آگاه: وزیر کشور، صحت، دقت و سرعت را سه ویژگی انتخابات الکترونیکی برشمرد و با بیان اینکه در این دوره احراز هویت و اخذ و شمارش رأی بهصورت الکترونیکی انجام میشود، گفت: اجرای موفق انتخابات الکترونیکی شوراها میتواند زمینهساز برگزاری انتخابات مجلس و ریاست جمهوری به همین شیوه باشد.
جهتگیری انتخاباتی در وزارت کشور ممنوع
وزیر کشور به همکاری و تعامل وزارتخانه متبوعش با سایر دستگاههای ذیربط اشاره کرد و با تاکید براینکه وزارت کشور با سایر دستگاههای مرتبط با انتخابات
از جمله شورای نگهبان و دستگاههای نظارتی و امنیتی، در همه مراحل تعامل بسیار خوبی دارد، برگزاری انتخابات تناسبی در تهران را بسیار با اهمیت دانست و افزود: در انتخابات تناسبی همه احزاب و تشکلها میتوانند نقش فعال داشته و به همان میزانی که از مردم رأی میگیرند در شورا کرسی داشته باشند؛ این روش میتواند به افزایش مشارکت مردم در انتخابات منجر شود.
مومنی، پیام مهمی هم به همکارانش در وزارت کشور منتقل کرد و به صراحت به آنها تذکر داد: به عنوان مجریان برگزاری انتخابات و مجریان وزارت کشور نباید جهتگیری و طرفداری به سمت تشکل یا حزبی داشته باشیم و نباید برای ما درباره اینکه کدام حزب رأی میآورد، تفاوتی داشته باشد. تبیین اهمیت انتخابات تناسبی که قرار است برای نخستین بار در انتخابات شورای شهر تهران کلید بخورد، دیگر موضوع مطرح شده از سوی سکاندار ساختمان فاطمی بود. البته ۲۳ مهرماه وزیر کشور در جلسهای که با حزبیها (اعضای خانه احزاب) داشت، آنها را برای حضور هر چه بیشتر در آوردگاه ۱۱ اردیبهشت ماه توجیه کرده بود و گفت که در شیوه تناسبی، تنها احزابی میتوانند فهرست انتخاباتی ارائه کنند که بهصورت قانونی ثبت شده و دارای مجوز رسمی باشند. هر تشکلی که مجوز قانونی داشته باشد، فهرست آن دارای «کد مخصوص» خواهد بود و رأیدهندگان میتوانند با انتخاب این کد، به تمام افراد آن فهرست رأی دهند. با یک انتخابات تناسبی، تمام مسائل حل نمیشود، اما این شیوه میتواند گامی موثر در جهت افزایش رقابت سالم سیاسی باشد. باور ما در دولت چهاردهم و وزارت کشور، این است که وظیفه داریم فرصتی برابر برای رقابت میان احزاب فراهم کنیم.
چراغ سبز فعالان حزبی به انتخابات تناسبی
دیدار وزیر کشور با سیاسیون به مذاق فعالان حزبی خوش آمد؛ اکثر آنها از اصولگرایان و اصلاحطلبان گرفته تا اعتدالیها، این نشستها قبل از برگزاری رقابتها را مناسب میدانستند و میگفتند: انتخابات تناسبی میتواند احزاب را از حاشیه خارج و به متن رقابتهای انتخاباتی وارد کند، ضمن آنکه این شیوه، در انتخاباتی همچون مجلس شورای اسلامی نتایج مثبتی را خواهد داشت و باید از آن استقبال کرد، از این رو دستاندرکاران وزارت کشور و شخص وزیر نیز خوشبین هستند تا با اجرای دقیق و درست آن و تایید شورای نگهبان، چتر «تناسبی شدن» در سایر انتخابات گشوده شود. کلا نشست و برخاستهای مدیران ارشد وزارت کشور نشان میدهد، دستگاه ذیربط یعنی وزارت کشور مدتهاست وارد کارزار انتخابات شده و با رصد دقیق صحنه به دنبال یک انتخاباتی سالم و پرشور با حضور همه سلایق و گرایشهای سیاسی است، چنانچه علی زینیوند در حاشیه مراسم روز شنبه ابراز امیدواری کرد: شاهد و ناظر نقشآفرینی همه سیاسیون در انتخابات پیش رو باشیم و ما هم به عنوان یک دستگاه مسئول سعی خود را خواهیم کرد تا این اتفاق رخ دهد؛ این یک پیام و دعوت از سوی نهاد مسئول در امر برگزاری انتخابات است. حال باید دید بازیگران سیاست بهخصوص چهرههای شاخص چه دیکتهای را برای نیروهای خود در میدان انتخابات خواهند نوشت؟
در این بین رادیکالهای اصلاحطلب چه آرایشی را اتخاذ خواهند کرد؟ یا پرسش دیگر آنکه: نیروهای اصولگرا چگونه نقشآفرینی میکنند؟ آیا با «تناسبی شدن» به یک لیست واحد خواهند رسید یا همانند مجلس دوازدهم ترجیح میدهند، با شعارها و فهرستهای متبوع خودشان پا به صحنه انتخابات بگذارند؟ آنچه مشخص است، در شیوه تناسبی احزاب باید نقش پررنگی داشته باشند، در غیراین صورت صندلیهای زیادی را در پارلمان شهر تهران از آن خود نمیکنند. تا به اینجای کار، مسئولان وارد گود شدهاند و در حال آمادهسازی برای بزنگاه اردیبهشت ماه ۱۴۰۵ هستند. باید دید احزاب و تشکلها به چه اندازه پای انتخابات تناسبی خواهند ایستاد و آیا میتوانند با اعمال شیوهای جدید، به مشارکت هر چه بیشتر مردم در پای صندوقهای رأی کمک کنند؟
آیا این مدل برای ایران قابل اجراست؟
ایران هماکنون از نظام اکثریتی در حوزههای انتخابیه استفاده میکند، یعنی نامزدی که بیشترین رأی را در حوزه خود بیاورد، پیروز میشود. اما در روش «تناسبی» همه گرایشها در شورای شهر حضور خواهند یافت و دیگر صندلیهای سبز خیابان بهشت فقط به نام یک جریان سیاسی زده نمیشود. از سوی دیگر، بسیاری از کشورهای آسیایی در حال اصلاح نظام انتخاباتی خود از «اکثریتی» به «تناسبی» هستند تا عدالت انتخاباتی را افزایش دهند و آرای مردم را بهتر منعکس کنند. تجربیات شهرهایی از توکیو تا ولینگتون نشان میدهد که این سیستمها میتوانند تنوع بیشتری به ترکیب مجلس ببخشند، اما در عین حال چالشهای خاصی نیز دارند، از جمله شکلگیری ائتلافهای شکننده که تصمیمگیری در پارلمان را کند و پیچیده میکند. آیا ایران میتواند از این نظام انتخاباتی بهرهمند شود؟ انتخابات پیش رو در تهران آزمون خوبی برای «تناسبی شدن» خواهد بود، به همین جهت میتوان درک کرد که چرا وزارت کشور از سیاسیون و احزاب میخواهد با قوت در سپهر انتخاباتی ظاهر شوند. میخواهند ببینند آیا میتوان شیوه مذکور را به انتخابات دیگر پیوند داد یا نه؟ بدون شک یک ضلع تاثیرگذار «تناسبی شدن»، احزاب هستند. هنوز زود است درباره کنش و واکنش آنان موضع گرفت، نیاز به گذشت زمان داریم.
نظر شما