آگاه: فرانسه، آلمان و انگلیس صبح پنج‌شنبه ۶ شهریور نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که مکانیسم اسنپ بک را برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال می‌کنند. در این نامه، سه کشور اروپایی تأکید کردند که در طول ۳۰ روز آینده - قبل از اجرایی شدن تحریم‌ها - آنها برای مذاکره با ایران در مورد یک توافق هسته‌ای که می‌تواند این روند را متوقف کند، آماده هستند.
پیش از آنکه اروپایی‌ها فرآیند مکانیسم ماشه را کلید بزنند، مقامات ایران در هشداری به سه کشور اروپایی بیان کرده بودند که چنین سیاست مغرضانه و غیرمشروعی علیه ایران برای آنان تبعات خواهدداشت. کاظم غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران پیشتر در این خصوص گفته بود که ما این موضوع را برای طرف‌های اروپایی روشن کردیم که اگر بخواهند از این موضوع سوء استفاده بکنند و به حسن‌نیت و تعاملاتی که ایران کرده و توجه ویژه‌ای که به حل موضوع دارد، بخواهند بی‌اعتنایی کنند و فرآیند اسنپ‌بک را آغاز کنند، طبیعتاً ایران هم واکنش لازم را انجام خواهد داد. ازجمله اگر اینها نامه را بفرستند، ایران اقدام ویژه‌ای یا هشدار و نامه‌ای را به شورای امنیت خواهد فرستاد. وی تصریح کرد: همچنین به آنها اعلام کردیم که اگر این اقدام صورت بگیرد مسیر تعاملی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کاملا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و متوقف خواهد شد.
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: دیگر مفهومی ندارد که آنان دنبال اسنپ‌بک بروند و ایران بخواهد به روند تعاملی ادامه دهد. این را هم گفتیم که اگر چنین اتفاقی بیفتد اروپا خودش را از صحنه دیپلماتیک و گفت‌وگوها با ایران حذف خواهد کرد.
تحریم‌هایی که تجدید می‌شوند
اما سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در حساب ایکس خود در واکنش به اقدام تروئیکای اروپایی در فعال‌سازی اسنپ‌بک نوشت: سه کشور اروپایی، به نمایندگی از اسرائیل و ایالات متحده، تصمیم گرفته‌اند به‌طور مغرضانه فشار بر مردم ایران را دنبال کنند. این اقدام نسنجیده که ایران به‌شدت نسبت به آن هشدار داده است، غیراخلاقی، غیرموجه و غیرقانونی است.
عراقچی تصریح کرد: ایران به اروپا که از سوی ایالات متحده در تمامی مسائل جهانی حتی در مورد اوکراین در نزدیکی مرزهای خود، کنار گذاشته شده است، توجه می‌دهد که نباید خود را با توهم استفاده از سازوکار اسنپ‌بک به‌عنوان اهرمی برای ایفای نقش در حداقل یک حوزه (برنامه هسته‌ای ایران)، فریب دهد. ایران به‌صراحت اعلام کرده است که دنبال کردن این مسیر، سه کشور اروپایی را (در رابطه با ایران) به نیرویی کاملاً بی‌اثر و تاریخ‌گذشته تبدیل خواهد کرد. به‌طور نگران‌کننده‌ای، سه کشور اروپایی اکنون این اقدام بی‌پروای خود را به‌عنوان تلاشی برای «پیشبرد دیپلماسی» توجیه می‌کنند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: من شخصاً طی دو دهه گذشته درگیر مذاکرات با ایالات متحده بوده‌ام. کشورم در سال جاری در پنج دور مذاکرات هسته‌ای با دولت ترامپ مشارکت کرد. در آستانه دور ششم مذاکرات، ایران مورد حمله قرار گرفت؛ ابتدا توسط اسرائیل و سپس توسط ایالات متحده. این که اروپا اکنون ایران را متهم به ترک میز مذاکره و رد گفت‌وگو می‌کند، مشمئزکننده است.
عراقچی تصریح کرد: اقدامات سه کشور اروپایی عملاً به نفع متجاوز و به ضرر قربانی است. این ایالات متحده بود، نه ایران که در سال ۲۰۱۸ به‌صورت یک‌جانبه از برجام خارج شد و تحریم‌ها را بازگرداند. این اروپا بود، نه ایران که نتوانست به تعهدات خود برای کاهش تأثیرات اقتصادی خروج آمریکا عمل کند. همچنین این اروپا بود، نه ایران که نه‌تنها در روز انتقال (اکتبر ۲۰۲۳) به تعهدات خود عمل نکرد، بلکه تحریم‌های غیرقانونی جدیدی را بر صنعت هوانوردی غیرنظامی و حمل‌ونقل دریایی ایران اعمال کرد. وی افزود: همان‌طور که به‌صراحت بیان کرده‌ام، تصمیم سه کشور اروپایی تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر دیپلماسی خواهدداشت. این اقدام به‌شدت گفت‌وگوهای جاری بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف خواهد کرد و همچنین ایران را وادار به واکنش مناسب می‌کند.
