دشمن از انسجام ما غافل شد

صبر راهبردی

حجت‌الاسلام دکتر یاسر ماهری ـ استاد حوزه و دانشگاه
۱۲ تیر ۱۴۰۴ - ۱۲:۵۸

ازجمله اسرار عمیق مدیریت ولی‌امر مسلمین در دوران معاصر که هرچه زمان می‌گذرد، ابعاد آن روشن‌تر می‌شود، «صبر راهبردی» است؛ صبری که نه از جنس تعلل و بی‌تصمیمی، بلکه صبری حاکی از قدرت، دوراندیشی و سنجش حکیمانه لحظه‌های تاریخ‌ساز است.

آگاه: رهبر انقلاب اسلامی با این صبر متکی بر حکمت و بصیرت، ظرفیتی را برای انقلاب اسلامی فراهم آوردند که امروز، در میانه یک جنگ تمام‌عیار ۱۲ روزه با دشمن صهیونیستی، چهره‌ای از آن هویدا شد که نه‌تنها دشمنان که حتی بسیاری از دوستان را بهت‌زده ساخت. صبر در منطق دینی نه منفعلانه، بلکه مقدمه فتح و بستر شکوه است. این صبر راهبردی، طی سه دهه رهبری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، در صحنه‌های گوناگون جلوه‌گر شد؛ از عرصه نظامی و امنیتی، تا میدان‌های فرهنگی و اجتماعی. نه‌تنها در برابر دشمن خارجی که در مواجهه با فتنه‌های درون‌زا نیز همین مشی حکیمانه دنبال شد و در هر مورد دستاوردی قدرت‌ساز و شگفت‌آور برای انقلاب به همراه داشت. در سال‌های آغازین دهه‌۸۰، آن‌گاه که آمریکا در افغانستان درگیر بود و صداهایی از داخل کشور، حتی در سطح شورای عالی امنیت ملی، خواستار ورود جمهوری اسلامی به میدان جنگ برای حمایت از مردم مظلوم افغانستان بودند، رهبر انقلاب با صلابتی آرام ولی قاطع، مانع از افتادن کشور در این دام شد. همین حکمت در مواجهه با جنگ عراق نیز تکرار شد؛ آنگاه که هر دو جبهه را «باطل» خواندند و اجازه ندادند انقلاب اسلامی در یک منازعه طراحی‌شده از سوی استکبار، مستهلک شود. همین صبر، در بزنگاه‌های فتنه‌گون داخلی نیز رخ کرد.
در فتنه ۸۸، در التهاب‌های ۹۶ و ۹۸ و نیز در آشوب‌های ۱۴۰۱ که با پوشش فریبنده شعارهای به ظاهر اجتماعی اما با ماهیت امنیتی پیگیری می‌شد، رهبر انقلاب به‌رغم انتظار و مطالبه شدید بسیاری از دلسوزان و انقلابیون برای برخورد قاطع و فوری، با تامل و صبر و تبیین حکیمانه مانع از تعمیق شکاف اجتماعی شدند. تدبیر ایشان آن بود که اولویت‌های نظام جابه‌جا نشود؛ وحدت ملی که سرمایه‌ای بی‌بدیل برای آینده رویارویی بزرگ است، آسیب نبیند. نمونه بارز این نگاه، در ماجرای «زن، زندگی، آزادی» خود را نشان داد. آنگاه که بسیاری انتظار واکنشی تندتر و بی‌ملاحظه‌تر از نهادهای رسمی داشتند، رهبر انقلاب در جلسه‌ای خصوصی به مسئولین انتظامی فرمودند: «با بدحجابی برخورد کنید، اما با مردم درگیر نشوید؛ هزینه اجتماعی درست نکنید». این سخن عصاره‌ای از عمق آن صبر راهبردی است؛ صبری که حفظ پیوند اجتماعی و جلوگیری از شکاف‌های خطرناک را در دستور کار قرار داده بود. این صبر بی‌ثمر نماند. در جنگ ۱۲ روزه اخیر، دشمنی که گمان می‌کرد جامعه ایران فرسوده از فتنه‌ها، دوپاره شده در آشوب‌ها و گسسته در ارزش‌هاست، ناگاه با ملتی یکپارچه و مصمم روبه‌رو شد. دشمن شاید از قدرت نظامی ما غافلگیر شد؛ اما از انسجام اجتماعی ما، از آن ملت مستحکمی که به‌رغم همه تبلیغات و اختلافات ظاهری، در لحظه خطر در کنار انقلاب ایستاد، بهت‌زده شد. دشمن آمده بود تا با فعال‌سازی گسل‌های اجتماعی، «حمله ۲۴ ساعته» خود را به ثمر رساند اما به سدی برخورد کرد که در محاسباتش اصلا جایی نداشت: ملت ایران.
کدام نیرویی چنین انسجامی را در این ملت، به‌رغم تمام شکاف‌های سطحی و ظاهری، حفظ کرده بود؟ بی‌تردید نگاه راهبردی رهبر انقلاب که هرگز فریب ظاهر را نخورد و همواره از «پیوند باطنی» جامعه با دین و با انقلاب سخن گفت.
یادمان هست که حضرت آقا بارها و بارها، حتی در هنگامه قضاوت‌های سخت برخی خواص، بر دین‌داری مردم، بر ای‌مان پنهانشان و بر قابلیت ظهور آنها در لحظات سرنوشت‌ساز تاکید می‌کردند. امروز شاهد آن بودیم که حتی کسانی که تا دیروز در مقابل نظام تعریف می‌شدند، در میدان نبرد در صف دفاع از وطن ایستادند. نمونه‌اش انتخابات اخیر. پس از آنکه نیمی از مردم در انتخابات شرکت نکردند، برخی خواستند این را نشانه تقابل مردم با نظام قلمداد کنند. اما رهبر انقلاب باز همان نگاه آرام و امیدوار را داشتند: «نباید کسانی را که در انتخابات شرکت نکرده‌اند، الزاما مخالف نظام دانست.» و در جنگ اخیر، معلوم شد که آن پیش‌بینی چه اندازه عالمانه و واقع‌بینانه بوده است؛ مردمانی که در صندوق رای حاضر نشدند، در میدان دفاع از انقلاب، با تمام وجود حاضر شدند. این مشی حکیمانه، یادآور آن ویژگی‌هایی است که در بیانات شهید سلیمانی و علامه مصباح درباره رهبر انقلاب تکرار شده بود؛ حکمت، آرامش، ای‌مان عمیق به سنت‌های الهی و توانایی دیدن لایه‌های پنهان اجتماعی و حرکت براساس آن. از همین‌جاست که قدرتی شکل می‌گیرد که دشمن را به زانو درمی‌آورد؛ قدرتی نه فقط در موشک و پهپاد، بلکه در جان و روان و وجدان ملت.
در این جنگ دشمن نه فقط از قدرت تسلیحاتی ما، بلکه از قدرت عقلانی ما، از صبر راهبردی ما و از انسجام اجتماعی ما شکست خورد. این راهبرد، نقشه راه آینده انقلاب است: اگر در همین مسیر ادامه دهیم، نه‌تنها با هزینه‌ای کمتر که با عزتی بیشتر، به پیروزی‌های بزرگ‌تر خواهیم رسید. إن‌شاء‌الله.