داشتن برنامه خواب منظم و تغذیه سالم تاکید کرد: حداقل دو هفته قبل از شروع مدرسه، برنامه خواب و بیداری کودک باید تنظیم شود تا کودک خواب کافی داشته باشد و صبح‌ها فرصت کافی برای بیدارشدن و خوردن صبحانه کامل داشته باشد. کمبود قندخون باعث تشدید اضطراب می‌شود.
ارتباط موثر با مدرسه و معلم
محمودی توصیه کرد: شرکت در جلسات آشنایی با معلم و کادر مدرسه بسیار مهم است. والدین باید معلم را از ترس‌ها و نگرانی‌های کودک مطلع کنند تا معلم بتواند بهتر از کودک مراقبت کند. وی افزود: حضور به‌موقع والدین در روزهای اول مدرسه نیز برای کودک بسیار مهم است. تاخیر حتی پنج‌دقیقه‌ای ممکن است باعث افزایش اضطراب شود.
این روان‌شناس توصیه کرد: اگر امکانش باشد، والدین در روزهای اول خودشان کودک را به مدرسه ببرند و دنبالش بیایند، حتی اگر سرویس داشته باشد. بعد از پایان روز اول، جشن کوچکی بگیرید و به کودک بگویید که به او افتخار می‌کنید که توانسته بر ترسش غلبه کند.
کی باید به متخصص مراجعه کنیم؟
در پایان محمودی تاکید کرد: اگر بعد از گذشت چهار هفته، علائم اضطراب شدید همچنان ادامه داشت، مثلا گریه‌های هیستریک، امتناع شدید از رفتن به مدرسه، بروز علائم فیزیکی مانند استفراغ یا کهیرهای پوستی یا اجتناب و کناره‌گیری طولانی مدت از فعالیت‌ها، حتما باید از یک روان‌شناس یا روانپزشک کمک تخصصی گرفت.
محمودی در پایان گفت: اضطراب جدایی طبیعی‌ترین واکنش کودک به اولین تجربه استقلالش است. همان‌طور که دندان درآوردن دردناک، اما گذراست، این دوران هم با آمادگی، همکاری والدین و مدرسه و صبر قابل مدیریت است. امیدوارم والدین با رعایت این نکات بتوانند کودکان خود را به آرامش برسانند و سال تحصیلی موفقی را برای آنها رقم بزنند.