عراقچی خاطرنشان کرد: مسیر انتخاب‌شده توسط اروپا، اگر مهار نشود، پیامدهای شدیدی برای اعتبار شورای امنیت سازمان ملل خواهدداشت. استفاده از سازوکار به‌اصطلاح اسنپ‌بک بدون رعایت روند قانونی یا مبنای حقوقی، نه‌تنها اعتماد به تصمیمات شورای امنیت را تضعیف می‌کند، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را به خطر می‌اندازد. اکنون زمان آن فرارسیده است که شورای امنیت و جهان گام پیش نهد و بگوید: دیگر کافی است.
ادعاهای واهی اروپایی‌ها
«باربارا وودوارد» سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل روز جمعه به وقت محلی در جمع خبرنگاران با قرائت بیانیه تروئیکای اروپا و ادعاهای ضدایرانی آنها گفت: روز گذشته در راستای قطعنامه ۲۲۳۱، سه کشور اروپایی ازجمله فرانسه، آلمان و انگلیس نامه‌ای را به شورای امنیت ارائه و در آن اعلام کردند که ایران به شکل قابل توجهی به تعهدات خود تحت برجام عمل نمی‌کند. وودوارد مدعی شد: از سال ۲۰۱۹ ایران به صورت فزاینده و همچنین عمداً به تعهدات خود تحت برجام عمل نکرده است. این شامل انباشت و ذخیره مقدار زیادی از اورانیوم غنی‌شده با سطح بالا است که هیچ هدف غیرنظامی ندارد. با توجه به گزارش آژانس بین‌المللی اتمی، ایران تنها کشور غیراتمی است که اورانیوم با غنای بالا تولید می‌کند. سفیر انگلیس بدون اشاره به عهدشکنی اروپا و حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: ایران دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را متوقف کرده است درحالی‌که این امر در برجام توافق شده بود. این کشور همچنین اخیراً دسترسی به مواد هسته‌ای و سایت‌های اتمی خود را به شکل قابل توجهی محدود کرده است، درحالی‌که تعهد دارد براساس ان‌پی‌تی این دسترسی را فراهم کند. این دیپلمات انگلیسی ادعا کرد: با وجود این اقدامات، سه کشور اروپایی تمام تلاش خود را انجام دادند تا این مسائل را به صورت دیپلماتیک حل کنند. ما به ایران پیشنهاد دادیم اگر نگرانی‌های جدی ما را برطرف کند، مهلت مکانیسم ماشه را تمدید کنیم.
سفیر انگلیس مدعی شد: درخواست‌های ما عادلانه و واقع بینانه بود. درخواست‌های ما شامل بازگشت ایران به مذاکرات برای یک توافق جامع، انجام وظایف توسط ایران در مقابل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و اقدامات در برای رفع نگرانی‌های ما در مورد ذخایر اورانیوم با غنای بالا بود. اما تاکنون ایران هیچ اقدامی انجام نداده است که نشان دهد در انجام این خواسته‌ها جدی است. سفیر انگلیس به نیابت از سه کشور اروپایی گفت: درخواست ما به شورای امنیت اکنون یک دوره ۳۰روزه را فعال کرده است. این به معنای پایان دیپلماسی نیست. پیشنهادات ما همچنان روی میز است. ما امیدواریم ایران اقدامات لازم را برای رسیدگی به نگرانی‌های جدی جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای‌اش انجام دهد. ادعاهای واهی مقامات اروپایی در شرایطی است که سه کشور اروپایی مذکور، به دلیل نقض مکرر تعهدات برجامی خود، از نظر حقوقی، سیاسی و اخلاقی صلاحیت استفاده از اسنپ‌بک را ندارند.
سه کشور اروپایی در حالی به نادرستی، مدعی عدم‌پایبندی ایران به تعهدات خود شده‌اند که به رغم خروج آمریکا از برجام، ایران تا مدت یک سال و با حسن‌نیت تعهدات خود را به صورت کامل اجرا کرد و سپس وفق برجام اقدامات جبرانی خود را به انجام رساند.
هیچ یک از سه کشور اروپایی، نه‌تنها تجاوز آشکار رژیم اسرائیل و آمریکا در حمله به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که نقض آشکار منشور ملل متحد و اصول حقوق بین‌الملل بود، محکوم نکردند که هرکدام به نحوی با آن همراهی کردند. آنها اگر واقعاً نگران اشاعه سلاح هسته‌ای هستند، باید با محکومیت صریح رژیم صهیونی و آمریکا، صداقت خود را نشان دهند.
