۱۷ مرداد ۱۴۰۴ - ۲۳:۲۴

شهروندان لبنانی با برگزاری تظاهرات در نقاط مختلف این کشور، از جمله ضاحیه جنوبی بیروت، تصویب طرح آمریکایی خلع‌سلاح حزب‌الله در دولت این کشور را محکوم کردند.

آگاه: حامیان سلاح مقاومت پنج‌شنبه‌شب نقاط مختلف لبنان را به صحنه اعتراض علیه بیانیه دولت تبدیل کردند. تجمعات شبانه به طرفداری از حزب‌الله، علاوه بر بیروت و ضاحیه در شهرهای صور، بعلبک، هرمل و شهرک‌القصر نیز برگزار شد. دولت جوزف عون که از حمایت آمریکا، عربستان سعودی و کشورهای غربی برخوردار است، پنج‌شنبه‌شب اقدام به تصویب طرح خلع‌سلاح حزب‌الله کرد.
پل مرقص، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان پنجشنبه‌شب اعلام کرد که کابینه این کشور با خواسته‌های فرستاده آمریکا مبنی بر خلع‌سلاح حزب‌الله موافقت کرده است. وی اضافه کرد که اعضای کابینه در نشست روز پنج‌شنبه خود، وارد جزئیات این موضوع و جدول زمانی نشده‌اند. وی افزود که دولت لبنان با انحصار سلاح در دست حاکمیت و استقرار نیروهای ارتش در جنوب این کشور موافقت کرد. مرقص همچنین مدعی شد که در این نشست بر ضرورت عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از پنج نقطه در جنوب لبنان تاکید شد. وزیر اطلاع‌رسانی لبنان اظهار کرد که اعضای کابینه، با پایان‌دادن به فعالیت‌های مسلحانه در سراسر لبنان از جمله از سوی حزب‌الله موافقت کردند. این در حالی است که وزرای جنبش امل و حزب‌الله لبنان به نام‌های تماراالزین، رکان ناصرالدین، محمد حیدر و فادی مکی از نشست کابینه این کشور خارج شدند. پیشتر گزارش شده بود که اگر در نشست مذکور بر سر اجرای خواسته‌های آمریکا مبنی بر خلع‌سلاح مقاومت اصرار شود، وزرای حزب‌الله و امل از این نشست خارج می‌شوند.

جریان شیعی لبنان و رد قاطعانه سند آمریکایی
جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان تلاش کرد وزرای دو جنبش شیعی امل و حزب‌الله را قانع کند که از این جلسه خارج نشوند، اما موفق نشد و چهار وزیر جریان شیعی کابینه از جلسه هیئت دولت خارج شدند. وزرای امل و حزب‌الله ضمن رد قاطعانه بررسی سند آمریکا به عنوان یک توافق، تاکید کردند باید تا زمان خروج نظامیان رژیم صهیونیستی از خاک لبنان، توقف حملات این رژیم و آغاز بازسازی، هرگونه اظهارنظر درباره سلاح حزب‌الله به تعویق بیفتد.
اما کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که تصمیم‌گیری شتاب‌زده دولت لبنان در خلع‌سلاح حزب‌الله، همراه با آگاهی قبلی آمریکا از مخالفت قطعی حزب‌الله با این تصمیم، نشان می‌دهد که با یک سناریوی دقیق و ازپیش‌طراحی‌شده مواجهیم؛ طرحی که نه محصول لحظه بلکه بخشی از یک نقشه چندمرحله‌ای و بزرگ‌تر است.
آمریکا از پیش می‌دانست که حزب‌الله این تصمیم را نمی‌پذیرد و علیه آن خواهد ایستاد؛ از همین رو، تلاش دارد لبنان را به سمت نقطه‌ای سوق دهد که خود آن را طراحی کرده است؛ نقطه‌ای که می‌تواند به یکی از این سناریوهای ختم شود جنگ داخلی و درگیری‌های فرقه‌ای؛ تقابل نظامی میان مقاومت و ارتش؛ هرج‌ومرج با مشارکت گروه‌های تکفیری تحت عنوان عشایر یا مدافعان مشروعیت؛ حمله اسرائیل به لبنان با ادعای حفاظت از مردم لبنان یا ورود شورای امنیت سازمان ملل از طریق قطعنامه‌ای تحت فصل هفتم. اما باید بدانیم که این طراحی پیچیده فقط برای لبنان نیست. این زنجیره از کرانه مدیترانه آغاز شده، اما مقصد نهایی‌اش جای دیگری است.

