آگاه: قالیباف پیش از ترک تهران در گفت‌وگویی با خبرنگاران هدف از سفر به کشور دوست و همسایه پاکستان را، توسعه روابط اقتصادی، پارلمانی و تقویت بازارچه‌های مرزی به ویژه در شرایط تحریمی عنوان کرد. این نوع نگاه نشان‌دهنده همراهی دیپلماسی پارلمانی با دو حوزه مهم و تاثیرگذار دیگر همچون دیپلماسی عمومی و «میدان» است.
ضرورت استفاده دقیق از دیپلماسی پارلمانی
الهام آزاد، عضو اتحادیه بین‌المجالس جهانی و نماینده مردم نایین، خور و بیابانک در مجلس با تاکید بر اینکه باید میدان و دیپلماسی را در کنار هم پیش ببریم، گفت: باید از دیپلماسی پارلمانی قطعا استفاده کنیم تا حقانیت ملت ایران را به گوش جهانیان برسانیم. جنگ ۱۲روزه هم در میدان و هم در دیپلماسی، آگاهانه و با بصیرت رفتار کرد. مردم ایران با بصیرت خود با تمام توان پشت نیروهای نظامی خود ایستادند. قدرت، اقتدار و توان نظامی ایران در ۱۲ روز جنگ با صهیونیست‌ها به جهانیان نشان داده شد.
قالیباف از سال ۹۸ که برکرسی ریاست پارلمان ایران تکیه زد، سفرهای بین‌المللی زیادی را انجام داد و در مجلس دوازدهم که برای دومین بار توانست ردای ریاست خانه ملت را برتن کند، به کشورهای مختلف سفر کرد که مهم‌ترین آنها لبنان، سوئیس و آذربایجان بود. وی مهر ماه ۱۴۰۳ ابتدا به لبنان رفت و پس از آن راهی ژنو شد که در همان مقطع سفرش از چند منظر سیاسی، نظامی و دیپلماتیک اهمیت داشت. در این سفر که شخص قالیباف، خلبانی هواپیما را بر عهده داشت، در شرایطی انجام شد که مناطق مسکونی اطراف بیروت تحت حملات جنگنده‌ها و پهپادهای رژیم صهیونیستی قرار داشتند. این حملات منجر به شهادت بیش از دو هزار نفر از شهروندان، به ویژه در منطقه ضاحیه شد. رئیس مجلس در جریان سفرش با نبیه بری، رئیس مجلس لبنان و نجیب میقاتی، نخست‌وزیر این کشور، دیدار و پیام حمایت رهبر انقلاب اسلامی را به آنان ابلاغ کرد.
پیام سفر به بیروت و ژنو
سفر رئیس قوه مقننه پیامی را به مقاومت و مردم لبنان منتقل کرد و آن این بود: دولت و مردم ایران، لبنانی‌ها را در شرایط بحرانی تنها نخواهند گذاشت به همین جهت در ایامی که مردم لبنان عزادار بودند، پیوند خجسته‌ای میان دیپلماسی پارلمانی و عمومی شکل گرفت. علاوه بر قالیباف، سیدعباس عراقچی هم به لبنان عازم شد و پازل مقاومت را در روزهای سخت و نفس‌گیر تکمیل کرد. پس از بیروت، رئیس مجلس و هیات همراه برای شرکت در نشست ۱۴۹ مجمع بین‌المجالس (IPU) به ژنو، دومین شهر مهم کشور اروپایی سوئیس سفر کرد. این نشست که از ۱۳ تا ۱۷ اکتبر برگزار شد، بستری برای تعاملات دیپلماتیک پارلمانی از سوی کشورهای مختلف بود و ایران از این فرصت برای بیان مواضع خود در مورد مسائل مهم منطقه‌ای، به‌ویژه درگیری‌های غزه و حملات اسرائیل به لبنان، بهره برد. سفر قالیباف به ژنو، نشانگر حضور فعال ایران در عرصه‌های بین‌المللی و دفاع از مواضع سیاسی در مجامع بین‌المللی و تقویت روابط پارلمانی با کشورهای مختلف تلقی می‌شد. او