آگاه: امام در قسمتی از وصیت‌نامه سیاسی - الهی خود، در مورد رمز پیروزی و رمز بقای انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «بی تردید رمز بقای انقلاب اسلامی، همان رمز پیروزی است و رمز پیروزی را ملت می‌داند و نسل‌های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن، انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد.
اینجانب به همه نسل‌های حاضر و آینده وصیت می‌کنم که اگر بخواهید اسلام و حکومت الله برقرار باشد و دست استعمار و استثمارگران خارج و داخل از کشورتان قطع شود، این انگیزه الهی را که خداوند تعالی در قرآن کریم بر آن سفارش فرموده است، از دست ندهید و در مقابل این انگیزه که رمز پیروزی و بقای آن است، فراموشی هدف و تفرقه و اختلاف است. بی‌برای نیست که بوق‌های تبلیغاتی در سراسر جهان و ولیده های بومی آنان، تمام توان خود را صرف شایعه‌ها و دروغ‌های تفرقه‌افکن کرده‌اند و میلیاردها دلار برای آن صرف می‌کنند... امروز و در آتیه نیز آنچه برای ملت ایران و مسلمانان جهان باید مطرح باشد و اهمیت آن را در نظر گیرند، خنثی‌کردن تبلیغات تفرقه‌افکن خانه‌برانداز است. توصیه اینجانب به مسلمین و خصوص ایرانیان به ویژه در عصر حاضر آن است که در مقابل این توطئه‌ها عکس‌العمل نشان داده و به انسجام و وحدت خود، به هر راه ممکن افزایش دهند و کفار و منافقان را مایوس کنند.» امام رمز پیروزی ملت ایران را انگیزه الهی و هدف آن را تشکیل حکومت اسلامی می‌دانستند که به وسیله وحدت عموم ملت بر سر همان انگیزه و هدف محقق شد. امام، مردم ایران را به حفظ بیشتر این وحدت برای مقابله با نقشه‌های تفرقه‌افکنانه دشمنان سفارش می‌کردند. اما منظور امام از این وحدت چیست؟ آیا به این معناست که همه افراد یک فکر و نظر واحد داشته باشند؟ وحدت به این معنی نیست که فقط یک فکر و سلیقه وجود داشته باشد که چنین چیزی عملی نیست. انسان‌ها نظرات، افکار متفاوت و مخالف یکدیگر دارند و این طبیعی است، مهم این است که با داشتن این اختلاف‌نظرها، در رسیدن به یک هدف و مقصد واحد بتوانند اختلاف‌ها را کنار بگذارند و با هم متحد شوند، نه اینکه دشمن هم باشند و باعث آسیب‌رسیدن به کشور شوند. آنچه از بیانات بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌شود، وحدت، رمز پیروزی مردم است؛ بنابراین ریشه انسجام در انقلاب اسلامی، عقبه‌ای طولانی دارد و به دیروز و امروز برنمی‌شود. دوران هشت سال دفاع مقدس، سازندگی و پیشرفت کشور، عبور از فتنه‌ها و توطئه‌های دشمن و مواردی از این جنس، همه و همه با انسجام و یکپارچگی جامعه صورت گرفت؛ اما پس از تهاجم رژیم صهیونیستی علیه کشورمان که نتوانست به هیچ‌کدام از اهداف و برنامه‌هایش دست پیدا کند، برگ دیگری از انسجام ملی در تقویم سیاسی ایران رقم خورد؛ به‌خصوص که رهبر انقلاب اسلامی در پیام مهمی که به مناسبت چهلم شهدای جنگ اخیر صادر کردند، هفت تکلیف برای اقشار مختلف جامعه تعیین کردند که نخستینِ آن، مسئله اتحاد ملی بود؛ امری که هر یک از ما در قبال آن مسئولیم. بخشی از محاسبات دشمن برای تجاوز به کشور، محاسبات غلط درباره شکاف‌های داخلی ایران بود. با این حال آنچه رخ داد، شکل‌گیری یک انسجام بی‌سابقه در تاریخ معاصر ایران بود. پدیده‌ای که رهبر انقلاب از آن به‌عنوان «امر ملی» یاد کردند.
