آگاه: رضاییان در سخنان خود گفت: در روزنامه‌نگاری رباتیک سرعت، سرعت غیرقابل وصفی است و یک روزنامه‌نگار می‌تواند به جای اینکه سراغ تهیه گزارش برود، موضوع را به هوش مصنوعی بدهد و مثلا یک گزارش به ظاهر درجه یک تحویل بگیرد که البته یکسری چیزها ممکن است در آن گزارش باشد و بعضی چیزها هم نباشد که خیلی طبیعی است. نویسنده کتاب «تیترنویسی در وب» با اشاره به اینکه در داوری آثار جشنواره‌های مختلف متوجه استفاده از هوش مصنوعی در گزارش‌ها می‌شوند، توضیح داد: الان گاه، شاهد این هستیم که گزاره‌ای در اکثر یادداشت‌ها تکرار شده و معلوم است از چت‌جی‌بی‌تی گرفته شده است. آماری در همه استفاده شده و مشخص است آن شخص، تحلیل و کاری نکرده است. شما می‌توانید از آمار استفاده کنید ولی خودتان باید آنها را پردازش کنید که گزارش به قلم خودتان باشد. در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۴ با عنوان «جدال خرد و تکنولوژی، طرحی برای وب آینده» ارائه کردم، بحثم این بود که وب هوشمند از سال ۲۰۲۰ خواهد آمد و انسان را خواهد بلعید و به نقطه‌ای می‌رسیم که نظریه مکتب بیرمنگام محقق می‌شود. انسان در حوالی سال‌های ۲۰۳۵ علیه تکنولوژی شورش خواهد کرد.
این استاد ارتباطات با بیان اینکه به‌زودی «خاورمیانه ضدارتباطی» به «خاورمیانه ارتباطی» تبدیل می‌شود، گفت: ممکن است در سال‌های آینده به دلیل تحولات پیش رو، خاورمیانه را نشناسیم و سریع‌تر البته باید در ایران کاری کنیم که از این قافله عقب نمانیم؛ گرچه به این حرف‌ها توجه چندانی نمی‌شود.
روزنامه‌نگاری زنده می‌ماند و عمیق‌تر هم خواهد شد
این پژوهشگر روزنامه‌نگاری با تاکید بر اینکه روزنامه‌نگاری رباتیک، «خردکاوی و انسان‌کاوی» را به چالش خواهد کشید، ادامه داد: چالش دیگری که با آن مواجه خواهیم بود، این است که اصالت روزنامه‌نگاری دچار چالش جدی‌تری می‌شود. می‌گوییم فرق است میان عینیت با واقعیت، هرگاه حس را به عینیت می‌افزاییم می‌شود واقعیت، بنابراین واقعیت آن چیزی است که روزنامه‌نگار آن را میدانی دریافت و حس کرده است. من و مرحوم دکتر عقیلی استاد راهنمای پایان‌نامه دکترا با موضوع «روزنامه‌نگاری واقعیت افزوده» بودیم و در آنجا درباره این موضوع بحث شده است. نظریه «واقعیت افزوده» می‌گوید که شما با دوربین ۳۶۰ درجه، عینیت را می‌توانید ببینید. مثلا فرض کنید سونامی شده و تلفات زیادی دارد، وقتی آن را می‌بینید جیغ می‌کشید و ناراحت می‌شوید اما زمانی که می‌بینید کسی از حادثه نجات پیدا کرده، خوشحال می‌شوید؛ بنابراین روزنامه‌نگاری واقعیت افزوده موفق شده عینیت را نشان می‌دهد و تکنولوژی توانسته حس را به آن بیفزاید؛ بنابراین واقعیت افزوده یعنی عینیتی که با حس آمیخته شده است. اما چالش ما چیست؟ ما می‌گوییم چیزی که با دوربین ۳۶۰ درجه می‌بینید، برای همان لحظه و بخشی از ماجراست ولی نمی‌توانید به تمام ابعاد ماجرا پی ببرید، اما زمانی که روزنامه‌نگاری در میدان است به تمام ابعاد ماجرا پی می‌برد. البته اختلاف‌نظری درباره این نظریه‌ها در میان استادان روزنامه‌نگاری وجود دارد و اجماعی در آن نیست، بنابراین چالش دوم این است که روزنامه‌نگاری رباتیک حس را از روزنامه‌نگاری میدانی می‌گیرد.
او با طرح این پرسش که به مرور زمان چه باید کرد، خاطرنشان کرد: روزنامه‌نگاری زنده می‌ماند و عمیق‌تر هم خواهد شد و از پس این چالش برمی‌آید؛ اما به سختی. ولی مطمئنا برخواهد آمد؛ روزنامه‌نگاری رباتیک و هوشمند نمی‌تواند دو پرسش چرایی و چگونگی را کامل جواب دهد و از پس پاسخ آن ناقص برمی‌آید. در اینجا داده‌کاوی شما را نجات نمی‌دهد بلکه خردکاوی و انسان‌کاوی شما را نجات می‌دهد. تنها ژانر روزنامه‌نگاری که بر خرد متکی است و می‌تواند دو عنصر آخر را نه ناقص بلکه نسبتا کامل پاسخ بدهد، ژانر روزنامه‌نگاری تحلیلی است. به‌عنوان یک معلم کوچک روزنامه‌نگاری معتقدم در دنیایی که قرار گرفته‌ایم، جدال اصلی بین ژانر روزنامه‌نگاری تحلیلی با روزنامه‌نگاری رباتیک است.
او در ادامه خاطرنشان کرد: بنابراین روزنامه‌نگاران ما باید منتور شوند، تصویر را خوب بدانند و سوار بر همین موج بشوند، کاملا روزآمد و تکنیکال باشند. من با این موضوع موافق هستم و نباید مانند دوره‌ای که شبکه‌های اجتماعی آمد از این موضوع عقب بمانند. اما روزنامه‌نگاران باید بدانند وقتی وارد یک موضوع شدند، بعد از ده‌ها داده‌کاوی که کردند، سراغ خردکاوی بروند و خودشان پیگیری کنند و بدانند عناصر داینامیک روزنامه‌نگاری چیست و دو عنصر چگونگی و چرایی را پاسخ دهند. اگر برای این موضوع متولی دولتی هم نداشته باشیم بهتر است، در واقع بهتر است مراکز آموزشی، مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها در رشته روزنامه‌نگاری تقویت و اصلاح شود. رضاییان در پایان سخنان خود گفت: نسل‌های جدیدی که سراغ روزنامه‌نگاری می‌آیند، منهای روزنامه‌نگاری رباتیک باید به شدت به ادبیات اهمیت بدهند. پایه و بنیاد روزنامه‌نگاری، ادبیات است و از کسانی که به این کار علاقه‌مندند، خواهش می‌کنم به این بخش توجه ویژه‌ای کنند.