دوبار به ژنو رفت، بعد از مهر سال گذشته در هفت مرداد ماه سال ۱۴۰۴ هیات پارلمانی مجلس شورای اسلامی به ریاست قالیباف در جریان نشستی که به ابتکار ایران و پیش از ششمین کنفرانس رؤسای مجالس جهان در ژنو برگزار شد، دیپلماسی پارلمانی را بار دیگر به منصه ظهور رساند. در این نشست، رئیس مجلس با تاکید بر جنایات انسانی رژیم صهیونیستی در غزه، به‌ویژه استفاده ابزاری از گرسنگی دادن به مردم به‌عنوان سلاح جنگی، عملکرد منفعلانه سازمان ملل را به نقد کشید. نمایندگان کشورهایی چون کوبا، پاکستان، تاجیکستان، عمان، بحرین، توگو، چاد، مالزی، اندونزی، فنلاند و چند کشور دیگر نیز با استقبال از موضوع نشست، ضمن حمایت از مواضع ایران، نگرانی‌های مشابهی را درباره انحراف نهادهای بین‌المللی از رسالت اصلی‌شان ابراز کردند. این موضع‌گیری‌ها عملا به شکل‌گیری یک ائتلاف پنهان فکری منجر شد که در جریان اجلاس رسمی نیز بازتاب یافت.
دیپلماسی پارلمانی؛ نرم‌افزاری برای قدرت
کلا تجربه سفر به لبنان، سوئیس و اکنون پاکستان نشان می‌دهد که دیپلماسی پارلمانی، اگر با برنامه همراه باشد، می‌تواند نه‌تنها مکمل دستگاه دیپلماسی رسمی، بلکه یک «قدرت نرم» برای جمهوری اسلامی ایران باشد. جایگاهی که رهبر انقلاب نیز همواره بر آن تاکید داشته و از ورود مجلس به حوزه سیاست خارجی به‌عنوان یک مسیر اصیل و تاثیرگذار حمایت کرده‌اند. علی خضریان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به فرمایشات رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس و تاکید بر اهمیت حضور در مسائل سیاست خارجی و دیپلماسی برای پرکردن دست دولت، گفته بود: موضوع ایفای نقش مجلس و نهاد پارلمان به عنوان مکمل دولت در حوزه سیاست خارجی در کشورهایی که دارای دموکراسی‌های ریشه‌دار هستند، امری جا افتاده است و با تحول در مفهوم دیپلماسی، امروزه با مفهومی تحت عنوان پارلماسی به عنوان یک زیرشاخه نوظهور و مهم دیپلماسی در دنیای سیاست مواجه هستیم. علاوه بر او، ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در گفت‌وگویی با بیان اینکه همه نهادها باید تلاش کنند که اقتدار دیپلماسی کشور حفظ شود، گفت: امروز دنیا باید از دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، اقتدار را در همه صحنه‌ها شاهد باشد و پرهیز از مواضع منفعلانه یکی از موضوعات مهمی است که باید در سایه این اقتدار اتفاق افتد. دیپلماسی هماهنگ و منسجم منطبق با سیاست‌های کلان نظام اسلامی از موضوعات مهم و محوری هست که امروز جمهوری اسلامی شدیدا به آن نیاز دارد و این مهم باید از سوی همه نهادها از جمله مجلس شورای اسلامی در کنار دولت دنبال می‌شود. از بیان این نکته هم نباید به سادگی گذشت و آن اینکه دیپلماسی پارلمان یک پیام دیگر به همراه دارد: رایزنی‌های رئیس و نمایندگان مجلس گواهی براین ادعاست که ایران نه تنها منزوی نیست بلکه با شتاب بیشتر توانست در میدان دیپلماسی چندجانبه خودی نشان دهد.