آگاه: این محاصره که از طریق زمین، دریا و هوا اجرا می‌شود، از سوی مقامات رژیم اسرائیل به‌عنوان اقدامی ضروری برای جلوگیری از قاچاق تسلیحات و حفظ امنیت توجیه شده، اما منتقدان از جمله گزارش‌های متعدد سازمان ملل و سازمان‌های حقوق بشری، استدلال می‌کنند که این اقدام مجازات جمعی و نقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه بر اساس کنوانسیون‌های ژنو محسوب می‌شود.
نیاز مبرم به کاروان‌های کمک‌رسانی - چه کاروان‌های دریایی (که به عنوان فلوتیلا شناخته می‌شوند) و چه کاروان‌های زمینی - مستقیما از این واقعیت ناشی می‌شود: ۲.۳ میلیون ساکن غزه که بیش از نیمی از آنها کودک هستند، با کمبود شدید غذا، آب آشامیدنی، دارو و سوخت مواجه‌اند، شرایطی که پس از حملات حماس در هفت اکتبر ۲۰۲۳ و عملیات نظامی گسترده رژیم صهیونیستی که ده‌ها هزار کشته و جابه‌جایی تقریبا کل جمعیت را در پی داشت، به طور چشمگیری بدتر شده است. کاروان‌های کمک‌رسانی، نه صرفا به‌عنوان اقدامی خیرخواهانه، بلکه به‌عنوان خطوط حیاتی برای رساندن ملزومات مانند آرد، برنج، داروها و به طور خاص آنتی‌بیوتیک‌ها که در شرایط جنگی حیاتی حساب می‌شوند و تجهیزات پزشکی به‌منظور جلوگیری از قحطی - که طبق طبقه‌بندی یکپارچه امنیت غذایی (IPC) در شمال غزه تا اواسط ۲۰۲۴ آن را در فاز پنج و اکنون در فاز ۶ (قحطی سراسری) می‌دانست - و برای به چالش کشیدن مشروعیت محاصره و جلب‌توجه جهانی به آنچه بسیاری فاجعه‌ای ساخت بشر می‌خوانند، اعزام می‌شوند.
ضرورت این کاروان‌ها با آمار هولناک برجسته‌تر می‌شود: پیش از جنگ، غزه روزانه حداقل به ۵۰۰ کامیون برای تامین نیازهای اولیه نیاز داشت، اما این تعداد نیاز در بحبوحه درگیری‌ها به طور متوسط به ۱۰۰ تا ۲۰۰ کامیون فعال کاهش یافت، انبارها خالی شدند و بیمارستان‌ها مجبور به جیره‌بندی شدند. سازمان‌هایی مانند آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی سازمان ملل (UNRWA)، برنامه جهانی غذا (WFP) و فعالان بین‌المللی تاکید دارند که بدون چنین مداخلاتی، غزه در معرض فروپاشی غیرقابل بازگشت قرار دارد، با گزارش‌هایی از مرگ کودکان به دلیل گرسنگی و بیماری‌های قابل‌پیشگیری، مشخص می‌شود که این اتفاق در حال رخ‌دادن است. این کاروان‌ها کمک‌هایی ضروری‌اند زیرا کانال‌های رسمی که از طریق مرزهایی مانند رفح در مصر یا کرم شالوم در اسرائیل برقرار می‌شوند، اغلب به دلیل بازرسی‌ها، تاخیرهای عمدی که بوروکراسی رژیم صهیونیستی ایجاد می‌کند و آنچه نگرانی‌های امنیتی اسرائیل خوانده می‌شود - اما در واقع بهانه‌جویی برای کشتار فلسطینیان است - با موانع روبه‌رو می‌شوند و تنها کسری از کمک‌های موردنیاز اجازه عبور می‌یابند. تلاش‌های دریایی به‌ویژه نمادی از تلاش برای «شکستن محاصره» هستند و نشان می‌دهند که مسیرهای زمینی در منطقه‌ای که بیش از
۹۰ درصد جمعیت به کمک‌های بشردوستانه نیاز فوری دارند، به‌تنهایی کافی نیستند.
