۲۷ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۰:۵۶
کد خبر: ۱۵٬۵۲۶

دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در پایگاه نظامی المندورف - ریچاردسون در انکوریج آلاسکا، یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی سال بود. انتخاب آلاسکا به‌عنوان محل نشست، بار نمادین خاصی داشت: سرزمینی که روزگاری بخشی از خاک امپراتوری روسیه بود، اکنون میزبان روسای دو قدرت رقیب شد تا درباره بحرانی گفت‌وگو کنند که آینده اروپا و نظم جهانی را تحت‌تاثیر قرار داده است.

آگاه: ترامپ که با شعار پایان سریع جنگ اوکراین دوباره به کاخ سفید بازگشته، این دیدار را فرصتی برای نمایش توانایی خود در نقش یک میانجی بزرگ می‌دید. در مقابل پوتین با حضور در خاک آمریکا و استقبال رسمی کاخ سفید، تلاش داشت تصویر انزوای سیاسی روسیه را بشکند و کشورش را به‌عنوان قدرتی غیرقابل‌چشم‌پوشی به جهان معرفی کند.
با این حال، آنچه در پایان نشست آلاسکا نصیب افکار عمومی شد، چیزی جز بیانیه‌های مبهم و وعده‌های تکراری نبود. سه ساعت مذاکره پشت درهای بسته، درباره اوکراین، ناتو، تحریم‌ها و امنیت انرژی اروپا، بدون دستیابی به توافقی ملموس پایان یافت. پوتین تنها به «گفت‌وگوهای سازنده» و ضرورت رفع «ریشه‌های بحران» اشاره کرد؛ عبارتی که عملا به معنای پذیرش خواسته‌های مسکو درباره الحاق مناطق اشغالی است. ترامپ نیز در کنفرانس خبری کوتاه و محتاطانه خود از «پیشرفت‌های زیاد» سخن گفت، بی‌آنکه توضیح دهد این پیشرفت‌ها دقیقا چه بوده است. لغو نشست خبری مشترک و خودداری دو طرف از پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران، بیش از هر چیز گویای ناکامی گفت‌وگوها بود.
از نگاه تحلیل‌گران دلایل این شکست روشن است: نخست مواضع غیرقابل‌انعطاف مسکو در برابر سرنوشت سرزمین‌های اشغالی اوکراین. دوم فشارهای داخلی بر ترامپ از سوی کنگره و متحدان اروپایی که دست او را برای هرگونه امتیازدهی به پوتین بسته است. سوم غیبت اوکراین در مذاکرات؛ موضوعی که خشم زلنسکی را برانگیخت و باردیگر نشان داد گفت‌وگوهای پشت پرده، بدون حضور بازیگر اصلی میدان، محکوم به بی‌اعتمادی و شکست است.
اما اگر نشست آلاسکا دستاورد عملی نداشت، در عرصه سیاسی و تبلیغاتی پیام‌هایی جدی در برداشت. پوتین توانست باردیگر خود را بر صفحه اول رسانه‌های جهانی تحمیل کند و با تصاویر نمادینی چون سوارشدن در لیموزین زرهی رئیس‌جمهور آمریکا، پیام بازگشت روسیه به معادلات جهانی را به مخاطبان داخلی‌اش مخابره کند. برای ترامپ این نشست تلاشی بود برای تثبیت موقعیتش به‌عنوان رئیس‌جمهوری که قادر است رقبای سرسخت را پای میز مذاکره بیاورد؛ هر چند همین اقدام به دلیل بی‌نتیجه‌بودن، دستاویز انتقادهای تند دموکرات‌ها و رسانه‌های غربی شد. پیامدهای این دیدار برای اوکراین نیز قابل‌توجه است. کی‌یف که سال‌هاست بهای سنگین جنگ را پرداخته، باردیگر احساس کرد قربانی مناسبات قدرت‌های بزرگ شده است. عدم‌حضور نمایندگان اوکراین در آلاسکا و سکوت بیانیه پایانی درباره آینده این کشور، معنایی جز به حاشیه رانده‌شدن اوکراین در پشت پرده مذاکرات نداشت. این همان نگرانی‌ای است که می‌تواند بر اراده اوکراین برای ادامه جنگ و بر حمایت غربی‌ها از آن تاثیر بگذارد. از منظر ایران، نشست آلاسکا حامل چند پیام بود؛ نخست اینکه روابط روسیه و آمریکا، هرچند در اوج تنش، همچنان ظرفیت باز شدن کانال‌های گفت‌وگو را دارد. دوم تجربه نشان داد حتی قدرت‌های بزرگ نیز در مسیر دیپلماسی به بن‌بست می‌خورند؛ امری که برای تهران، در شرایط مذاکرات پیچیده با غرب، حاوی درس‌های مهمی درباره ضرورت صبر و انعطاف است. سوم هر تغییری در مناسبات واشنگتن و مسکو می‌تواند بر موازنه قدرت در خاورمیانه تاثیر بگذارد؛ به‌ویژه در سوریه که منافع ایران و روسیه به هم گره‌خورده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.