آگاه: موتور خودرو یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های هر وسیله نقلیه است. با گذشت زمان و در اثر استفاده روزمره، گردوغبار، روغن، گریس و آلودگی‌های محیطی روی سطح موتور جمع می‌شوند. این آلودگی‌ها نه‌تنها ظاهر موتور را نازیبا می‌کنند، بلکه در عملکرد برخی قطعات نیز اختلال ایجاد می‌کنند. بسیاری از رانندگان با این سؤال مواجه هستند که بهترین روش‌ها برای شست‌وشوی موتور ماشین به‌طور ایمن و مؤثر، بدون آن‌که آسیبی به بخش‌های الکترونیکی یا مکانیکی آن وارد شود چیست؟
تمیز بودن موتور تنها جنبه ظاهری ندارد. انباشته شدن چربی و گردوغبار می‌تواند منجر به گرمای بیش‌ازحد موتور، کاهش کارایی، یا حتی آتش‌سوزی شود. همچنین شناسایی نشتی روغن یا مایعات دیگر در صورت تمیزی سطح موتور بسیار آسان‌تر خواهد بود. به همین دلیل، شست‌وشوی موتور ماشین به‌صورت دوره‌ای یک اقدام مهم در نگهداری اصولی خودرو به‌شمار می‌رود.
یکی از رایج‌ترین دلایل آلودگی موتور، نشتی روغن یا مایعات مثل نشتی روغن گیربکس است. ترک‌خوردگی یا فرسودگی واشرها می‌تواند باعث نشت مایعات به روی سطح موتور شود.
برای تشخیص زمان مناسب شست‌وشوی موتور، کافی است نگاهی به ظاهر آن بیندازید. اگر لایه‌ای ضخیم از چربی و گردوغبار روی قطعات موتور مشاهده می‌کنید، زمان آن رسیده که اقدام به تمیزکاری کنید. بوی سوختگی یا مشاهده بخار هنگام کارکرد موتور نیز از دیگر نشانه‌هایی است که به آلودگی بیش از حد موتور اشاره دارد. روشن شدن چراغ چک خودرو یا عملکرد ناپایدار برخی قطعات برقی نیز ممکن است ناشی از ورود آلودگی به سوکت‌ها و سنسورها باشد.
بهترین روش‌های شست‌وشو
۱ـ آماده‌سازی قبل از شست‌وشو
قبل از هر اقدامی، باید اطمینان حاصل کنید که موتور خودرو کاملاً خنک شده است. سپس باتری خودرو را جدا کرده یا پایانه‌های آن را با پوشش محافظ بپوشانید. قطعات حساس مانند ECU، جعبه فیوز، دینام و سوکت‌ها را با پلاستیک یا کیسه‌های مقاوم در برابر آب بپوشانید تا از نفوذ آب به آنها جلوگیری شود.
۲ـ استفاده از اسپری چربی‌زدا (Degreaser)
برای پاک‌سازی لکه‌های چرب و روغنی، از اسپری‌های مخصوص چربی‌زدا استفاده کنید. این مواد را روی نقاط آلوده اسپری کرده و چند دقیقه صبر کنید تا محلول در چربی نفوذ کند. سپس با استفاده از برس نرم، مسواک کهنه یا پارچه مناسب، شروع به تمیزکردن نواحی مورد نظر کنید. این مرحله برای از بین بردن چسبندگی‌های سرسخت بسیار مهم است.
۳ـ آب‌کشی با فشار ملایم
پس از تمیزکاری با برس، نوبت به آب‌کشی می‌رسد. در این مرحله نباید از واترجت یا کارواش فشار قوی استفاده کنید؛ زیرا ممکن است به قطعات برقی آسیب وارد کند. بهتر است از شلنگ با فشار کم و آب ولرم استفاده شود. آب را به‌صورت کنترل‌شده و از فاصله مناسب روی سطح موتور بپاشید و سعی کنید از پاشیدن مستقیم روی قطعات حساس پرهیز کنید.
۴ـ خشک‌کردن
پس از شست‌وشوی موتور خودرو، رطوبت باقیمانده باید سریع خشک شود تا از ایجاد زنگ‌زدگی یا اتصال کوتاه جلوگیری شود. می‌توانید از دستمال میکروفایبر برای خشک کردن استفاده کنید یا از جریان هوای کمپرسور بهره بگیرید. همچنین بازگذاشتن در موتور به مدت چند ساعت، کمک می‌کند تا هوای آزاد باقیمانده رطوبت را از بین ببرد.
۵ـ استفاده از محافظ موتور (Engine Dressing)
در مرحله نهایی، برخی افراد از اسپری‌های محافظ یا براق‌کننده موتور استفاده می‌کنند که ضمن زیباتر کردن ظاهر موتور، لایه‌ای محافظ نیز ایجاد می‌کند تا گردوغبار به‌راحتی به قطعات نچسبد. البته استفاده از این محصولات باید با احتیاط و در میزان مناسب انجام شود.
برای حفظ تمیزی موتور خودرو در بلندمدت، رعایت چند نکته ساده بسیار مؤثر خواهد بود. نخست اینکه واشرها و اتصالات را به‌صورت دوره‌ای بررسی کرده و در صورت وجود نشتی، آنها را تعویض کنید. استفاده از درپوش‌های عایق برای برخی بخش‌های حساس نیز می‌تواند مفید باشد.
همچنین پاک‌سازی سبک موتور با دستمال نم‌دار در فواصل زمانی منظم، مانع از انباشته شدن آلودگی‌ها می‌شود.
اگر پس از شست‌وشوی موتور متوجه شدید که خودرو روشن نمی‌شود، یا عملکرد آن با اختلال مواجه شده است، این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از ورود رطوبت به سیستم برق یا ایجاد اتصال کوتاه باشد. روشن شدن چراغ چک، شنیدن صداهای غیرعادی از موتور یا عدم عملکرد برخی تجهیزات برقی مانند فن، دینام یا حسگرها از علائم هشداردهنده‌ای هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در این شرایط بهتر است خودرو را به مکانیک یا متخصص برق خودرو بسپارید تا بررسی دقیق‌تری انجام دهد.