آگاه: مسئله‌ای که اگر با تاخیر درک شود، نه‌تنها آینده‌ کشور را دچار مشکل می‌کند، بلکه حتی امکان بازگشت به وضعیت متوازن را نیز از ما خواهد گرفت، اما چرا جامعه نسبت به این هشدار ملی و انسانی، واکنش جدی و متناسب نشان نمی‌دهد؟ چرا با وجود تاکیدهای پیاپی، هنوز مردم از فرزندآوری گریزانند یا دست‌کم بی‌تفاوت؟ چطور می‌توان این نگاه را تغییر داد، آنهم نه با شعار که با منطق، ایمان و تدبیر؟

۱. ترس از فقر، مانع اصلی تولد است، نه فقر واقعی
برخلاف تصور عمومی، کاهش نرخ فرزندآوری در ایران و جهان بیش از آن‌که ناشی از فقر واقعی باشد، ریشه در ترس ذهنی از آینده اقتصادی دارد. مطالعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که بیشترین کاهش موالید، در دهک‌های متوسط و شهرنشین دیده می‌شود؛ همان‌هایی که سطح درآمدشان از دهک‌های پایین بیشتر است، اما نگرانی‌شان نسبت به آینده، شدیدتر.
در کشورهایی مثل ژاپن، کره جنوبی و آلمان هم که از ثروتمندترین کشورهای دنیا هستند، نرخ باروری به زیر ۱.۵ رسیده؛ نشان می‌دهد که رفاه، لزوما منجر به تولد بیشتر نمی‌شود. در واقع، ترس از نتوانستن در تامین یک زندگی ایده‌آل، از خودِ فقر خطرناک‌تر شده است. این ترس با تبلیغ الگوهای پرهزینه‌ فرزندپروری، رقابت‌های مصرف‌گرایانه و نگاه شغلی به مادر بودن تقویت می‌شود.
قرآن کریم این ذهنیت را از پیش شناخته و به آن پاسخ داده:
«وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُم خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ نَحنُ نَرزُقُهُم وَإِیَّاکُم...» (اسراء: ۳۱)
فرزندان خود را از ترس فقر نکشید، ما آنان و شما را روزی می‌دهیم.
امروز، بیش از کمک‌های اقتصادی، جامعه نیازمند بازسازی اعتماد به وعده‌های الهی، تقویت آرامش روانی و تغییر تصویر ذهنی از فرزندآوری است؛ تا ترس، جای خودش را به توکل و تدبیر بدهد.

۲. فرزند، رکن قدرت ملی و معنوی
رهبر انقلاب بارها فرموده‌اند که جوان، موتور پیشرفت کشور است و کاهش نسل جوان، به‌مثابه ازکارافتادن قلب تپنده جامعه است. اما این نگاه صرفا یک هشدار جمعیتی نیست؛ یک درک عمیق از تمدن‌سازی اسلامی است. اگر قرار است در دهه‌های آینده ایران همچنان مستقل، پویا، مبتکر و قدرتمند باقی بماند، باید از همین امروز، ستون‌های انسانی آن را ساخت؛ این ستون‌ها، چیزی جز نسل جوان با ایمان، تربیت‌شده و پرامید نیستند. توجه آحاد مردم به این مسئله می‌تواند ضرورت تکثیر نسل را دوچندان کند.
۳. فرزند، مانع رشد نیست؛ خودِ رشد است
در فرهنگ عمومی، فرزندآوری گاه مانعی برای پیشرفت شغلی، تحصیلی و رشد فردی تلقی می‌شود؛ درحالی‌که تاریخ، مملو از زن و مردانی‌ست که در کنار خانواده پرجمعیت، شکوفاتر و کامل‌تر هم شدند.
مشکل، خود فرزند نیست؛ بلکه نبود سیاست‌های حمایتی، ناتوانی در تربیت یا گاه نگاه غلط به نقش مادری و پدری است. اگر ارزش‌گذاری فرهنگی درست شود، دیگر هیچ مادر یا پدری احساس نمی‌کند که «با فرزند، از خود عقب افتاده است».