بهانه‌جویان صهیونیست
اما چرا این کاروان‌ها متوقف می‌شوند؟ مقامات صهیونیست به بهانه خطر دستیابی به کمک‌ها توسط نظامیان و مواردی از احتمال استفاده دوگانه از اقلام برای اهداف نظامی، دسترسی تمام جمعیت غزه را به این اقلام محدود کرده‌اند و در این زمینه به حفظ امنیت خود استناد می‌کنند. با این حال این استدلال به‌شدت مورد مناقشه است: گروه‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر ادعا می‌کنند که جلوگیری یا حمله به کاروان‌های کمک‌رسانی نقض قوانین بین‌المللی است، از جمله تعهد به تسهیل کمک‌های بشردوستانه در سرزمین‌های اشغالی. آنها استدلال می‌کنند که چنین موانعی نباید وجود داشته باشد، زیرا نه‌تنها رنج را تشدید و درگیری را طولانی‌تر می‌کنند، بلکه در تضاد با ادعاهای رژیم اسرائیل مبنی بر اجازه ورود کمک‌ها - ادعایی که می‌گوید بیش از ۱۰۰ هزار کامیون از اکتبر ۲۰۲۳ وارد شده‌اند - قرار دارد، در واقع هرچه اتفاق افتاده باشد، توزیع این کمک‌ها به دلیل بمباران‌های مداوم و درگیری‌های صهیونیست‌ها با مردم عادی به‌شدت مختل شده است. حمله به مراکز توزیع غذا و آب آشامیدنی از جمله مواردی است که تمام ادعاهای این رژیم را باطل می‌کند.
راه‌های جانیان
جلوگیری از این کاروان‌ها، نه‌تنها از نظر قانون بین‌الملل نادرست است، بلکه از نظر اخلاقی مذموم است، زیرا مستقیما جان غیرنظامیان و امدادگران را به خطر می‌اندازد و چرخه‌ای از خشونت را تقویت می‌کند که تلاش‌ها برای اهداف صلح‌آمیز را تضعیف می‌کند. حملات به کاروان‌ها، مانند حمله پهپادی آوریل ۲۰۲۴ به وسایل نقلیه آشپزخانه مرکزی جهانی که هفت امدادگر بین‌المللی از استرالیا، بریتانیا، لهستان، آمریکا و کانادا را کشت، این خطر را نشان می‌دهد: ارتش اسرائیل ادعا کرد که «اشتباه فاحش» رخ داده است، اما این اتفاق محکومیت بین‌المللی را برانگیخت و عملیات امدادرسانی را موقتا متوقف کرد که به قحطی دامن زد. علاوه بر این، دنیا شاهد تکرار الگوی تهاجم به بی‌دفاعان و مظلومان بود. این الگوی مداخله به‌عنوان تاکتیکی بدخواهانه و ظالمانه که تسلط نظامی و اولویت رژیم صهیونیستی را بر تمام قواعد زندگی انسان‌ها نشان می‌دهد و اعتماد جهانی به نهادهای محافظت از آسیب‌پذیران را تضعیف می‌کند، باعث شد که بسیاری از فعالان بین‌المللی خواستار تغییر نگرش نسبت به چارچوب فعلی قانون مدیریت جهان شوند.
رسانه‌های نقش‌آفرین
پوشش رسانه‌ای این رویدادها بسیار متفاوت است و اغلب منعکس‌کننده تعصبات ژئوپلیتیکی است، رسانه‌های غربی مانند سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی گزارش‌های ساده‌شده‌ای ارائه می‌دهند و بر نگرانی‌های امنیتی تاکید می‌کنند که به سمت دغدغه رژیم صهیونیستی تمایل دارد؛ در حالی که شبکه‌هایی مانند الجزیره و پرس‌تی‌وی تصاویر زنده و روایت‌های قوی ارائه می‌دهند که صدای فلسطینیان و فعالان را تقویت کرده و موانع ایجاد شده توسط رژیم صهیونیستی را به‌عنوان جنایات جنگی معرفی می‌کنند. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، به‌ویژه ایکس (توییتر سابق)، به‌روزرسانی‌های بلادرنگ و در لحظه را تقویت می‌کنند، با هشتگ‌هایی مانند #GlobalSumudFlotilla که میلیون‌ها بازدید دارند - گرچه اطلاعات نادرست مانند ادعاهای مرتبط‌کردن کاروان‌ها به تروریسم نیز در میان آن رسوخ می‌کند - نیز در پخش و شنیده‌شدن صدای این رویدادها نقش اساسی دارند.