رژیم صهیونیستی در پشت پرده توطئه خلع‌سلاح
رژیم صهیونیستی آشکارا در حال حذف همه موانع خود برای توسعه‌طلبی ارضی و پیاده‌سازی هدف ایدئولوژیکی - ژئوپلیتیکی نیل تا فرات است. این رژیم با کمک دولت فعلی آمریکا می‌خواهد با خلع‌سلاح حزب‌الله لبنان، توازن نظامی را به سود خود تغییر دهد. موضوع خلع‌سلاح حزب‌الله لبنان که قبلا هم در فضای داخلی این کشور پیشینه داشته است، بسیار پیچیده و چندوجهی و یک مسئله ساده و تک‌بعدی نیست و پاسخ به آن نیازمند بررسی دقیق عوامل سیاسی، نظامی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. حزب‌الله دارای زرادخانه‌ای قابل‌توجه از تسلیحات سبک، انواع موشک‌های پیشرفته و همچنین ناوگان پهپادی است. این جنبش توانایی شلیک موشک از لانچرهای ثابت و متحرک با کنترل از راه دور را دارد که آن را در برابر حملات متقابل مقاوم‌تر می‌کند. حزب‌الله در جنگ اول لبنان (۱۹۸۲) علیه رژیم صهیونیستی، جنگ ۳۳ روزه (۲۰۰۶) و همچنین جنگ سال (۲۰۲۴) با رژیم صهیونیستی نشان داد که توانایی مقاومت در برابر یک ارتش مدرن را دارد و از زمان پایان آخرین جنگ تاکنون مجددا زرادخانه خود را تقویت کرده است.
دولت لبنان که همواره به دلیل دخالت‌های کشورهای غربی از جمله آمریکا، به نفع امنیت صهیونیست‌ها و مرزهای شمالی فلسطین اشغالی، از ارتش قدرتمندی برخوردار نبوده است، ابزار نظامی موثر و توانمندی به‌منظور رویارویی با حزب‌الله لبنان ندارد و ازاین‌رو، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، اجرایی‌شدن طرح خلع‌سلاح حزب‌الله از سوی دولت جوزف عون را در عمل غیرممکن و ناشدنی می‌دانند.
در کنار این مسئله، نفوذ منطقه‌ای و حمایت‌های گسترده از این جنبش از سوی سایر جنبش‌ها و بازیگران محور مقاومت در منطقه، یکی دیگر از عناصر مهم در قدرت سخت‌افزاری حزب‌الله است. ازاین‌رو در نگاه نخبگان سیاسی این کشور، اقدام دولت جوزف عون علیه حزب‌الله لبنان بیشتر جنبه نمایشی دارد تا آنکه جنبه عملی داشته باشد.

