آگاه: بوی نامطبوعی که هنگام روشن کردن بخاری خودرو از دریچه‌های تهویه بیرون می‌آید، یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از رانندگان در فصل‌های سرد سال با آن مواجه می‌شوند. این بو ممکن است شبیه بوی کپک، بنزین، لاستیک سوخته یا حتی حیوان مرده باشد. تجربه این بو نه تنها آزاردهنده است، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از یک ایراد فنی در سیستم تهویه یا بخش‌های دیگر خودرو باشد که نباید نادیده گرفته شود.
اگرچه ممکن است تصور کنید بوی بد بخاری خودرو فقط یک مشکل موقتی و بی‌ضرر است، اما در برخی موارد این بو می‌تواند به دلیل نشتی مواد شیمیایی، رشد قارچ یا حتی نقص در سیستم تهویه باشد. بی‌توجهی به این نشانه می‌تواند منجر به آسیب به سلامت سرنشینان، ضعیف شدن بخاری خودرو یا حتی خرابی قطعات گران‌قیمت خودرو شود. در برخی موارد نادر، بوی بد بخاری خودرو می‌تواند نشانه‌ای از وجود ماده‌ای سمی مانند گاز مونواکسیدکربن باشد که خطرات جدی برای سلامت ایجاد می‌کند.
آشنایی با رایج‌ترین دلایل بوی بد بخاری خودرو
۱ـ رشد کپک و قارچ در فیلتر یا کانال تهویه: رطوبت باقی‌مانده در سیستم تهویه، به‌ویژه در فیلتر کابین یا کانال‌های هوا، محیط مناسبی برای رشد کپک‌ها و قارچ‌ها ایجاد می‌کند. این اتفاق بیشتر در خودروهایی رخ می‌دهد که برای مدتی طولانی بدون استفاده مانده‌اند یا فیلتر کابین آنها به‌موقع تعویض نشده است.
۲ـ نشتی ضدیخ (مایع خنک‌کننده موتور): اگر بوی شیرین و شیمیایی خاصی در هنگام روشن کردن بخاری حس می‌کنید، ممکن است نشتی در رادیاتور بخاری یا شلنگ‌های متصل به آن وجود داشته باشد. نشت مایع خنک‌کننده می‌تواند به بخار تبدیل شده و وارد فضای کابین شود.
۳ـ فیلتر کابین کثیف یا مسدود: فیلتر کابین مسئول تصفیه هوای ورودی به فضای داخلی خودرو است. در صورتی که این فیلتر به دلیل گردوغبار، آلودگی یا برگ‌های خشک مسدود شده باشد، ممکن است بویی ناخوشایند از آن منتشر شود.
۴ـ وجود حیوان مرده یا زباله در کانال تهویه: گاهی اوقات حیوانات کوچکی مانند موش‌ها در سیستم تهویه یا ورودی‌های هوای خودرو گیر می‌افتند. باقی ماندن لاشه آنها می‌تواند باعث ایجاد بوی بسیار زننده‌ای شود.
۵ـ سوختن مواد پلاستیکی یا سیم‌کشی: بویی شبیه پلاستیک یا لاستیک سوخته می‌تواند نشانه‌ای از داغ شدن بیش از حد قطعات یا اتصالی در سیم‌کشی بخاری یا سیستم تهویه باشد. این وضعیت خطرناک است و در صورت تداوم، احتمال آتش‌سوزی یا از کار افتادن ناگهانی سیستم وجود دارد.
راهکارهای پیشنهادی برای رفع بوی بد بخاری
تعویض فیلتر کابین: ساده‌ترین و موثرترین اقدام برای رفع بوی بد، تعویض فیلتر کابین است. توصیه می‌شود حداقل سالی یک بار یا هر ۱۵ هزار کیلومتر فیلتر تعویض شود.
استفاده از اسپری ضدباکتری: اسپری‌های مخصوصی برای ضدعفونی کردن کانال‌های تهویه وجود دارند که می‌توانند رشد کپک را مهار کنند. این اسپری‌ها باید طبق دستورالعمل استفاده شده و بهتر است همزمان با تعویض فیلتر به کار روند.
بررسی نشتی رادیاتور بخاری: در صورت بوی شیرین یا کاهش سطح مایع خنک‌کننده، باید سیستم خنک‌کننده بررسی و نشتی احتمالی برطرف شود. توجه داشته باشید که بی‌توجهی به این نشتی‌ها ممکن است به خراب شدن موتور نیز بینجامد.
بازرسی کانال‌های هوا: وجود حیوان مرده یا زباله را می‌توان با باز کردن سیستم تهویه و بررسی مسیرهای هوا مشخص کرد. این کار معمولا توسط تعمیرگاه‌های تخصصی انجام می‌شود.
بررسی سیستم برق‌رسانی: بوی سوختگی ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر سیم‌کشی و قطعات الکتریکی توسط متخصص داشته باشد. در صورت مشاهده جرقه یا قطع و وصل ناگهانی بخاری، بررسی دقیق‌تر ضروری است.
چطور از بروز مجدد این مشکل جلوگیری کنیم؟
همیشه فیلتر کابین را در زمان مناسب تعویض کنید.
از پارک کردن خودرو در محل‌های مرطوب و سایه‌دار برای مدت طولانی خودداری کنید.
پس از استفاده از کولر، چند دقیقه بخاری را روشن کنید تا رطوبت باقی‌مانده در کانال‌ها خشک شود.
از ورود زباله یا برگ به دریچه‌های هوا جلوگیری کنید.
در صورت بروز نشتی در سیستم خنک‌کننده، بلافاصله نسبت به تعمیر آن اقدام کنید.
سرویس دوره‌ای سیستم تهویه و بخاری را در زمان مناسب انجام دهید تا از بروز مشکلات آتی پیشگیری شود.
اگر با وجود تعویض فیلتر و ضدعفونی کردن کانال‌ها همچنان بوی نامطبوع باقی ماند یا اگر بوی سوختگی، ضدیخ یا نشانه‌ای از اتصالی برق را احساس کردید، حتما باید خودرو توسط مکانیک متخصص بررسی شود. همچنین اگر علائمی مانند بخار مداوم از دریچه‌ها، کاهش عملکرد بخاری یا وجود رطوبت روی شیشه‌ها همراه با بوی بد مشاهده کردید، بررسی تخصصی توصیه می‌شود. تاخیر در رسیدگی ممکن است منجر به آسیب بیشتر و هزینه‌های بالاتر شود.