آگاه: اما در ادامه نگاهی گذرا به ابعاد مختلف این معضل و تاثیراتی که بر جامعه و اقتصاد دارد، خواهیم داشت. ناترازی انرژی در ایران به چندین عامل اصلی برمیگردد. نخستین و شاید مهمترین عامل، افزایش مصرف انرژی به ویژه برق در سالهای اخیر است. با توجه به رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی، نیاز به انرژی به طور مداوم افزایش یافته است. این در حالی است که در کنار این مساله نهادهای پژوهشی مطالعات لازم در جهت تاکید بر لزوم سرمایهگذاری در این بخش را انجام نداده یا اینکه نتایج مطالعات و پژوهشها مورد توجه مسئولان امر قرار نگرفته است. از سوی دیگر تغییرات اقلیمی وسیع و وقوع خشکسالیهای پیدرپی موجب افزایش مصرف برق شده است.
اما دومین عامل، مربوط به کمبود زیرساختها و تعلل در توسعه و ایجاد منابع جدید تولید انرژی است. وجود منابع گسترده برای تولید انرژی خورشیدی یا بادی با توجه به منابع موجود در کشور این روزها حتی مورد توجه برخی کشورهای خارجی نیز قرار گرفته است، اما در داخل کشور آنطور که باید محل توجه نبودهاند. سومین عامل را هم باید در ناکارآمدی مدیریت و توزیع انرژی معرفی کرد. سیستم توزیع برق در ایران با مشکلاتی همچون فرسودگی زیرساختها و عدم سرمایهگذاری کافی مواجه است. این موارد باعث میشود که در برخی مناطق کشور به ویژه مناطق دورافتاده دسترسی به برق با دشواری روبهرو شود.
ناترازی انرژی و قطعی برق تاثیرات عمیقی بر زندگی روزمره مردم دارد. برخی بازخوردهای روی داده از سوی شهروندان و صنایع نیز نشان از این دارد که مردم از شرایط موجود راضی نیستند. اعلام برخی تبعیضها در قطعی برق نقاط شمال و جنوب شهر یا اعلام قطعی ۱۵ روزه برای صنایع، اگرچه تکذیب میشوند، اما تاثیر منفی خود بر جامعه را دارند. در چنین شرایطی خانوادهها سعی میکنند خود را با برنامه قطعی برق که از سوی توانیر اعلام میشود، هماهنگ کرده و زندگی خود را بر آن مبنا برنامهریزی کنند و درست در این شرایط است که حتی قطعی برق بر اساس زمانبندی اعلام شده صورت نمیگیرد و همین مساله مزید بر علت میشود تا زندگی مردم دستخوش نوسانات بیشتری شود.اما نکته مهم این است که برای حل معضل ناترازی انرژی در ایران نیاز به یک رویکرد جامع و چندجانبه است. نخستین اقدام ایجاد انگیزه در مسیر افزایش سرمایهگذاری در زیرساختهای تولید انرژی است. توسعه نیروگاههای جدید و بهروزکردن نیروگاههای قدیمی میتواند به افزایش ظرفیت تولید کمک کند. دومین راهکار، تشویق استفاده از منابع تجدیدپذیر است. کشور ما با داشتن تابش آفتاب فراوان و بادهای مناسب، پتانسیل بالایی برای تولید انرژی خورشیدی و بادی دارد. سرمایهگذاری در این حوزه میتواند وابستگی به سوختهای فسیلی را کاهش دهد. سومین اقدام نیز بهبود مدیریت مصرف انرژی است. آموزش مردم درباره مصرف بهینه انرژی و استفاده از تکنولوژیهای جدید میتواند به کاهش بار مصرف کمک کند. اما خلاصه کلام اینکه ناترازی انرژی در ایران یک معضل پیچیده است که نیازمند توجه جدی مسئولان و همکاری مردم است. با اتخاذ راهکارهای مناسب و سرمایهگذاری در زیرساختها، میتوان به تدریج این معضل را حل کرد و زندگی مردم را بهبود بخشید.
بینظمی درناترازی
رضا ظریفی _ دبیر تحریریه
۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۲۳:۰۴
معضل ناترازی انرژی در کشور ما یکی از چالشهای جدی است که در سالهای اخیر به شدت بر زندگی مردم و فعالیتهای صنعتی تاثیر گذاشته است. این ناترازی بهمعنای عدم تعادل بین تولید و مصرف انرژی در کشور است و به دلایل مختلفی ازجمله افزایش مصرف، کمبود منابع و سرمایهگذاری منفی در ایجاد زیرساختها در دو دهه اخیر به وجود آمده است.