۲۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۲۲:۴۳

مذاکره روز جمعه ترامپ و پوتین در آلاسکا، به اعتقاد اکثر نزدیک به اتفاق آمریکایی‌ها، برای واشنگتن یک شکست و برای مسکو یک دستاورد مهم سیاسی و تبلیغاتی بود. دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهور آمریکا و روسیه، روز جمعه ۲۴ مرداد در آلاسکا با هدف یافتن راه‌حلی احتمالی برای پایان دادن به حدود ۴۲ ماه جنگ میان روسیه و اوکراین مذاکره کردند.

آگاه: مذاکره رؤسای جمهور آمریکا و روسیه و همراهان آنها در آلاسکا پس از حدود دو ساعت و نیم پایان یافت. پیش از آغاز دیدار طرفین، کاخ سفید اعلام کرد که رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف برنامه‌ریزی قبلی دیدار تک‌به‌تک با پوتین نخواهدداشت. کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور، آقای ترامپ را همراهی می‌کنند. بنا بر گزارش خبرگزاری تاس روسیه، پوتین نیز با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه و یوری اوشاکوف، مشاور امور خارجی، در این نشست حاضر بودند.
هواپیمای رئیس‌جمهور آمریکا حدود ساعت ۱۰:۲۰ صبح به وقت محلی در پایگاه مشترک المندورف، نزدیک شهر آنکوریج فرود آمد و حدود ۴۰ دقیقه بعد، هواپیمای ایلیوشین روسیه حامل پوتین به زمین نشست. رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه روی باند فرودگاه با یکدیگر دست دادند و در کنار هم قدم زدند، درحالی‌که خبرنگاران از این دو مقام با فریاد سوالاتی را می‌پرسیدند. سوالات خبرنگاران آمریکایی عمدتا هماهنگ‌شده و برنامه‌ریزی شده بود و آنها با چراغ سبز کاخ سفید، عمدا سوالاتی برای‌دار و مغرضانه را از پوتین می‌پرسیدند تا او را اصطلاحا به گوشه رینگ ببرند، اما پوتین هوشمندانه خطاب به خبرنگاران آمریکایی با اشاره دست فهماند که صدایشان را نمی‌شنود. سپس در اقدامی غیرمتعارف رؤسای جمهور آمریکا و روسیه سوار بر یک خودرو لیموزین شدند و به سمت محل مذاکرات رفتند.

تلاش آمریکایی‌ها برای مرعوب‌کردن پوتین
رسانه‌های آمریکا نوشتند چهار جنگنده اف‌ ۲۲ رپتور که بر فراز فرودگاه آلاسکا و محل دیدار اولیه ترامپ و پوتین به پرواز درآمدند، همان نوع جنگنده‌هایی هستند که به‌طور معمول برای رهگیری هواپیماهای روسی در نزدیکی سواحل آلاسکا به پرواز درمی‌آیند.
سی‌ان‌ان نوشت این جنگنده‌ها که معمولا در پایگاه مشترک المندورف – ریچاردسون مستقر هستند، بارها بمب‌افکن‌ها و جنگنده‌های دوربرد روسیه را که در منطقه شناسایی دفاع هوایی آلاسکا فعالیت می‌کنند، رهگیری کرده‌اند. همراه این جنگنده‌ها یک بمب‌افکن بی-۲ آمریکا نیز به پرواز در آمد. هدف آمریکایی‌ها از این اقدامات، قدرت‌نمایی در برابر پوتین بود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در نشست خبری بسیار تلاش کرد تا این مذاکرات را مثبت جلوه دهد، اما در ادامه سخنانش اعتراف کرد که برخی مسائل و اختلاف‌نظرهای جدی میان روسیه و آمریکا وجود دارد. ترامپ همچنین در جریان نشست خبری‌اش اعلام کرد که در اولین اقدام با رهبران کشورهای عضو ناتو و اوکراین گفت‌وگو کرده و آنها را در جریان مسائل موردبحث قرار خواهد داد. ترامپ ضمن تاکید بر اینکه هنوز چند مورد اختلاف وجود دارد که یکی از آنها بزرگ است گفت: با پوتین به نتیجه نهایی نرسیدیم، اما شانس خوبی برای رسیدن به آن داریم. رئیس‌جمهور پوتین هم مانند من می‌خواهد به مرگ هزاران نفر در هفته پایان دهد.

آمریکا، اوکراین را فروخت!
ترامپ همچنین پس از نشست با رئیس‌جمهوری روسیه در آلاسکا، در مصاحبه با فاکس‌نیوز خطاب به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین گفت: توافق کن.
بسیاری از تحلیل‌گران غربی، معنا و مفهوم اصلی سخنان ترامپ خطاب به زلنسکی را این دانستند که رئیس‌جمهور اوکراین باید با بخش‌های وسیعی از منطقه دونباس که مورد مناقشه ارضی میان روسیه و اوکراین است، خداحافظی کند و این مناطق را تسلیم روسیه کند. ترامپ درباره دیدار با ولادیمیر پوتین گفت: فکر می‌کنم روی بسیاری از مسائل توافق کرده‌ایم و می‌توانم بگویم که نشست، دیداری بسیار گرم بود. او فردی قدرتمند و بسیار سرسخت است، اما این دیدار میان دو کشور بسیار مهم در فضایی گرم برگزار شد. او افزود: به‌نظرم ما اکنون بسیار به توافق نزدیک شده‌ایم، اما اوکراین باید با آن موافقت کند، شاید هم مخالفت کند.
اما مذاکرات آلاسکا در فضای سیاسی و رسانه‌ای آمریکا بازتاب وسیعی داشت و عمدتا این مذاکره را برای طرف روسی پردستاورد دانستند. سی‌ان‌ان در این رابطه نوشت: اگرچه مذاکرات روسیه و آمریکا در آلاسکا به نتیجه مشخصی نرسید، اما ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با دستاوردهای سیاسی قابل‌توجهی از این اجلاس خارج شد.
جکی هاینریش، خبرنگار فاکس نیوز نیز درخصوص مذاکرات آلاسکا گزارش داد که فضای حاکم بر سالن دیدار ترامپ و پوتین اصلا مطلوب نبود و به‌نظر نمی‌رسید این دیدار نتیجه مثبتی داشته باشد. پوتین بدون مقدمه صحبت‌های خود را آغاز کرد، کنار ترامپ عکس گرفت و سپس صحنه را ترک کرد؛ طوری که گویی همه چیز مطابق خواست او پیش رفته است.