انسجام یک مفهوم جامعه شناختی است. اگر بخواهیم انسجام را با مفهوم مخالف خود تعریف کنیم، این پرسش را به‌طور ساده طرح می‌کنیم که چه‌چیز و چگونه باعث می‌شود که با وجود همه تنوع و تکثر فرهنگی و سیاسی و تعارض‌های ناشی از آن، تفاوت بینش‌ها، نگرش‌ها، خرده‌فرهنگ‌ها، رسوم، سنن، گویش، زبان و مذهب، نظم اجتماعی و انسجام جامعه حفظ شود؟ در واقع اگر انسجام اجتماعی نباشد، یک جامعه با وجود همه تعارض‌های فوق‌الذکر هر لحظه فرو می‌پاشد. بنابراین، انسجام اجتماعی را موقعیتی تعریف کرده‌اند که در آن همه افراد جامعه با تعهدات مشترک اجتماعی و فرهنگی با یکدیگر پیوند می‌خورند. این تعهدات مشترک اجتماعی در وهله نخست، حفظ مفهوم «ملت»، «منافع ملی» و «قلمرو ملی» است. انسجام اجتماعی، در واقع برپایه تمرکز و تغلیظ اشتراکات فرهنگی و ملی فراتر از زبان‌های محلی و رسوم قومی و حتی نژاد و مذهب و... به وجود می‌آید. به تعبیر برخی صاحب‌نظران، انسجام وقتی محقق می‌شود که اشتراکات ملی، بر همه اشتراکات محلی تفوق یابد؛ در عین حال که یکایک مردم، در مفهوم یک «ملت» به همه اشتراکات محلی بخش‌بخش سرزمین، عمیقا و با درک و درایت احترام بگذارند. این ضرورت، آنگاه جدی‌تر و حساس‌تر می‌شود که مرزهای سیاسی، دقیقا بر مرزهای قومی، فرهنگی و مذهبی منطبق نباشد. به بیان دیگر، وقتی بیرون‌زدگی‌ها و فرورفتگی‌های فرهنگی و اجتماعی شامل قومیت، زبان، مذهب، رسوم و سنن در مرزهای رسمی و سیاسی کرد داشته باشد، نیاز به عوامل انسجام‌بخش و همبستگی آفرین ملی، بیشتر محسوس و ضروری است.
زمینه‌ها و بسترهای زایش عوامل انسجام ملی چیست؟
محمد رضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین، به عوامل مهمی که منجر به حفظ انسجام ملی می‌شود، اشاره کرد و با بیان اینکه مسئولان باید با ایجاد فضای انتقادی سالم و گوش‌سپردن به دغدغه‌های اقشار مختلف، از قطبی‌سازی جامعه جلوگیری کنند گفت: دشمنان انقلاب با ترویج اختلاف‌افکنی، درصدد تضعیف انسجام ملی هستند؛ لذا هوشیاری و افشای این توطئه‌ها ضروری است. او وحدت‌سازی در عین تنوع را یکی دیگر از عوامل انسجام ملی می‌داند و می‌گوید: ایران با تنوع فرهنگی و مذهبی غنی، نیازمند سیاست‌گذاری‌هایی است که این تنوع را به عاملی برای انسجام تبدیل کند.
این فعال سیاسی که سابقه طولانی در پارلمان ایران دارد، کارگزاران نظام را هم خطاب قرار داد و گفت که اعضای نظام حکمرانی موظف هستند با ترویج ارزش‌های مشترک دینی و ملی، زمینه‌های همدلی و وفاق اجتماعی را فراهم کنند.
باهنر براین باور است: «انسجام ملی تنها با شعار محقق نمی‌شود، بلکه مستلزم اقدام عملی، تدبیر و همدلی تمامی آحاد نظام، از بالاترین مقامات تا سطوح محلی است. انسجام ملی، کلید پایداری نظام و تحقق اهداف رهبری است. همان‌گونه که رهبر انقلاب فرمودند، این وظیفه‌ای همگانی است که غفلت از آن، چالش‌های جبران‌ناپذیری را برای کشور به دنبال خواهدداشت. بنابراین مسئولان با عمل به این اصول می‌توانند ایران را در مسیر عزت، امنیت و پیشرفت پایدار رهنمون سازند.»
بر این اساس باید تاکید کرد، اتحاد، سرمایه‌ای تاریخی است و حفظ آن بزرگ‌ترین تکلیف امروز ماست؛ فلذا همه (از عوام گرفته تا خواص، مسئولان و مبلغان جهاد تبیین) باید برای تحقق هفت تکلیف راهبردی فرمانده کل قوا وارد میدان شوند و بدانیم، هیچ‌چیز به اندازه انسجام ملی کشور را بیمه نخواهد کرد.