آگاه: براساس اعلام سایما وزد، مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در جنوب شرق آسیا، فشارخون بالا یکی از عوامل اصلی مرگ زودهنگام ناشی از حملات قلبی و سکته‌ها در منطقه است، در عین حال ۹ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به فشارخون بالا از مراقبت‌های مناسب برخوردار نیستند.
وی تاکید می‌کند که تشدید و اجرای ابتکاراتی که رژیم‌های غذایی سالم، فعالیت بدنی، کنترل دخانیات و الکل و کاهش مصرف نمک و چربی‌های ترانس را ترویج می‌کنند، مراقبت‌های بهداشتی اولیه و تاکید بر مشاوره سبک زندگی سالم، استفاده یکسان از پروتکل‌های درمان استاندارد، در دسترس‌بودن دستگاه‌های معتبر اندازه‌گیری فشارخون، دسترسی عادلانه به داروها و سیستم‌های نظارتی قوی از جمله مداخلاتی است که به کاهش آمار فشارخون در کشورها کمک می‌کند.
فشارخون بالا یعنی چه؟
برای جریان یافتن خون در شریان‌های بدن و رساندن مواد مغذی به اعضای مختلف، نیازی به نیرویی است که خون را به حرکت درآورد. این نیرو، فشار خون نام دارد که منبع آن قلب است. فشار خون بین دو سطح حداکثر و حداقل در نوسان است؛ هنگام انقباض قلب، خون وارد شریان‌ها می‌شود و فشارخون به بیشترین مقدار خود می‌رسد که به آن فشارخون سیستولیک می‌گویند.
در زمان استراحت قلب، زمانی که خون وارد شریان‌ها نمی‌شود، با تخلیه تدریجی خون، فشارخون به کمترین مقدار خود می‌رسد که به آن فشارخون دیاستولیک گفته می‌شود. فشارخون طبیعی کمتر از ۱۲۰ بر ۸۰ میلی‌متر جیوه است و وقتی فشارخون به‌طور ثابت بالاتر از ۱۴۰ بر ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد، به آن فشارخون بالا اطلاق می‌شود.
علائم فشارخون بالا چیست؟
بیماری فشار خون معمولا در اوایل بیماری هیچ علامتی ندارد، به همین دلیل بسیاری از افراد درمان بیماری را جدی نمی‌گیرند؛ با این حال در برخی موارد ممکن است سردردهای شدید، درد قفسه سینه، تاری دید، سرگیجه و علائمی نظیر آن در افراد مبتلا بروز پیدا کند. براساس اعلام وزارت بهداشت، ۳۲ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کشور به فشارخون بالا مبتلا هستند؛ این در حالی است که بیش از ۴۰ درصد از افرادی که به فشارخون مبتلا هستند، از بیماری خود مطلع نیستند.
عوارض ناشی از فشارخون بالا چیست؟
ازآن‌جا که بیماری فشارخون در اوایل بیماری علامت خاصی ندارد، بسیاری از افراد درمان بیماری را جدی نمی‌گیرند؛ اما سکته، حمله و نارسایی قلبی، بیماری یا نارسایی کلیه و درد قفسه سینه و... از جمله عوارض ناشی از عدم درمان فشارخون بالا هستند.
راهکارهای تغذیه‌ای برای کاهش فشارخون
اگرچه بهترین روش درمان فشارخون، مصرف داروهایی است که پزشک برای شما تجویز می‌کند، اما رعایت برخی توصیه‌های تغذیه‌ای و طب سنتی نیز به کنترل فشارخون کمک می‌کند، از جمله: وزن خود را کاهش دهید. در صورتی که اضافه وزن دارید، با دریافت رژیم غذایی مناسب از متخصصان تغذیه، سعی کنید وزن خود را در محدوده طبیعی و ایده‌آل حفظ کنید. به‌اندازه کافی آب بنوشید، کم‌آبی می‌تواند باعث افزایش فشارخون شود، بنابراین نوشیدن یک لیوان آب می‌تواند به کاهش فشارخون کمک کند.
هنگام انتخاب چربی‌ها، روغن‌های غیراشباع مانند روغن‌زیتون یا کانولا را انتخاب کنید.
غلات کامل را به‌جای نان سفید یا ماکارونی و پاستا انتخاب کنید. میوه‌ها و سبزیجات تازه را هر روز مصرف کنید، بسیاری از این مواد غذایی غنی از پتاسیم و فیبر هستند که به کاهش فشارخون کمک می‌کند. مغزها، دانه‌ها یا حبوبات را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.
مقادیر معتدلی از پروتئین را انتخاب کنید، ماهی، مرغ بدون پوست و سویا بهترین منابع پروتئین سالم هستند.
توصیه‌های طب سنتی برای کاهش فشارخون
طب سنتی ایرانی توصیه می‌کند که برای کاهش فشارخون خود، پاهای خود را پاشویه کنید. از منظر طب سنتی اولین اقدام در فشارخون بالا، پاشویه با آب و آبغوره، از زانو به پایین است. در منابع طب ایرانی امتلاء و پُری بدن از مواد و یا خشکی رگ‌ها و کاهش قابلیت ارتجاعی آن، عامل پرفشاری خون شناخته شده است، از این رو کاهش‌دادن میزان غذا و مصرف غذاهای شکم‌پرکن که چاق‌کننده نیستند، مفید است. از جمله این غذاها می‌توان به کرفس، کنگر، هویج، زیتون، لوبیا، گشنیز، جعفری، و لیموترش اشاره کرد. روغن‌مالی بدن با روغن‌زیتون تازه یا روغن بادام شیرین، در افراد لاغر و خشک‌مزاج می‌تواند کمک‌کننده باشد. استفاده از برخی گیاهان در غذاها می‌تواند به کاهش فشارخون کمک کند از جمله: سیر، قره‌قاط، سرخ‌ولیک و ریشه گزنه.