۱۴ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۴:۰۳

با شیوع ویروس کرونا، استفاده از الکل به عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده به‌شدت افزایش یافت و بسیاری از ما به طور روزمره برای تمیزکردن سطوح و وسایل شخصی به آن متوسل می‌شویم، چون فکر می‌کنیم راهی سریع و موثر برای پاک‌سازی است. اما آیا می‌دانستید که الکل برای برخی وسایل اصلا مناسب نیست؟

آگاه: در این مقاله به بررسی انواع وسایلی پرداخته‌ایم که نباید با الکل تمیز شوند؛ از نمایشگر گوشی گرفته تا سنگ مرمر آشپزخانه، لنز عینک، اسباب‌بازی کودکان و پارچه‌های حساس. هر کدام از این وسایل به دلیل ویژگی‌های خاص خود ممکن است در برابر الکل دچار آسیب شوند، رنگشان بپرد یا کیفیت‌شان کاهش یابد. در ادامه، دلایل این موضوع و پیشنهادهای جایگزین برای تمیزکردن آنها ارائه شده است.

انواع وسایلی که نباید با الکل تمیز کنید شامل موارد زیر هستند:
سنگ‌های طبیعی مثل مرمر و گرانیت: الکل خاصیت اسیدی ندارد، اما در ترکیب با برخی مواد دیگر می‌تواند واکنش‌پذیر باشد. استفاده از الکل روی سنگ‌های طبیعی، می‌تواند درخشش آنها را از بین ببرد و در بلندمدت باعث ایجاد لکه یا خوردگی سطح شود. 
چرم طبیعی: الکل باعث خشک‌شدن چرم، ایجاد ترک و ازبین‌رفتن انعطاف و براقیت آن می‌شود. برای تمیزکردن کیف، کفش یا مبلمان چرمی بهتر است از شوینده‌های مخصوص چرم یا دستمال نمدار بدون الکل استفاده شود.
وسایل رنگ‌شده یا دارای روکش رنگی: اگر وسیله‌ای مثل کلید برق، قاب گوشی یا ابزار آشپزخانه با رنگ روکش شده باشد، الکل می‌تواند این رنگ را به‌تدریج پاک یا کدر کند. در این مواقع بهتر است از یک‌پارچه مرطوب بدون مواد شیمیایی استفاده شود.
صفحه‌کلید و موس: اگر چه این وسایل زیاد لمس می‌شوند، اما استفاده مستقیم از الکل روی آنها ممکن است به اجزای پلاستیکی یا مدارهای داخلی آسیب بزند. بهتر است با پنبه کمی نم‌دار و حرکات آهسته تمیز شوند تا الکل به درون دستگاه نفوذ نکند.
اسباب‌بازی کودکان: اسباب‌بازی‌های کودکان اغلب از پلاستیک، لاستیک یا پارچه‌های رنگی ساخته شده‌اند. استفاده از الکل روی این مواد می‌تواند باعث پوسته‌پوسته‌شدن رنگ، سفت‌شدن بافت یا حتی ترک‌برداشتن سطوح شود. از آن مهم‌تر، اگر اثری از الکل روی اسباب‌بازی باقی بماند و کودک آن را به دهان ببرد، ممکن است برای سلامتی‌اش خطرناک باشد.
نمایشگرهای الکترونیکی (گوشی، تبلت، لپ‌تاپ): سطوح شیشه‌ای نمایشگرها معمولا یک لایه محافظ دارند که از چسبیدن چربی و اثر انگشت جلوگیری می‌کند. استفاده مکرر از الکل می‌تواند این لایه را از بین ببرد، باعث مات‌شدن صفحه و کاهش حساسیت لمسی شود.
اسناد کاغذی یا کتاب‌ها: الکل می‌تواند باعث پخش‌شدن جوهر، شکنندگی کاغذ و ازبین‌رفتن بافت آن شود.
لوازم آرایشی: بطری‌ها، قلم‌موها، پدهای آرایشی و سایر ابزارهای زیبایی، معمولا از موادی ساخته شده‌اند که با الکل سازگاری ندارند. اسپری‌کردن الکل روی آنها، ممکن است باعث خشک‌شدن بافت، کاهش عمر برس‌ها و حتی تغییر فرم اسفنج‌ها شود.
زیورآلات و اکسسوری‌ها: الکل می‌تواند به پوشش براق یا روکش آبکاری‌شده زیورآلات آسیب بزند، باعث تیرگی، خش یا ازبین‌رفتن جلای آنها شود. حتی در مورد زیورآلات طلا یا نقره هم استفاده مکرر از الکل توصیه نمی‌شود، چون ممکن است با مواد دیگر ترکیب شود و واکنش شیمیایی ایجاد کند.
وسایل آشپزخانه با روکش تفلون یا نچسب: برخی از ماهیتابه‌ها یا قالب‌های پخت، دارای روکش تفلون یا نچسب هستند که در برابر الکل بسیار حساس‌اند. تماس الکل با این سطوح می‌تواند لایه نچسب را تخریب کرده و خاصیت اصلی آن را از بین ببرد. 
وسایل دارای باتری یا مدار الکترونیکی باز: مثلا کنترل تلویزیون، ریموت‌ها، ماشین‌حساب، ساعت‌دیواری و... که ممکن است شکاف‌هایی داشته باشند و الکل به درون آن نفوذ کند. این اتفاق می‌تواند باعث زنگ‌زدگی، خرابی مدار یا اختلال در عملکرد دستگاه شود. 
لنز عینک و دوربین: الکل می‌تواند پوشش‌های ضدبازتاب و ضدخش روی لنزهای عینک یا دوربین را تخریب کند. در نتیجه، دید تار و کیفیت تصویر کاهش می‌یابد. 
چوب طبیعی (مبلمان، میز، کابینت): الکل به‌سرعت جذب چوب می‌شود و ممکن است باعث خشک‌شدن بیش‌ازحد سطح چوب، ترک‌خوردگی یا ازبین‌رفتن روکش‌های محافظ شود.
آلات موسیقی: پیانو، گیتار، ویولن، دف و سایر سازها معمولا از چوب، چرم یا مواد حساس ساخته شده‌اند. الکل می‌تواند به سطح آنها آسیب بزند، رنگ را از بین ببرد و حتی باعث خشکی و ترک‌خوردگی چوب شود. 
تجهیزات ورزشی خانگی: مثل مت یوگا، توپ‌های تناسب‌اندام، کش‌های مقاومتی یا حتی دسته‌های تردمیل. بیشتر این وسایل از پلاستیک یا فوم ساخته شده‌اند و تماس مداوم با الکل می‌تواند ساختار آنها را تضعیف کند. 
پرده و پارچه‌های تزئینی منزل: پرده‌ها، کوسن‌ها و روکش‌های پارچه‌ای گران‌قیمت، اغلب رنگ‌های حساس یا بافت‌های خاص دارند. الکل می‌تواند باعث لک، تغییر رنگ یا ازبین‌رفتن لطافت آنها شود. 
برخی پارچه‌ها و الیاف حساس: الکل می‌تواند تاثیر مخربی بر برخی انواع پارچه داشته باشد، به‌ویژه الیاف طبیعی مانند ابریشم، پشم یا مخمل. تماس مستقیم الکل با این پارچه‌ها ممکن است باعث تغییر رنگ، خشکی و آسیب به بافت آنها شود.