نخستین تلاش
در بازگشت به فلوتیلای آزادی غزه در سال ۲۰۱۰، این تلاش‌های رسانه‌ای پرده‌ای از شجاعت و جنجال را نشان می‌دهند. این کاروان که توسط جنبش آزادسازی غزه و بنیاد کمک‌های بشردوستانه İHH ترکیه سازمان‌دهی شده بود، شامل ۶ کشتی بود - ماوی مرمره، غزه و دِفنه از ترکیه در ۲۲ و ۲۵ مه، سفندونی از یونان در ۲۶ مه، چلنجر یک از ایرلند در ۲۷ مه و راشل کوری که بعدا به این کاروان ملحق شد - در ۲۸ مه در آب‌های بین‌المللی نزدیک قبرس برای به چالش کشیدن و شکستن محاصره گرد هم آمدند. ۷۱۸ فعال از ۳۷ کشور در این کاروان حضور داشتند.
آنها بیش از ۱۰ هزار تن کمک حمل می‌کردند: ۶ هزار تن سیمان، دو هزار تن مصالح ساختمانی، یک هزار و ۳۰۰ تن آهن، ۵۰ تن کاشی، ۷۰۰ ویلچر، ۱۵۰ تخت بیمارستان، ۲۰ سیستم فاضلاب، ۱۰۰ خانه پیش‌ساخته، دارو و آنتی‌بیوتیک‌ها، تجهیزات جراحی، آرد، برنج، روغن، کنسرو، کتاب، دفتر، مداد، اسباب‌بازی، دستگاه‌های MRI و اشعه ایکس. در ۳۱ مه ساعت ۴:۳۲ صبح، در آب‌های بین‌المللی ۷۲ مایل دریایی از ساحل غزه، نیروهای ارتش اسرائیل با هلیکوپترهای سیکورسکی و قایق‌های تندرو زودیاک پس از اخطارهای رادیویی بی‌پاسخ به کشتی‌ها حمله کردند. کماندوها روی ماوی مرمره فرود آمدند، با مقاومت مواجه شدند که در نهایت با تیراندازی نظامیان ۹ فعال ترکیه‌ای کشته و بیش از ۵۰ نفر زخمی شدند. کشتی‌ها توقیف و به بندر اشدود منتقل شدند، فعالان بازداشت، بازجویی و اخراج شدند؛ به ادعای رژیم صهیونیستی کمک‌ها پس از بازرسی تا حدی توزیع شد، اما فعالان حقوق بشر اعلام کردند اثری از توزیع این کمک‌ها در غزه مشاهده نشده است، گو این که باید از مصالح ساختمانی و لوازم بیمارستانی نتیجه‌ای مشاهده می‌شد. راشل کوری که کمی بعدتر حرکت کرده بود در پنج ژوئن توقیف شد. پوشش رسانه‌ای گسترده رسانه‌ها در این کاروان به این شکل بود: ایمن محی‌الدین از الجزیره از روی کشتی پخش زنده داشت، نیویورک‌تایمز و گاردین مقالات روزانه و ویدیوهای زنده منتشر کردند، سازمان‌دهندگان در ۲۲ مه کنفرانس‌های مطبوعاتی در استانبول برگزار کردند، ترکیه مستند «کشتار فلوتیلای غزه» را منتشر کردند، گزارش سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۱۱ منتشر شد، پست‌های ایکس در این باره پخش شد و با ویدیوی طنز اسرائیلی «ما دنیا را فریب می‌دهیم» به این موضوع پاسخ داده شد.
