۸ تیر ۱۴۰۴ - ۱۳:۱۸

شادی ورشوچی،دکترای کلام اسلامی:  صلح در اسلام به عنوان یک هدف و ارزش متعالی بین مسلمانان شناخته می‌شود و صلحی که به قیمت نادیده‌گرفتن کرامت انسانی و حقوق مسلمانان باشد، مطلوب نیست. آموزه‌های اسلامی تاکید دارند که هر صلحی باید بر مبنای اصول انسانی و عدالت باشد.

آگاه: در روایات اسلامی، چون روایت پیامبر (صلی‌الله علیه و آله و سلم) که فرموده‌اند: «بهترین مردم کسی است که برای صلح تلاش کند و در زندگی اجتماعی خود روابط دوستانه ایجاد نماید.» بر اهمیت صلح تاکید شده است، اما در برابر صلح تحمیلی که با اصول اسلامی در تضاد است، دین اسلام از خود واکنش نشان می‌دهند. اسلام همواره به حفظ حقوق انسان‌ها تاکید کرده و صلحی را که به ظلم و ستم منجر شود، نمی‌پذیرد. آموزه‌های اسلام، نشان‌دهنده عمق تفکر اسلامی در مورد روابط انسانی و اهمیت عدالت در تمامی توافق‌هاست.
در آیاتی چون آیه ۲۰۸ سوره بقره: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی السِّلْمِ کَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ» ای کسانی که ایمان آورده‌اید، همگی به صلح درآیید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او دشمن آشکار شماست. به صلح سفارش شده است اما این آیات مسلمان‌بودن را شرط صلح می‌داند.
برخی از مسلمانان کوته‌فکر، در پی صلح با کفار و ظالمین هستند و به آیاتی از قرآن چون آیه ۶۱ سوره انفال نیز تمسک می‌کنند، این افراد مطمئنا اسلام حقیقی را نشناخته‌اند و به مسائل جامعه اسلامی ناآگاه‌اند و از حربه و حیله دشمن، غافل هستند. 
در تفسیر آیه ۶۱ سوره انفال از حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) آمده است: «لَمَّا کَانَ یَوْمُ بَدْرٍ وَ عَرَفَ اللَّهُ حَرَجَ الْمُسْلِمِینَ أَنْزَلَ عَلَی نَبِیِّهِ (صلی‌الله علیه و آله) وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللهِ فَلَمَّا قَوِیَ الْإِسْلَامُ وَ کَثُرَ الْمُسْلِمُونَ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَی السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ فَنَسَخَتْ هَذِهِ الْآیَهًْ الَّتِی أَذِنَ لَهُمْ فِیهَا أَنْ یَجْنَحُوا.»
هنگامی‌که خداوند در جنگ بدر، در تنگنا قرارگرفتن مسلمانان را مشاهده کرد، این آیه را نازل فرمود: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ توکّل عَلَی اللهِ؛ بعدها که اسلام قدرت پیدا کرد و مسلمانان زیاد شدند، خداوند این آیه را نازل فرمود: پس هرگز سست نشوید و [دشمنان را] به صلح [ذلت‌بار] دعوت نکنید، درحالی‌که شما برترید و خداوند با شماست و چیزی از [ثواب] اعمالتان را کم نمی‌کند (محمّد/۳۵). این آیه، حکمِ آیه‌ای که به مسلمانان اجازه صلح می‌داد را نسخ و باطل کرد.
(تفسیر اهل‌بیت علیهم‌السلام ج ۵، ص ۶۱۴ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۳۱۰/ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۱۷۵/ بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۶)
همچنین قرآن درباره صلح با دشمنان اسلام به‌خصوص یهودیان، می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَ النَّصَارَی أَوْلِیَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ وَ مَن یَتَوَلَّهُم مِّنکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ» مائده، ۵۱ 
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یهود و نصارا را ولی و سرپرست خود نگیرید، چرا که آنان یکدیگر ولی و سرپرست همدیگراند. و هر کس از شما که با آنان دوستی کند، از آنها است. در این آیه به مسلمانان هشدار داده شده که نباید با یهودیان و نصارای کافر ارتباط نزدیک برقرار کنند، چرا که آنان می‌توانند به عنوان دشمن، مومنان را به انحراف بکشانند. آنچه دولت اسرائیل و آمریکای جنایت‌کار در عصر حاضر خواهان آن است، تن به ذلت‌دادن و گمراهی مسلمانان از مسیر حق است و دولت اسلامی نباید به این صلح تحمیلی تن دهد. باید توجه داشته باشیم که سخن حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه برای ما حجت شرعی است که راه را برای ما روشن نموده است. حضرت می‌فرمایند: «از دشمنت بعد از آنکه از در صلح و آشتی درآمد، سخت بترس. زیرا او چه بسا به‌وسیله صلح نزدیک می‌شود تا از شیوه غافلگیری استفاده کند، پس احتیاط و دقت را پیشه کن و در چنین مواردی زودباور و خوش‌گمان مباش.»
ما مسلمانان باید در برابر صلح تحمیلی با ظالمانی که در پی عملی‌کردن اهداف شوم خود بر جامعه اسلامی و مسلمانان هستند، مقاومت کنیم، زیرا همچین صلحی با اصول اسلامی در تضاد است. اسلام همواره به حفظ حقوق انسان‌ها تاکید کرده و صلحی را که به ظلم و ستم منجر شود، نمی‌پذیرد. مسلمانان باید به دنبال صلح‌هایی باشند که منجربه‌رشد و شکوفایی آنها و دیگران شود، نه صلح‌هایی که به طور ناعادلانه بر آنها تحمیل می‌شود و هدف از آن پیشبرد اهداف شوم و تضعیف جامعه اسلامی و به استعمارگیری مسلمانان است.