آگاه: بی‌توجهی به این مسئله ساده ممکن است هزینه‌های تعمیراتی سنگینی به همراه داشته باشد. علائم اولیه پارگی گردگیر پلوس و دانستن نحوه تشخیص و پیشگیری، کمک می‌کند عمر مفید قطعات خودرو افزایش یابد و از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری شود. گردگیر پلوس قطعه‌ای لاستیکی و انعطاف‌پذیر است که در دو سر پلوس خودرو نصب می‌شود؛ یکی در سمت چرخ (گردگیر بیرونی) و دیگری در سمت گیربکس (گردگیر داخلی). وظیفه اصلی این قطعه جلوگیری از خروج گریس از داخل مفصل پلوس و ممانعت از ورود گرد و غبار، آب یا شن‌ریزه‌ها به داخل آن است.
عوامل مختلفی می‌توانند باعث پارگی یا آسیب دیدن گردگیر پلوس شوند. در ادامه مهم‌ترین دلایل را مرور می‌کنیم:
فرسودگی طبیعی در طول زمان: گردگیر به دلیل ماهیت لاستیکی خود، در اثر گرما، سرما، تماس با روغن یا بنزین و حتی نور خورشید به مرور خشک و شکننده می‌شود.
ضربه مستقیم یا برخورد جسم خارجی: رانندگی در مسیرهای ناهموار، سنگلاخی یا پر از چاله می‌تواند منجر به برخورد سنگ یا گل و لای با گردگیر شود و آن را پاره کند.
نصب غیراصولی یا استفاده از قطعات غیراستاندارد: استفاده از گردگیر بی‌کیفیت یا نصب اشتباه در هنگام تعویض پلوس یا تعمیرات جلوبندی می‌تواند باعث کاهش عمر آن شود.
تماس مداوم با مواد شیمیایی: در صورتی که هنگام شست‌وشوی موتور یا زیر خودرو از مواد شوینده قوی استفاده شود، ترکیبات شیمیایی می‌توانند به لاستیک گردگیر آسیب بزنند.
حرارت بیش از حد محیط اطراف پلوس: در برخی خودروها، قرار گرفتن گردگیر در نزدیکی منبع گرما مانند اگزوز باعث تغییر خواص لاستیک و ترک خوردن آن می‌شود.
پارگی گردگیر پلوس معمولا با چند علامت مشخص همراه است که در صورت شناسایی سریع می‌توان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد:
پاشیده شدن گریس روی چرخ یا گلگیر: یکی از اولین نشانه‌ها، مشاهده چربی سیاه و چسبناک روی رینگ یا بخش داخلی گلگیر است. این چربی در واقع گریس داخل گردگیر است که از محل پارگی خارج شده است.
صدای تق‌تق در هنگام پیچیدن: اگر هنگام چرخاندن فرمان به چپ یا راست، به‌خصوص در سرعت پایین، صدای تق‌تق یا کلیک از چرخ جلو شنیدید، احتمال خرابی مفصل پلوس وجود دارد که علت آن اغلب پارگی گردگیر و خروج گریس است.
لرزش در زمان شتاب‌گیری: هنگامی که مفصل پلوس خشک شده یا آسیب دیده باشد، خودرو در هنگام گاز دادن و شروع حرکت دچار لرزش محسوس می‌شود.
نشتی چربی روی سطح جاده یا کف پارکینگ: در برخی موارد ممکن است آثار چربی روی زمین در زیر چرخ‌ها مشاهده شود که نشان‌دهنده نشت گریس است.
کاهش نرمی عملکرد فرمان: اگر مفصل خشک یا آلوده شود، فرمان‌پذیری خودرو کاهش می‌یابد و احساس سنگینی در چرخش فرمان یا صدا دادن چرخ خودرو هنگام دور زدن ایجاد می‌شود.
راه‌حل‌ها و اقدامات تعمیراتی
اگر پارگی تازه اتفاق افتاده و هنوز مفصل آسیب ندیده است، تعویض سریع گردگیر و پر کردن مجدد گریس مخصوص کفایت می‌کند.
اگر گریس نشت کرده و گرد و غبار وارد مفصل شده، مکانیک باید مفصل را باز کرده، شست‌وشو داده و دوباره گریس‌کاری کند.
در صورت وجود صدا یا لرزش، مفصل باید بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.
نکات مهم برای پیشگیری از پارگی مجدد گردگیر
در سرویس‌های دوره‌ای (مانند تعویض روغن)، از مکانیک بخواهید وضعیت گردگیرها را بررسی کند.
هنگام شست‌وشوی زیر خودرو از فشار مستقیم آب به سمت گردگیر خودداری کنید.
از مواد نگهدارنده لاستیک استفاده کنید تا مانع خشک شدن زودهنگام گردگیر شوید.
در مسیرهای سنگلاخی و ناهموار با سرعت پایین حرکت کنید تا ضربه‌های ناگهانی به پلوس وارد نشود.
به محض مشاهده یکی از موارد زیر، باید فورا به تعمیرگاه مراجعه کنید:
صدای غیرعادی از ناحیه چرخ‌ها یا هنگام پیچیدن
مشاهده گریس روی رینگ، گلگیر یا کف پارکینگ
احساس لرزش غیرعادی هنگام شتاب گرفتن یا حرکت اولیه
پارگی واضح یا شل‌شدن بست‌های گردگیر
تاخیر در مراجعه، تنها باعث افزایش هزینه و آسیب به سایر قطعات خودرو خواهد شد.