باج‌خواهی از ایران
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز جمعه به وقت محلی در جمع خبرنگاران گفت: روز پنج‌شنبه وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت و توسل به آنچه به‌اصطلاح فرآیند اعلام بازگشت خودکار تحریم‌ها خوانده می‌شود، صرفاً در پی باج‌خواهی از ایران و اِعمال فشار سیاسی برآمدند. امیرسعید ایروانی افزود: همزمان، فرانسه و بریتانیا نیز درخواست برگزاری نشست غیرعلنی شورا را مطرح کردند تا این اقدام غیرقانونی و با انگیزه سیاسی را توجیه کرده و شورا را علیه ایران به ابزاری در خدمت مقاصد خود بدل سازند. این نشست به‌تازگی پایان یافت. ایروانی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران قاطعانه اقدام غیرقانونی فرانسه، آلمان و بریتانیا مبنی بر اعلام آغاز فرآیند اسنپ‌بک را مردود دانسته و آن را محکوم می‌کند. این اقدام، سازوکار حل‌وفصل اختلافات برجام را دور زده است. این تلاشی غیرقانونی برای احیای قطعنامه‌های ملغی است و صراحتاً ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ است.
وی تاکید کرد: سازوکار حل‌وفصل اختلافات برجام فرآیندی مرحله‌به‌مرحله است. این سازوکار دقیقاً به‌منظور جلوگیری از سوءاستفاده طرف‌هایی مانند سه کشور اروپایی طراحی شد که خود به تعهداتشان پایبند نبوده‌اند. برخی اعضای شورا، ازجمله چین و روسیه، تایید کرده‌اند که سه کشور اروپایی رویه صحیح را رعایت نکرده‌اند. این اقدامی معیوب و سیاسی علیه ایران است. سه کشور اروپایی و ایالات متحده آمریکا نخستین ناقضان برجام بوده‌اند؛ آنان اکنون نمی‌توانند مدعی حسن‌نیت شوند.
ایروانی افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره به شورای امنیت، دبیرکل سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپایی به‌عنوان هماهنگ‌کننده برجام، موارد متعدد قصور و عدم‌پایبندی اساسی ایالات متحده و سه کشور اروپایی طی سال‌های گذشته را اطلاع داده است. این نقض‌های فاحش برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به‌طور کامل مستند شده است. سفیر ایران در سازمان ملل گفت: وضعیت روشن است؛ ایالات متحده از برجام خارج شد. اتحادیه اروپایی و سه کشور اروپایی از ایفای تعهدات خود بازماندند. حتی تحریم‌های جدید و غیرقانونی نیز اعمال کردند. ایران حداکثر خویشتن‌داری را نشان داد. در مذاکرات مشارکت کرد. به دیپلماسی پایبند ماند. شکست گفت‌وگوها ناشی از رفتار ایالات متحده و سه کشور اروپایی بود، نه ایران.
ایروانی یادآور شد: درحالی‌که ایران مشغول پیگیری دیپلماسی بود، تاسیسات هسته‌ای تحت پادمان ما مورد حمله قرار گرفت. این تجاوز با حمایت ایالات متحده و با توجیه سه کشور اروپایی همراه شد. با این حال، ایران از دیپلماسی دست نکشید. ما همچنان به تعامل با سه کشور اروپایی و آژانس ادامه دادیم. ما همچنان برای مذاکرات عادلانه گشوده‌ایم.
ایروانی با بیان اینکه ما از اختصاص زمان بیشتر به دیپلماسی برای دستیابی به تفاهم و توافقی جدید حمایت می‌کنیم گفت: پیشنهاد روسیه و چین برای تمدید فنی کوتاه‌مدت قطعنامه ۲۲۳۱ گامی عملی در این مسیر است. مع‌الوصف، سه کشور اروپایی طرح تمدیدی را مطرح کرده‌اند که مملو از پیش‌شرط‌های غیرواقع‌بینانه است. نماینده دائم ایران در سازمان ملل افزود: این اقدامی ریاکارانه است؛ آنان شرایطی را مطالبه می‌کنند که باید نتیجه مذاکرات باشد، نه نقطه آغاز آن و خود به‌خوبی می‌دانند که این مطالبات قابل تحقق نیست. اگر واقعاً صادق هستند، باید به این بازی دوگانه پایان داده و از تمدید فنی کوتاه‌مدت و بدون قید و شرط قطعنامه ۲۲۳۱ حمایت کنند و اکنون این مسئولیت برعهده شورای امنیت است که در این خصوص تصمیم‌گیری کند. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که تصمیم تروئیکای اروپایی برای فعال کردن سازوکار موسوم به اسنپ‌بک برای بازگردادن تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران کاملا سیاسی و برای راضی کردن ترامپ و نتانیاهو است. آنها درخصوص اثربخشی این سازوکار تحریمی نیز با دیده تردید می‌نگرند و معتقدند که تحریم‌ها در سایه پیوند ایران با اقتصادهای آسیایی و روسیه اثر چندانی ندارند. اروپایی‌ها باید بدانند که کشیدنِ ماشه، نه ایران را از صحنه منطقه حذف خواهد کرد و نه آبروی ازدست‌رفته آمریکا را بازمی‌گرداند، بلکه سرمایه اعتبار و نقش میانجی‌گری اروپا را به تاراج خواهد برد و چنین حماقتی در مسیرِ سیاست‌های رژیم جنایتکاری همچون اسرائیل یقیناً در تاریخ ثبت خواهد شد.
نظر شما