جایگاه متمایز و برجسته حزب‌الله در جامعه لبنان
مسئله دیگری که جایگاه حزب‌الله را در لبنان نسبت به سایر جریانات متمایز می‌کند، آن است که حزب‌الله در میان جامعه شیعه لبنان و بخش‌هایی از دیگر جوامع لبنانی، پایگاه مردمی قوی دارد و به‌عنوان نماد مقاومت در برابر اسرائیل و اشغالگری آن شناخته می‌شود؛ مسئله‌ای که یک واقعیت تاریخی برای مردم لبنان محسوب می‌شود و مردم این کشور آن را فراموش نخواهند کرد. همچنین این گروه در پارلمان لبنان و در ساختار سیاسی این کشور نفوذ قابل‌توجهی دارد که هیچ جریان سیاسی، قادر به نادیده‌گرفتن آن نیست. حزب‌الله لبنان همزمان با فعالیت‌های نظامی و امنیتی خود، به عنوان یک بازیگر سیاسی مهم و تعیین‌کننده در عرصه سیاسی نیز اقدام به ایفای نقش می‌کند.
از سوی دیگر، در زمانی که دولت و سیاسیون لبنان به لحاظ اقتصادی وابسته به کمک‌های خارجی از جمله آمریکا هستند و در ارائه خدمات موردنیاز به مردم این کشور عاجز مانده‌اند، حزب‌الله با ارائه خدمات اجتماعی (مانند موسسه قرض‌الحسنه) و تامین نیازهای مردمی و همچنین اقداماتی مانند بازسازی مناطق جنگ‌زده، پایگاه و حمایت مردمی خود را بیش از پیش تقویت کرده است. حتی برخی لبنانی‌ها که با ایدئولوژی حزب‌الله موافق نیستند، سلاح آن را به‌عنوان قوه بازدارنده در برابر اسرائیل ضروری می‌دانند.
بارزترین نمونه این مسئله، پیروزی قاطع مقاومت لبنان در انتخابات شهرداری‌های خردادماه است که طی آن، مردم لبنان و خصوصا شیعیان، همزمان با حضور حداکثری در پای صندوق‌های رای، حمایت بی چون‌وچرای خود را از گزینه مقاومت نشان دادند. بنابراین پایگاه مردمی قوی مقاومت در لبنان، ساختار فرقه‌ای این کشور و همزمان نفوذ سیاسی حزب‌الله باعث می‌شود که در حال حاضر هرگونه تلاش برای خلع‌سلاح حزب‌الله امری غیرمحتمل باشد. جایگاه و وضعیت فعلی حزب‌الله باعث می‌شود تا غرب و برخی کشورهای منطقه به رهبری آمریکا، به‌منظور ضربه به مقاومت لبنان، طرح‌های نظامی و امنیتی از جمله آشوب‌های داخلی را در داخل لبنان پیش بگیرند. ازاین‌رو، ارزیابی‌ها حاکی از آن است که اقدام اخیر دولت جوزف‌عون در سایه حمایت و ترغیب آمریکا و دیگر کشورهای غربی و عربی، تنها یک مقدمه به‌منظور بهانه‌سازی برای انجام پروژه‌های امنیتی و نظامی در داخل لبنان علیه مقاومت است. در همین راستا، آرون میلر، مذاکره‌کننده پیشین آمریکا معتقد است که خلع‌سلاح حزب‌الله بدون جنگ داخلی در لبنان غیرممکن است و اقدام کوته‌بینانه دولت جوزف عون در تصویب طرح خلع‌سلاح حزب‌الله، به‌رغم آنکه هیچ آسیبی به حزب‌الله نخواهد زد، اما برای آمریکا و صهیونیست‌ها مسیر ایجاد آشوب داخلی توسط عناصر مزدور را مهیا خواهد کرد. با وجود توطئه جدید غرب به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی و عناصر آن از جمله جوزف عون، تاریخ نشان داده که حزب‌الله لبنان با تکیه بر قدرت نظامی، حمایت مردمی و پشتیبانی منطقه‌ای، همواره قادر به خنثی‌کردن توطئه‌های داخلی و خارجی علیه خود بوده است. از جنگ ۳۳ روزه ۲۰۰۶ گرفته تا فشارهای سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی و جنگ سال گذشته، این جنبش با انعطاف‌پذیری و استراتژی‌های هوشمندانه در برابر دشمنانش ایستادگی کرده است. دولت جوزف عون نیز مانند تجربه سعد حریری در گذشته که با فشارهای خارجی و داخلی نتوانست حزب‌الله را مهار کند، با موانع مشابهی روبه‌رو خواهد شد و بدون آنکه موفق به خلع سلاح مقاومت شود، دست از پا درازتر به دنبال امور دیگر خواهد رفت.