۴. جامعه‌ اسلامی، با نسل ساخته می‌شود نه با مصرف
ما وارث فرهنگی هستیم که فرزند را ثمره وجود، نور چشم و عامل تقرب به خدا می‌داند، نه «هزینه اضافه». در نگاه ایمانی، کودک نه فقط یک موجود زیستی، بلکه حامل فرصت تربیت، رشد معنوی والدین، و ذخیره آخرت  است.
رسول خدا (ص) فرمودند: «تَناکَحُوا، تَناسَلُوا، فَإِنّی مُباهٍ بِکُمُ الأُمَمَ یَومَ القِیامَةِ»
ازدواج کنید، فرزند بیاورید که من به زیادی شما بر امت‌ها در قیامت افتخار می‌کنم. ترویج این نوع نگاه مقدس به فرزند دقیقا در مقابل سیاست‌هایی است که فرزند بیشتر را تهدید و مشکل تصویر می‌کند.

۵. گام دوم؛ از هشدار به حرکت مردمی
خوشبختانه در سال‌های اخیر، جرقه‌هایی از تغییر در ذهنیت عمومی دیده می‌شود. از تشویق خانواده‌های چند فرزندی در رسانه‌ها تا سیاست‌هایی برای حمایت از مادران شاغل و پدران جوان؛ اما این‌ها هنوز کافی نیست. آنچه ما نیاز داریم، یک نهضت مردمی آرام اما عمیق است. نهضتی برای احیای تصویر زیبای خانواده ایرانی؛ نهضتی برای بازگرداندن «امید به فرزند» و نه «ترس از فرزند».

۶. وقتی ذهن مسئول، پُر از اولویت‌های دیگر است
یکی از موانع مهم در مسیر افزایش جمعیت، نه فقط ذهنیت مردم، بلکه نگاه سطحی یا کم‌اهمیت برخی مسئولان به مسئله جمعیت است.
تا همین یکی دو دهه پیش، کاهش جمعیت به‌عنوان یک «موفقیت در کنترل» تلقی می‌شد و هنوز هم ردپای آن نگاه در برنامه‌ریزی‌ها و بودجه‌گذاری‌ها دیده می‌شود.
مسئله آنجاست که بسیاری از مدیران کشور، جمعیت را یک «مسئله فرهنگیِ ثانویه» می‌دانند، نه یک «ضرورت راهبردیِ تمدنی». در نتیجه، یا به آن ورود جدی نمی‌کنند یا حمایت‌ها در حد بخشنامه و شعار باقی می‌ماند. وقتی نظام آموزشی، نظام سلامت، رسانه‌ها، مسکن و اشتغال همه به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که بار فرزند بیشتر احساس شود تا برکت او، مردم هم پیام واضحی دریافت می‌کنند: فرزند بیشتر، هزینه بیشتر؛ نه کمک بیشتر. رهبر انقلاب بارها مسئله جمعیت را به عنوان یک بحران جدی برای کشور مطرح کرده‌اند و جایگاه بسیار خطیر سرمایه انسانی را به مسئولین متذکر شده‌اند تا زمانی که این نگاه در مسئولان نهادینه نشود، حتی بهترین تبلیغات و توصیه‌ها نیز اثر محدودی خواهند داشت.
سخن آخر؛ فردا همین امروز است. رهبر انقلاب در بیانی پرمعنا فرمودند:
«اگر امروز به فکر تکثیر نسل نباشید، فردا در خواهید ماند.»
و واقعیت این است که فردا خیلی دور نیست؛ شاید همین نسلی که امروز در مهدکودک نیست، فردا در کارگاه تولید، پشت میز پژوهش یا در میدان جهاد نخواهد بود و کشوری که نسلش را از دست بدهد، آینده‌اش را نیز باخته است.
اکنون وقت آن است که با عقل، ایمان و برنامه، مسیر را تغییر دهیم؛ تا فرزند، دوباره به جایگاه حقیقی‌اش بازگردد: برکت خانه، سرمایه جامعه، امید آینده، و هدیه‌ای از جانب خدا.