۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۱۱:۴۹

بررسی بازار کالاهای اساسی مصرفی خانوارهای ایرانی در هفته چهارم اردیبهشت ۱۴۰۴ نشان می‌دهد اقلامی نظیر چای خارجی، برنج، رب گوجه‌فرنگی، حبوبات و محصولات لبنی همچنان روند صعودی قیمت را تجربه می‌کنند.

آگاه: این رصد بازار حاکی از تداوم افزایش نرخ‌ها در سبد کالاهای پایه است که فشار اقتصادی بر دوش خانوارها را تشدید کرده است.

بازار روغن
همچنان تولیدکنندگان روغن کشور در توزیع روغن خوراکی، عملکرد ضعیفی دارند و این محصول بازار کالاهای اساسی قطره‌چکانی عرضه می‌شود. در خرده‌فروشی‌ها همچنان روغن خوراکی آفتاب‌گردان موجود نیست و فروشندگان خرد عنوان می‌کنند تولیدکنندگان آنها را ملزم به خرید یک کارتن (روغن خوراکی ۱۲ عدد و نباتی چهار قوطی) می‌کنند که هزینه‌کردن برای حمل‌ونقل این تعداد محدود صرفه اقتصادی ندارد، ضمن آنکه پاسخگو بازار تقاضا نیست. این در حالی است که واردکنندگان روغن خام و تولیدکنندگان روغن خوراکی، ارز دولتی برای این محصول استراتژیک دریافت کرده‌اند و قیمت‌گذاری روغن خام در ایران، بالاتر از نرخ جهانی است. با این وجود، به دلیل عدم نظارت از سوی دستگاه‌های نظارتی از تعزیرات تا وزارت جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت، سبب شده تا توزیع این کالای پرمصرف قطره‌چکانی  توزیع شود. از سوی دیگر، عدم شفافیت در زنجیره تولید و توزیع، سبب شده تا تولیدکنندگان صنف و صنعت، مبادرت به خرید مازاد نیاز کرده و انبار کنند. بخشی از روغن‌های تولیدی با ارز دولتی به شکل غیررسمی سر از بازار آزاد درآورده و سوداگران بازار سیاه ایجاد کرده‌اند. برخی فروشندگان خرد، این کالا را از بازار آزاد با قیمت بالاتر ناچار به خرید هستند و با سود بالاتر به فروش می‌رسانند. به عنوان مثال در حالی که روی قوطی روغن نباتی پنج کیلوگرمی، خورده قیمت مصرف‌کننده ۳۶۹.۵۰۰ تومان، خرده‌فروش‌ها آن را ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسانند.

قند و شکر
به گفته فروشگاه‌داران، بیش از سه هفته است که شکر توزیع نشده است. بخشی از این بازار مربوط به محصولاتی با بسته‌بندی بدون درج هیچ نوشته‌ای مبنی بر پروانه کسب، تاریخ تولید و انقضا، قیمت و... است. فروشندگان سلیقه‌ای قیمت‌گذاری کرده و هر بسته به ظاهر یک کیلوگرمی با نرخ ۶۵ هزار تومان به فروش می‌رسد. توزیع غیررسمی برخی از بسته‌ها تولید ۱۴۰۵ خورده و تاریخ انقضا ۱۴۰۳. این امر نشان می‌دهد نظارتی بر تولید و عرضه برخی کالاهای اساسی از جمله قند و شکر وجود ندارد.

بازار گوشت قرمز
از ابتدای سال توزیع گوشت دولتی محدود شده و مجدد شاهد صف‌هایی در ابتدای صبح جلوی برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستیم. این محدودیت در چند هفته اخیر بیشتر نمود پیدا کرده است. توزیع بسته‌های دو کیلوگرمی گوشت قرمز دولتی به مبلغ ۶۳۲ هزار تومان که از سال گذشته آغاز شد، همچنان در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای ادامه دارد و عرضه گوشت چرخ کرده دولتی با قیمت ۲۷۵ هزار تومان نیز به شکل محدود هفتگی در حال انجام است.

بازار مرغ و ماهی
هر کیلوگرم گوشت بوقلمون ۱۱۰ هزار تومان و ماهی تیلاپیا یکی از انواع ماهی‌های عرضه شده در بازار آبزیان کشور ۹۹۰ هزار تومان در حال فروش است. گوشت گوسفندی ۸۰۰ تا یک میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود و گوشت مرغ هرکیلو ۹۰ هزار تومان است.

 بازار حبوبات
بازار حبوبات از هنگامی که واردات این کالاها از تالار اول به تالار دوم منتقل شد، قیمت‌ها روند صعودی گرفت به طوری که با سرمازدگی برخی محصولات داخلی، قیمت برخی از اقلام ۵۰۰ هزار تومان را در هر کیلو گرم رد کرد. این رویه، سبب شده تا تولیدکنندگان از وزن بسته‌ها کم کرده تا روند افزایشی قیمت‌ها بازار تقاضای آنها را بیش از این کاهش ندهد. با افزایش قیمت لوبیا چیتی بسته‌های ۵۰۰ گرمی آن در شبکه توزیع عرضه شد که قیمت آن ۲۷۰ هزار تومان است. همچنین برخی برندها بسته‌های ۹۰۰ گرمی خود را به ۸۰۰ گرم کاهش دادند. به عنوان مثال، هر بسته لوبیا قرمز ۸۰۰ گرمی ۲۹۸.۹۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده که پیشتر بسته ۹۰۰ گرمی آن ۲۷۰ هزار تومان بود. گفتنی است عرضه لوبیا سفید در یک سال اخیر محدود شده و بیشتر فروشگاه‌ها این قلم را در بیشتر اوقات ندارند.