۱۶ مهر ۱۴۰۴ - ۱۱:۲۸

در ماه‌های اخیر، تب خرید ارزهای دیجیتال در فضای مجازی اوجی دوباره گرفته است. شاهد آن، صف‌های مجازی شهروندان در ساعات پایانی شب برای خرید تتر و سایر رمزارزها و نیز ثبت معاملات میلیاردی در صرافی‌های غیرمجاز است. اما در پشت این هیاهو و شور ظاهری، هشداری جدی نهفته است؛ خطر متحمل شدن زیان‌های مالی کلان و مسدود شدن دارایی‌ها. این روزها، بازار ارز دیجیتال پر است از روایت‌های واقعی افرادی که با انگیزه حفظ ارزش پول خود یا کسب سود سریع، به سمت خرید رمزارزها به ویژه «تتر» روی آورده‌اند، اما امروز با پیامدهای سختی مانند حساب‌های مسدودشده، سرمایه‌های بلوکه‌شده یا کاهش شدید ارزش دارایی خود مواجه شده‌اند.

آگاه: در همین حال، تشدید مجدد تحریم‌ها و سخت‌گیری‌های نظارتی نهادهای بین‌المللی علیه این استیبل‌کوین، فضای نااطمینانی و ریسک قابل توجهی را برای فعالان بازار و معامله‌گران ایرانی ایجاد کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از تازه‌واردها، خرید خود را نه بر اساس تحلیل فنی یا بنیادی، بلکه صرفا با دیدن پست‌های تبلیغاتی و هیجانی در کانال‌های تلگرامی انجام داده‌اند.

به گفته کارشناسان بازار، نوسانات شدید ارزهای دیجیتال در شرایط خاص اقتصاد ایران، حاشیه امنیت سرمایه‌گذاری را به صفر رسانده است. «ما با بازاری روبه‌رو هستیم که هیچ مرجع رسمی بر آن نظارت ندارد، صرافی‌های داخلی مجوز ندارند و در صورت مشکل نه بیمه‌ای هست و نه نهاد پاسخگو.» کارشناسان می‌گویند سرمایه‌گذاری شتاب‌زده در رمزارز نه‌تنها راهی برای حفظ ارزش پول نیست، بلکه می‌تواند به نابودی پس‌انداز خانوارها منجر شود. مردم باید پیش از هرگونه ورود به این بازار، به ریسک‌های آن، نبود پشتوانه قانونی و خطر مسدود شدن سرمایه توجه کنند.

تتر چگونه دارایی‌ها را قفل می‌کند؟
بر اساس داده‌های رسمی شرکت Tether Operations Limited و رصد بلاک‌چین، تاکنون هزاران آدرس در شبکه تتر مسدود شده و سرمایه‌های مرتبط عملا غیرقابل استفاده باقی مانده است. تتر که بر پایه دلار آمریکا منتشر می‌شود، توانایی فنی دارد تا هر آدرس و تراکنشی را در پاسخ به درخواست نهادهای بین‌المللی، احکام قضایی یا مقررات تحریمی متوقف کند. به گفته یک کارشناس حوزه بلاک‌چین، «هر واحد تتر به‌نوعی وامی به دولت آمریکا به حساب می‌آید، بنابراین قوانین آن کشور می‌تواند مستقیما بر مسیر سرمایه شما اثر بگذارد؛ حتی اگر در داخل ایران فعالیت کنید.»

فشارهای جدید؛ تهدید مستقیم برای بازار ایران
با شدت گرفتن موج جدید تحریم‌ها و الزامات شفافیت تراکنش‌ها و احراز هویت سخت‌گیرانه در سطح جهانی، تحلیل‌گران هشدار می‌دهند معامله‌گرانی که بخش اعظم نقدینگی خود را به USDT نگهداری می‌کنند، بیش از هر زمان دیگر در معرض خطر بلوکه شدن دارایی هستند. سهم سنگین تتر در معاملات رمزارزی ایران سبب شده هر تغییر سیاست این شرکت، مستقیما روی جریان سرمایه داخلی اثر بگذارد. در یک هفته اخیر، چندین کاربر ایرانی گزارش داده‌اند که حساب‌شان در یک پلتفرم داخلی مسدود شده و اجازه برداشت حتی یک دلار نداشته‌اند. دلیل رسمی: «به‌روزرسانی امنیتی»؛ اما هیچ زمان مشخصی برای رفع مسدودی اعلام نشده است. کارشناسان رمزارز توصیه می‌کنند برای کاهش ریسک، از کیف‌پول‌های غیرمتمرکز استفاده شود، دارایی‌ها متنوع شوند و گزینه‌های جایگزین بررسی شود. تحقیقات میدانی «تسنیم» نشان می‌دهد در هفته اخیر، چندین کاربر ایرانی گزارش داده‌اند که حساب‌های‌شان در یکی از پلتفرم‌های داخلی به‌طور ناگهانی مسدود شده و امکان برداشت حتی یک دلار از موجودی ندارند. دلیل اعلامی پلتفرم: «به‌روزرسانی امنیتی» هیچ زمان‌بندی مشخص برای بازگشایی اعلام نشده است.
واقعیت فعلی بازار رمزارز ایران، تلفیقی از هیجان بی‌پشتوانه و خطرات ساختاری است؛ از نبود قانون و مجوز رسمی صرافی‌های داخلی گرفته تا سیطره مستقیم سیاست‌های جهانی بر دارایی‌های دیجیتال ما. بنابراین سرمایه‌گذاری شتاب‌زده در بازار ارز دیجیتال، برخلاف تصور عمومی، راهی برای حفظ ارزش پول نیست؛ نبود قانون، عدم نظارت رسمی و شدت نوسانات، این بازار را به یکی از پرریسک‌ترین مسیرهای اقتصادی امروز ایران تبدیل کرده است. کارشناسان توصیه می‌کنند، مردم پیش از ورود، تمام ابعاد خطر را بسنجند و فریب جو تبلیغاتی را نخورند؛ چرا که در صورت وقوع زیان یا بلوکه شدن سرمایه، راهی برای بازگشت وجود ندارد.
 