کاروان دوم
با وجود این، فلوتیلای آزادی دو در سال ۲۰۱۱ با برنامه‌ریزی ۱۰ کشتی از بنادر اروپا، توسط ۲۲ سازمان غیردولتی، برای ملاقات در آب‌های بین‌المللی ادامه یافت. کشتی‌ها در ژوئن در یونان جمع شدند؛ اوداسیتی آو هوپ در ۱ ژوئیه، تحریر در چهار ژوئیه، و دیگنیته-ال کرامه در ۱۶ ژوئیه از یونان حرکت کردند. بیش از ۳۰۰ نفر از ۲۰ کشور در این کشتی‌ها حضور داشتند. کمک‌ها شامل دارو، سیمان، مصالح ساختمانی، اسباب‌بازی، تجهیزات آموزشی، ویلچر و داروهای ضروری بودند. اکثر کشتی‌ها از ۳۰ ژوئن تا پنج ژوئیه در بنادر یونان مانند پیرائوس و کورفو به دلیل «نگرانی‌های ایمنی» و فشار دیپلماتیک رژیم صهیونیستی و روابط خوب با یونان متوقف شدند؛ اوداسیتی در یک ژوئیه توسط گارد ساحلی یونان متوقف شد، دیگنیته در ۱۹ ژوئیه در آب‌های بین‌المللی ۴۰ مایلی ساحل غزه توسط قایق‌های تندرو ارتش اسرائیل توقیف شد، فعالان بازداشت و اخراج شدند، هیچ کمکی به دست فلسطینیان نرسید. پوشش شامل گزارش‌های زنده الجزیره از یونان در ۲۴ ژوئن، درباره توقیف‌ها، نقدهای نشنال‌پست و پراودا از شفافیت سازمان‌دهندگان، کنفرانس‌های مطبوعاتی آتن در ژوئن، ویدیوهای زنده یوتیوب، پست‌های ایکس و اسناد FOIA درباره فشارهای دیپلماتیک آمریکا نشان‌دهنده عدم تمایل سیاسیون به کمک مردمی به مردم بود.
سومین حرکت
در سال ۲۰۱۵، فلوتیلای آزادی سه با چهار کشتی در ۲۷ ژوئن از اروپا حرکت کرد، با سازمان‌دهی ائتلاف فلوتیلای آزادی. بیش از ۵۰ نفر از ۲۰ کشور در این کاروان حضور داشتند. محموله کمک شامل پنل‌های خورشیدی، دستگاه‌های نبولایزر (کمک تنفسی)، داروهای ضروری و قایق ماریان برای ماهیگیران غزه بود. ماریان در ۲۹ ژوئن ساعت ۲:۰۶ صبح در ۱۰۰ مایل دریایی توسط سه قایق تندرو ارتش اسرائیل توقیف شد، فعالان در اشدود بازداشت و اخراج شدند، بقیه کشتی‌ها به بهانه مشکلات فنی یا توقف به بنادر برگشتند. گزارش‌ها در نیویورک‌تایمز (مقاله ۲۹ ژوئن)، واشنگتن‌پست، راشیا تودی (ویدیوهای زنده)، الجزیره (گزارش از کشتی‌ها)، کنفرانس‌های مطبوعاتی لیسبون و مادرید در ژوئن، پست‌های ایکس، ویدیوهای یوتیوب از توقیف، با حضور خبرنگاران از روسیه، ترکیه و اسپانیا این حرکت را پوشش داده بود.
امروز و حرکت کنونی
حرکتی که امروز منتظریم تا نتیجه آن را ببینیم، در پنج سپتامبر ۲۰۲۵، از فلوتیلای جهانی سومود به عنوان بزرگ‌ترین تلاش تاکنون صورت گرفته است. این حرکت با بیش از ۵۰ کشتی (که تا ۷۰ کشتی هم گفته شده) از بنادر جنوا در ۳۰ اوت، بارسلونا در ۳۱ اوت (با تاخیری که تا دو سپتامبر برای بازرسی‌ها داشته)، تونس و سیسیل در یک و هفت سپتامبر، صورت گرفته که هم‌اکنون در آب‌های بین‌المللی به سمت آب‌های فلسطین حرکت می‌کنند. این کاروان توسط ائتلاف فلوتیلای جهانی سومود سازمان‌دهی شده و شامل هزاران نفر از ۴۴ کشور است. کمک‌ها شامل ۳۰۰ تن (معادل ۱۰ کامیون) آرد، برنج، کنسرو، آب آشامیدنی، دارو و آنتی‌بیوتیک‌ها، واکسن‌ها، تجهیزات جراحی، شیرخشک، پروتزها، عصاها و لوازم پزشکی است. تا کنون، فلوتیلا به سمت تونس برای ملحق شدن کشتی‌های دیگر حرکت می‌کند، پس از تاخیری که به دلیل طوفان در سه سپتامبر رخ داد، کشتی هاندالا در ۲۶ ژوئیه توسط ارتش اسرائیل در آب‌های بین‌المللی توقیف شد، خاموش‌کردن دوربین‌ها و انتقال به اشدود و دستگیری افراد و توقیف کشتی مادین در ۹ ژوئن، خطر توقیف ادامه کاروان، همچنان باقی است. اگر چه وزیر امنیت ملی رژیم صهیونیستی، ایتامار بن‌گویر، شرکت‌کنندگان را به‌عنوان «تروریست» برچسب زده و تهدید به توقیف قایق‌ها کرده، اما ماموریت با همراهی کشتی وکلا برای مستندسازی نقض قوانین ادامه دارد. پوشش رسانه‌ای این کاروان شامل ویدیوی مستند الجزیره در یک سپتامبر، پخش زنده پرس‌تی‌وی، ویدیوی RT در یک سپتامبر، گزارش‌های سی‌ان‌ان، به‌روزرسانی‌های روزانه یوتیوب مانند بریف فلوتیلای سومود از الکس کلستون در چار سپتامبر، پست‌های اینستاگرام از @globalsumudflotilla در یک الی چهار سپتامبر با ویدیوهای سه‌روزه بارسلونا، کنفرانس‌های مطبوعاتی بارسلونا در ۳۱ اوت الی دو سپتامبر، پست‌های ایکس و نامه حمایتی رئیس‌جمهور کلمبیا گوستاوو پترو در اوت در حال برنامه‌ریزی و ادامه است.