پوتین در بازی ژئوپلیتیکی، نخ‌ها را در دست دارد
تحلیلگران معتقدند احتمال زیادی وجود ندارد که از دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا آتش‌بس یا توافق عمده‌ای حاصل شود. این اجلاس ممکن است عمدتا به‌منظور فراهم‌کردن زمینه برای مذاکرات بیشتر باشد. درحالی‌که ترامپ ممکن است خود را یک معامله‌گر بداند، پوتین کسی است که در این بازی ژئوپلیتیکی نخ‌ها را در دست دارد! از میان همه آنچه قبل و بعد از دیدار پوتین و ترامپ در آلاسکا گفته شد، این جمله از پوتین قابل‌توجه بود که گفت: جنگ اوکراین فقط با ازبین‌رفتن ریشه‌های بحران پایان می‌یابد؛ یعنی اوکراین بی‌طرف و خلع‌سلاح شود، قید پیوستن به ناتو را بزند و سربازان و تجهیزات غربی از منطقه دور شوند.
تلویزیون اس‌اراف سوئیس در مطلبی به نتایج نشست رهبران آمریکا و روسیه در آلاسکا با محوریت اوکراین پرداخته و نوشت: ترامپ و پوتین این دیدار را سازنده خواندند، اما هیچ نتیجه‌ای ارائه نکردند. گفت‌وگوی بین ترامپ و پوتین در شهر انکوریج آلاسکا، دو ساعت و نیم طول کشید. پس از آن، رئیس‌جمهور آمریکا و همتای روسش در مقابل رسانه‌ها حاضر شدند، اما هیچ جزییات مشخصی از طرف آنها ارائه نشد. رئیس‌جمهور آمریکا از پوتین تشکر کرد و گفت که آنها به‌زودی دوباره صحبت خواهند کرد و احتمالا حتی به‌زودی دوباره یکدیگر را خواهند دید. پوتین و ترامپ بدون پاسخ به سوالات خبرنگاران در مقابل رسانه‌های جهان حاضر شدند. پس از بیان اظهاراتی از سوی این دو مقام، دست نمایندگان رسانه‌ها برای پرسیدن سوال بالا رفت، اما آنها فقط از توجه خبرنگاران تشکر کردند و هر دو اتاق را ترک کردند. همان‌طور که اوضاع بلافاصله پس از این حضور مشترک ترامپ و پوتین نشان می‌دهد، این اجلاس در انکوریج برای پوتین موفقیت‌آمیز بود، اما برای دونالد ترامپ این‌طور نبود.
استقبال دوستانه‌ای که دونالد ترامپ روی فرش قرمز در انکوریج از ولادیمیر پوتین به عمل آورد، در حافظه تاریخ باقی خواهد ماند. شاید تصویری که به بهترین شکل این اجلاس را توصیف می‌کند، تصویر پوتین باشد که با رضایت در لیموزین زرهی سنگین رئیس‌جمهور ایالات متحده، لبخند می‌زند.

ترامپ دست خالی از آلاسکا بازگشت
تحلیلگران آمریکایی و اروپایی معتقدند که دونالد ترامپ پوتین را به صحنه جهانی بازگرداند، بدون اینکه بتواند در جنگ علیه اوکراین، هیچ امتیاز آشکاری از او بگیرد.
در کل سخنرانی‌ها در این اجلاس کلمه آتش‌بس اصلا ذکر نشد. این در حالی است که ترامپ پیش از این تاکید کرده بود که اگر مجبور شود آلاسکا را بدون نوعی توافق منجر به چنین آتش‌بس ترک کند، بسیار ناامید خواهد شد و پوتین را تهدید کرده بود که در صورت انجام این کار، عواقب شدیدی در انتظارش خواهد بود؛ اما پس از دیدار با پوتین، دیگر هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشد. با این حال، پس از این دیدار ترامپ در مصاحبه‌ای با فاکس نیوز اظهار کرد که اکنون رسیدن به توافق به عهده زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین است. ترامپ در اینجا نیز اظهارات مبهمی داشت و تنها به اشاره به احتمال برگزاری دیدار بین پوتین و زلنسکی اکتفا کرد، اما توضیح بیشتری ارائه نداد.
بنابراین آنچه از این اجلاس باقی مانده، یک حس تکراری و حتی سردرگمی بیشتر است. ترامپ به‌وضوح به آنچه می‌خواست نرسید. اما به‌نظر می‌رسد پوتین به‌اندازه کافی به او طرح‌هایی پیشنهاد داده است که رئیس جمهور آمریکا، حداقل در حال حاضر مایل به ادامه تعامل باشد.