آگاه: یکی از اصلیترین ابزارهایی که آنها برای مقابله با جمهوری اسلامی به کار گرفتند، تحریم اقتصادی بود. این حربه نه یکبار و دو بار، بلکه در مقاطع مختلف تاریخ انقلاب به اشکال گوناگون بر ملت ما تحمیل شد؛ از دوران سخت جنگ تحمیلی و جلوگیری از دسترسی ایران به تجهیزات نظامی و حتی دارو، تا فرمان کلینتون در سال ۱۳۷۴ که یکی از گستردهترین بستههای تحریمی علیه ایران را اعمال کرد و سپس تحریمهای چندلایه و پیچیدهتری که در سالهای بعد به ویژه در دوره اوباما و ترامپ اعمال شد. هدف آنها همواره روشن بود: به زانو درآوردن ملت ایران، متوقفکردن پیشرفتهای علمی و صنعتی و منزویکردن جمهوری اسلامی در صحنه بینالملل. آنها تصور میکردند فشارهای اقتصادی، مردم را خسته و دلزده میکند و در نهایت آنان را در برابر نظام اسلامی قرار میدهد. اما تجربه بیش از چهار دهه گذشته نشان داد که این تصور، خطایی بزرگ بود. واقعیت این است که تحریمها، نهتنها نتوانستند ایران را از پا درآورند، بلکه در بسیاری زمینهها به یک عامل محرک تبدیل شدند. امروز ایران در حوزههای دانشهای نوین، فناوریهای پیشرفته، صنایع دفاعی و حتی در حوزههای پزشکی و انرژی، به دستاوردهایی رسیده که بسیاری از کشورهای همسطح یا حتی پیشرفتهتر، از رسیدن به آن بازماندهاند. همین پیشرفتها سبب شد تا بارها دشمنان با صراحت بگویند که سیاست تحریم، نتوانسته اهداف اصلیشان را تامین کند. لبته در این مسیر، نباید چشم را بر ضعفها و سادهانگاریها بست. مشکل اصلی کشور هیچگاه صرفا تحریمها نبوده است. بارها مدیریتهای غلط، سادهانگاریهای سیاسی و اعتماد بیجا به غرب باعث شدند که کشور بیش از خود تحریم، از ساده انگاریها ضربه بخورد. نمونه روشن آن برجام بود؛ نه تحریمها برداشته شد، نه گرهی از مشکلات اقتصادی باز شد و نه دستاوردی پایدار نصیب ملت شد. تجربه تلخ برجام نشان داد که تکیه به غرب، نتیجهای جز وابستگی دوباره ندارد و دیر یا زود باید درباره این پرونده پرهزینه و بیثمر تعیین تکلیف شود. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، نگاه امام خمینی (ره) به مسئله تحریم است. ایشان برخلاف بسیاری از سیاستمداران که تنها جنبه تهدید و فشار تحریمها را میبینند، تحریم را یک فرصت تاریخی برای بیداری و خودباوری ملت ایران معرفی میکردند. در سخنان ایشان بارها تاکید شده است که آنچه ملت ایران را میترساند، نه تحریم، بلکه وابستگی به غرب است.
امام (ره) میفرمودند: «ما از محاصره اقتصادی نمیترسیم. آن چیزی که ما را میترساند وابستگی به غرب است.» (صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱۴)
«این محاصره اقتصادی را که خیلی از آن میترسند، من یک هدیهای میدانم برای کشور خودمان.» (صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱۶)
«اگر ما در محاصره اقتصادی ۱۰سال، ۱۵سال واقع بشویم شخصیت خودمان را پیدا میکنیم.» (صحیفه امام، ج۱۴، ص۱۱۵)
این نگاه یک تغییر زاویه دید بنیادین بود. برای امام، تحریم نه یک دیوار بلند و شکستناپذیر بلکه یک تلنگر بود تا ملت ایران از حالت «مصرفکننده صرف» خارج شده و به یک ملت «خلاق، سازنده و تولیدکننده» تبدیل شود. درست در پرتو همین تفکر بود که بسیاری از صنایع کشور، از موشکی و هستهای گرفته تا دارویی و نانوتکنولوژی، در دوران سختترین تحریمها به شکوفایی رسید. امروز پس از گذشت بیش از چهار دهه تجربه، ما دوباره بر سر یک دو راهی تاریخی ایستادهایم: یا راهی که برخی سیاستمداران غربباور رفتند و نتیجهاش چیزی جز برجام و فرصتسوزی نبود را ادامه دهیم یا اینکه به توصیههای امام و رهبر انقلاب گوش فرا دهیم و تحریمها را به سکوی پرش برای استقلال، خودکفایی و پیشرفت واقعی تبدیل کنیم. تحریمها هرگز نمیتوانند ملت مقاومی چون ایران را فلج کنند؛ آنچه خطرناک است، کوتاهیها و اعتماد بیجا به دشمن است. اگر این تجربهها را به درستی مرور کنیم، خواهیم دید که آینده روشن در گرو اعتماد به توان داخلی، خودباوری و مقاومت فعالانه است.
۱۲ شهریور ۱۴۰۴ - ۲۳:۵۸
مرتضی مرادی، آگاه مسائل سیاسی : از همان نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، دشمنی آمریکا و متحدانش علیه ملت ایران آشکار شد.