بیرون از آب
در خشکی، کاروان‌ها فعالیتی مشابه در مواجهه با خطر برخورد شدید رژیم صهیونیستی انجام می‌دهند. اولین کاروان با هماهنگی هلال‌احمر مصر و آنروا پس از اکتبر ۲۰۲۳ در ۲۱ اکتبر از رفح عبور کرد، این کاروان حامل آب برای ۲۲ هزار نفر، آرد، کنسرو و داروهای اولیه، همان روز رسید اما با تاخیرهای بازرسی اسرائیل به توزیع نرسید، اگرچه پوشش زنده UN News و عکس‌های رویترز از مرز رفح نشان داد که صهیونیست‌ها به‌رغم ادعای خود کمک به مردم را برنمی‌تابند. کاروان WFP و خیریه هاشمی اردن در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳ از اردن از طریق کرم ابوسالم، در ۱۱ دسامبر با بیش از ۷۵۰ تن آرد، برنج و روغن به مرز رسید، WFP USA گزارش ارسال آن را داد و گزارش‌های NPR درباره قحطی همزمان با این کاروان منتشر شد و دنیا بار دیگر به خشم آمد. اما به طرز غم‌انگیزی، کاروان آشپزخانه مرکزی جهانی رفح در یک آوریل ۲۰۲۴، توسط موشک‌های ارتش رژیم صهیونیستی مورد اصابت قرار گرفت، هفت نفر کشته شدند، رژیم اسرائیل مجددا آن را شناسایی اشتباه به جای گروه نظامی خواند؛ الجزیره ویدیوهای صحنه اتفاق را پخش کرد که محکومیت جهانی و بیانیه‌های متعددی را برانگیخت. واکنش‌های بسیاری نسبت به این فاجعه نشان داده شد و دنیا فکر می‌کرد رژیم صهیونیستی دوباره مدتی نسبت به چنین امری موضعی محتاطانه اتخاذ کند. اما کاروان با رانندگان و کارمندان حامل غذای ضروری WFP با ۲۵ کامیون از زیکیم در ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۵ با تیراندازی مواجه شد، وسایل آسیب دیدند اما تلفاتی به جا نگذاشت، WFP بیانیه شدیداللحنی داد و UN News گزارش آن را در ۲۱ ژوئیه منتشر کرد.
کجای این دنیاییم؟
این داستان‌ها، گرچه در روایت گسترده‌تر، نشان‌دهنده امتناع بشریت از رهاکردن غزه است، حتی در حالی که موانع رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که این فاجعه نیازمند مداخله فوری بین‌المللی است. اما دیگر فایده‌ای هم نخواهد داشت. رژیم صهیونیستی نشان داده است که همان گرگی است که به گله زده است و به‌رغم تمام توبه‌های خود، به خون‌خواری ادامه خواهد داد. نهادهای بین‌المللی نیز در مقابل این رژیم تنها عروسک‌هایی برای خیمه‌شب‌بازی هستند. بنابراین فعالان به این نتیجه رسیده‌اند که خود باید دست‌به‌کار شوند و رسانه‌ها، به مردم دنیا نشان دهند این گرگ هار شده و راهی به جز معدوم‌کردن آن وجود ندارد. اگر نه به‌زودی، شروع به تصاحب هرچه بتواند خواهد کرد و ادعای تمام دنیا برای او، کاری سهل و ممکن است.