آگاه: آرامش جامعه، سرمایهای اجتماعی و زیربنای هرگونه حرکت جمعی به سوی اهداف ملی است. هنگامی که اضطراب و ترس بر جامعه حاکم شود، قدرت تفکر منطقی و تصمیمگیری عقلانی از افراد سلب میشود. در چنین فضایی، جامعه مستعد واکنشهای هیجانی، تصمیمهای غلط اقتصادی و شکافهای اجتماعی میشود. دشمنان این مرز و بوم، دقیقاً بر همین نقطهضعف حساب باز کردهاند. هدف اصلی تحریمها و فشارهای حداکثری، تنها فلج کردن اقتصاد نیست؛ بلکه آنها در پی تضعیف روحیه ملت، ایجاد یأس و ناامیدی و درنهایت، از هم گسیختن پیوندهای اجتماعی هستند. وقتی آرامش روانی جامعه هدف قرار میگیرد، در واقع بنیادهای مقاومت ملی مورد حمله است. در این میان، نقش رسانهها، نخبگان، شبکههای اجتماعی و هر شهروندی که قدرت بیان دارد، بسیار حیاتی و حساس است. متأسفانه گاهی شاهد هستیم که برخی روی ناآگاهی، احساسات زودگذر یا حتی منافع شخصی، با بزرگنمایی اخبار منفی، انتشار شایعات بیاساس یا ارائه تحلیلهای فاجعهبار، آب به آسیاب دشمن میریزند. یک توییت یا پست نسنجیده که از روی عصبانیت منتشر میشود، میتواند در عرض چند دقیقه موجی از نگرانی را در بین هزاران نفر ایجاد کند، بازار را به آشوب بکشد و امید را در دل مردم به یأس تبدیل کند. باید پرسید: آیا این همان نتیجهای نیست که دشمن به دنبال آن است؟
اما در این میان مسئولیت نخبگان و رسانهها چیست؟ تحلیلگران، فعالان سیاسی و رسانههای جمعی مسئولیتی سنگین بردوش دارند. آنها باید به جای دامن زدن به تنش، به تبیین واقعیتها به صورت شفاف و در عین حال امیدبخش بپردازند. «شفافیت» به معنای بازگویی تمامی مشکلات است، اما «امیدواری» به معنای تأکید بر ظرفیتها و راههای برونرفت است. سخن گفتن از مشکلات بدون ارائه راهکار، تنها بر اضطراب جامعه میافزاید. مسئولان و نخبگان باید مردم را به سوی وحدت، عقلانیت و مقاومت هوشمندانه دعوت کنند، نه اینکه با القای حس درماندگی، آنان را به انفعال بکشانند.
اما نکته مهم دیگر اینکه آرامش جامعه تنها به دست دولت و رسانهها حفظ نمیشود. هر یک از ما بهعنوان یک عضو از این جامعه، در برابر اطرافیان خود مسئولیم. باید مراقب باشیم که چگونه در جمع خانواده، دوستان و در فضای مجازی صحبت میکنیم. بازنشر اخبار از منابع غیرمطمئن، دامن زدن به شایعات و صحبتهای هیجانی و ناامیدکننده، گناهی نابخشودنی در شرایط کنونی است. ما با رفتار و کلام خود میتوانیم یا آرامشبخش باشیم، یا مایه تشویش دیگران. تورق آنچه بر کشور ما رفته است نشان میدهد که ملت ایران در طول تاریخ خود، بحرانهای سهمگینتری را نیز پشت سر گذاشته است. آنچه این ملت را در برابر تمامی طوفانها ایستاده نگه داشته، روحیه مقاومت، ایمان، عقلانیت و وحدت کلمه بوده است. اما در شرایط کنونی، «سکوت» و «تفکر» گاهی از هر سخنی ارزشمندتر است. قبل از انتشار هر خبر یا ابراز هر نظری، باید اندیشید: آیا این سخن به آرامش و انسجام ملی کمک میکند یا آن را تضعیف میکند؟ آیا این تحلیل، مردم را به سوی عقلانیت و اقدام سازنده سوق میدهد یا به دامان ترس و یأس میاندازد؟ باید این مهم را بدانیم که حفظ آرامش به معنای بیتفاوتی یا انکار مشکلات نیست، بلکه به معنای مقابله هوشمندانه با تهدیدها، با تکیه بر ظرفیتهای داخلی و حفظ روحیه جمعی است.
در باب اهمیت سکوت و تفکر
رضا ظریفی ـ دبیر تحریریه
۶ مهر ۱۴۰۴ - ۲۲:۲۲
بیتردید، جامعه ایران در یکی از حساسترین و پیچیدهترین برهههای تاریخی خود قرار دارد. فعالسازی «مکانیسم ماشه» در چارچوب برجام و پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن، فضایی را ایجاد کرده که در آن شایعات، تحلیلهای غیرکارشناسی و اظهارنظرهای نسنجیده به سرعت میتواند مانند آتشی در خرمن، آرامش روانی جامعه را به مخاطره بیندازد. در چنین شرایطی، لزوم حفظ خونسردی، وحدت کلمه و پرهیز از هرگونه سخن نسنجیده، نه یک توصیه اخلاقی، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای گذار از این بحران است.