افزایش کلاهبرداری‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال

پلیس فتا از افزایش کلاهبرداری‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی خبر داد. سرهنگ دوم جواد مختاررضایی، معاون اجتماعی پلیس فتا با هشدار درباره شگردهای پیچیده مجرمان سایبری در حوزه ارزهای دیجیتال گفت: بررسی پرونده‌های اخیر نشان می‌دهد مجرمان اینترنتی با ترکیب شگردهای روانی و فنی، قربانی را مرحله‌به‌مرحله وارد دام خود می‌کنند. وی افزود: ابتدا کلاهبردار با ارسال پیام در فضای مجازی، داستانی اضطراری یا وسوسه‌انگیز مطرح می‌کند؛ سپس برای جلب اعتماد، مبلغی نجومی (برای نمونه چند میلیون USDT) را در یک حساب نمایشی معرفی می‌کند. این حساب همراه با نام کاربری و رمز عبور جعلی به قربانی ارائه می‌شود تا او باور کند امکان دسترسی به چنین موجودی وجود دارد. در واقع، این اعداد فقط یک شبیه‌سازی گرافیکی بوده و هیچ پول واقعی در کار نیست.
مختاررضایی ادامه داد: قربانی پس از ورود به سایت یا پلتفرم جعلی، شاهد افزایش ظاهری موجودی یا سود می‌شود. اما هنگام تلاش برای برداشت وجه، کلاهبرداران با طرح بهانه‌هایی همچون «ارتقای حساب به سطح طلایی»، «تایید ضدپولشویی» یا «پرداخت مالیات» از شخص می‌خواهند مبالغ اضافی را انتقال دهد. این پول مستقیما به جیب مجرمان می‌رود و برداشت واقعی هرگز انجام نمی‌شود. وی خاطرنشان کرد: در روش دیگر، با استفاده از نرم‌افزار یا اسکریپت‌های داخلی، موجودی جعلی در کیف پول قربانی نمایش داده می‌شود؛ بدون آنکه هیچ تراکنش واقعی در بلاک‌چین ثبت شده باشد.
معاون اجتماعی پلیس فتا تاکید کرد: برای تسریع تصمیم‌گیری و حذف فرصت بررسی، کلاهبردار مهلتی محدود (مثلا چند ساعت) تعیین کرده یا تهدید به حذف حساب می‌کند. این فشار روانی باعث می‌شود قربانی بدون تحقیق کافی وارد عمل شود. مختاررضایی با بیان اینکه رعایت برخی اصول می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از گرفتار شدن در این دام‌ها داشته باشد، ۶ گام اساسی را برای در امان ماندن از این‌گونه کلاهبرداری‌ها برشمرد.
گام اول: در برابر هرگونه پیام یا پیشنهاد سرمایه‌گذاری از سوی افراد یا نهادهای ناشناس، حتی با ظاهر معتبر، کاملا مشکوک باشید.
گام دوم: هیچ‌وقت اطلاعات ورود به حساب‌های اصلی یا کیف پول شخصی خود را در سایت یا اپلیکیشن غیررسمی وارد نکنید.
گام سوم: موجودی و تراکنش‌ها را فقط از طریق صرافی‌های معتبر یا کیف‌پول‌های رسمی بررسی کنید.
گام چهارم: قبل از هر سرمایه‌گذاری یا انتقال وجه، اعتبار پلتفرم را از منابع رسمی، انجمن‌های مالی معتبر و سایت‌های شناسایی کلاهبرداری بررسی کنید.
گام پنجم: فریب وعده‌های سودهای کلان و غیرمعمول را نخورید؛ سودهای غیرواقعی اولین علامت هشدار هستند.
گام ششم: در صورت مشاهده مورد مشکوک، فورا از طریق شماره ۰۹۶۳۸۰ یا سایت fata.gov.ir موضوع را گزارش دهید.