آگاه: پیشنویس قطعنامه کره جنوبی، به عنوان رئیس دورهای شورای امنیت در ماه جاری میلادی (سپتامبر) طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) صبح دیروز به وقت نیویورک به رای گذاشته شد. این قطعنامه چهار رای موافق از ۱۵ رای اعضای شورای امنیت کسب کرد و ۹ کشور رای مخالف و دو کشور رای ممتنع دادند. هر قطعنامه برای تصویب در شورای امنیت سازمان ملل نیازمند ۹ رأی این شورای ۱۵ عضوی است که قطعنامه فوق همانطور که پیشبینی میشد، نتوانست آرای لازم را بهدست آورد. در واقع، شورای امنیت سازمان ملل نتوانست پیشنویس قطعنامهای با هدف جلوگیری از بازگشت تحریمها علیه ایران را که در توافق هستهای ایران موسوم به برجام در سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند، تصویب کند. این قطعنامه به دنبال حفظ لغو تحریمها علیه ایران بود که ۹ رای لازم را کسب نکرد.
چین، روسیه، پاکستان و الجزایر به قطعنامه یاد شده برای تداوم لغو تحریمها علیه ایران رای موافق دادند و ۹ کشور انگلیس، فرانسه، ایالات متحده، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی رای منفی و دو کشور گویان و کره جنوبی رای ممتنع دادند. اگرچه عصر دیروز روسیه اعلام کرد مکانیسم ماشه علیه ایران را به رسمیت نمیشناسد.
سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه عضو توافق هستهای با ایران موسوم به برجام که تاکنون به تعهدات خود عمل نکردهاند، ۶ شهریورماه ۱۴۰۴ (۲۸ اوت ۲۰۲۵) روند ۳۰ روزه موسوم به مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد آغاز کردند که چنانچه ظرف ۱۰ روز پس از اعلان فعالسازی مکانیسم ماشه، هیچ کشوری پیشنویس چنین قطعنامهای را ارائه ندهد، مسئولیت ارائه آن بر عهده رئیس شورای امنیت است که قطعنامهای ارائه کند و این روند ۳۰ روزه در ۲۶ سپتامبر (چهار مهرماه) پایان مییابد.
اسنپبک به معنای بازگرداندن سریع و خودکار قطعنامههای پیشین شورای امنیت سازمان ملل است و مکانیسم ماشه نیز روندی است که امکان بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را فراهم میکند. این روند از زمانی که آغاز میشود تا بازگشت تحریمهای شورای امنیت، ۳۰ روز طول میکشد، مگر آنکه با تصویب قطعنامهای در شورای امنیت، جلوی اجرای آن گرفته شود.
با رای نیاوردن قطعنامه کره جنوبی، مکانیسم ماشه، بلافاصله آغاز نخواهد شد. بلکه این اقدام برای فشار بیشتر به جمهوری اسلامی ایران بهمنظور پذیرش مطالبات و خواستههای آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت باقیمانده ۳۰ روزه تا پایان روز ۲۶ سپتامبر خواهد بود.
بیارادگی و انفعال اروپا
کلیدخوردن فرآیند مکانیسم ماشه علیه ایران، به معنای بیارادگی اروپاست. اروپاییها نشان دادند که در قضیه ایران کاملا تابع آمریکا هستند و از خود استقلال عمل ندارند. اروپاییها مانع کلیدخوردن فرآیند مکانیسم ماشه علیه ایران نشدند و با این کار عملا توافق قاهره با ایران را نقض کردند.
کلیدخوردن فرآیند مکانیسم ماشه علیه ایران با محوریت سه کشور اروپایی در شرایطی است که این سه کشور، الزامات سازوکار حلوفصل اختلافات را که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پیشبینی شده، طی نکردهاند. بنابراین تحقق این مکانیسم، تلاشی معیوب از منظر حقوقی برای سوءاستفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ در راستای دستور کار سیاسی مغرضانه علیه ایران است. تمهید مقدمات اروپاییها برای اجراییشدن مکانیسم ماشه علیه ایران، نشان داد که اروپاییها از ابتدا نیز در نقشه آمریکا بازی میکردند و آنها وظیفه داشتند تا در برجام بمانند و در موعد سپتامبر ۲۰۲۵ که فصل انقضای محدودیتهای برجامی ایران است، با یک دستور کار مشخص از سوی آمریکا، مانع تمدید لغو تحریمهای ایران شوند و این تحریمها را احیا کنند.
در اینجا باید توجه داشت که اگر چه با رای دیروز شورای امنیت، از ۶ مهر تحریمهای سازمان ملل علیه ایران احیا میشود، اما این تحریمها نمیتوانند اقتصاد کشور را دچار ضربه اساسی کنند. تحریمهای شورای امنیت اشاعهمحور بوده و بر محدودسازی برنامههای هستهای و موشکی ایران متمرکز هستند. این تحریمها شامل ممنوعیتهای تسلیحاتی، مسدودسازی دارایی برخی نهادها و کنترل صادرات اقلام با کاربرد دوگانه میشوند. در مقابل، تحریمهای آمریکا اقتصادمحور و جامع بوده و بخشهای حیاتی مانند نفت، بانکداری و تجارت خارجی را هدف قرار دادهاند. بنابراین وقتی آمریکا از سال ۱۳۹۷، بالاترین سطح تحریمهای اولیه و ثانویه را علیه ایران به کار گرفته است، اصطلاحا شوک اصلی تحریمها به اقتصاد کشور وارد شده و اثرات روانی آن نیز تخلیه شده است، فلذا با احیای تحریمهای سازمان ملل نیز که اساسا غیراقتصادی هستند، قرار نیست اقتصاد کشور دچار ضربه اساسی شود.
این در حالی است که رسانههای معاند تلاش دارند با تهدید امنیت روانی مردم ایران، چنین القا کنند که با اجراییشدن اسنپبک و تجدید تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، اقتصاد کشور دچار فروپاشی میشود! این گزارهای است که صددرصد کذب و ناصواب است و هدف از نشر و ترویج آن، ترساندن مردم ایران و خالیکردن دل آنهاست.
قطعا و یقینا مجموعه نظام تدابیر و تمهیدات لازم را برای استمرار روند عادی اقتصاد کشور اندیشیدهاند و مردم ایران نباید کوچکترین ترس و واهمهای را به خود راه دهند. اسنپبک بیش از آنکه اثر عینی داشته باشد، اثر روانی دارد؛ این چیزی است که خودِ بانیان غربی آن نیز بدان واقفاند؛ از همین روست که میبینیم اسنپبک یا مکانیسم ماشه را بیش از آنچه که هست، نمایان میکنند و سعی در غلو و برجستهسازی اثرات آن دارند.