عبرت آیندگان

مرتضی مفیدنژاد ـ دبیر گروه ویژه‌نامه
۱۲ شهریور ۱۴۰۴ - ۲۲:۵۲

آخرین روز فعالیت دولت دوازدهم بود و در واقع آخرین دیدار دولت با رهبر انقلاب. این جلسه که در ششم مردادماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شد، شامل فرازهای مهمی است که شاید یکی از اصلی‌ترین آنها در این روزها بیش از پیش حس می‌شود.

آگاه: ایشان در بخشی از بیاناتشان در مورد تجربه‌های عملی دولت متذکر شدند: 
«دیگران باید از تجربه‌های شما استفاده کنند. خب حالا یک تجربه را من به‌خصوص یادداشت کرده‌ام، حرفی است که من مکرر [در گفت‌وگو] با شماها و با مردم تکرار کرده‌ام، حالا هم همان حرف را تکرار می‌کنم؛ این تجربه عبارت است از بی‌اعتمادی به غرب، آیندگان باید از این تجربه استفاده کنند. در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد. به ما کمک نمی‌کنند و هر جا بتوانند ضربه می‌زنند. آنجایی که ضربه نمی‌زنند، آنجایی است که امکانش را ندارند. هر جا امکان داشته‌اند ضربه زده‌اند. این تجربه بسیار مهمی است. مطلقا نبایستی برنامه‌های داخلی را به همراهی غرب موکول کرد و منوط کرد،‌ چون قطعا شکست می‌خورد، قطعا ضربه می‌خورد. شماها هم هر جایی که کارهایتان را منوط کردید به [همراهی] غرب، ناموفق ماندید؛ هر جایی که بدون اعتماد به غرب، خودتان قد عَلم کردید و حرکت کردید موفق شدید. نگاه کنید کار را؛ کارکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم این‌ جوری است...»
این جملات مهم که شاید در شلوغی روزهای جابه‌جایی دولت‌ها تا حد زیادی مغفول واقع شد، حاوی چند انگاره و قاعده اصلی بود که لازم بود تا بیشتر مورد تحلیل واکاوی قرار گیرد که در ادامه به صورت گذرا به آن خواهیم پرداخت. هر چند که سزاوار است تا مجددا همین فرازها مورد بازخوانی و تحلیل قرار گیرد و در ساختارهای قانون‎گذاری و سیاست‌گذاری جای گیرد. 
الف) رهبری از اتفاقی که در این دولت افتاده است به عنوان تجربه استفاده می‌کنند و تاکید دارند که آیندگان باید از آن استفاده کنند.
ب) ایشان منحصرا روی این موضوع می‌ایستند که در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمی‌دهد و هرچند که به ما کمک نمی‌کند، ضربه هم می‌زند.
ج) تاکید ایشان بر اینکه مطلقا نباید برنامه‌های داخلی را به همراهی با غرب موکول کرد، از آن دسته مطالبات و مسائلی بود که به فراخور حال و در جاهای مختلف ایشان در دولت یازدهم و دوازدهم مطالبه کردند.
د) عبارت «من مکرر [در گفت‌وگو] با شماها و با مردم تکرار کرده‌ام، حالا هم همان حرف را تکرار می‌کنم» نشانه‌ای از امری که هشدار آن بارها داده شده است که متاسفانه آنطور که باید به آن تکیه نشده است.
م) تاکید بر تجربه و استفاده از آن برای دولتمردان در آینده نکته‌ای است که رهبری فقط در آن بیاناتی که در ابتدای این نوشتار به آن اشاره شد؛ بیان نکردند بلکه در پایان کلام‌شان نیز بدان پرداختند و این بار از زاویه‌ای دیگر که خود نشان‌دهنده اهمیت ماجرات بود:
«یک بار توافق‌ها را نقض کردند و کاملا بی‌هزینه نقض کردند و الان هم که [به آنها] گفته می‌شود شما بایستی قول بدهید، تضمین بدهید که نقض نمی‌کنید، می‌گویند نه، ما تضمین نمی‌دهیم؛ این را الان صریح به دوستان ما و به دیپلمات‌های ما می‌گویند که ما تضمین نمی‌دهیم نقض نکنیم؛ نمی‌توانیم چنین تضمینی بدهیم. اینها این ‌جوری هستند. این تجربه است؛ این تجربه [است برای] دولت آینده، دولتمردان آینده، مردان فعال در صحنه؛ مردان فعال در صحنه‌ سیاسی - ممکن است کسی جزو مسئولین دولتی هم نباشد، اما در عرصه‌ی سیاسی فعال باشد - باید همیشه این را در نظر داشته باشند؛ این تجربه بسیار مهمی است که ما در این دولت و همیشه - البته این تجربه را این دولت بیشتر داشت - پیدا کردیم و فهمیدیم.»