پیوند «عقل» و «احساس» در میانه جنگ

سیدمرتضی مفیدنژاد ـ روزنامه‌نگار
۳۱ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۶:۲۳

رهبر انقلاب اسلامی، در بیانات چهاردهم خرداد ۱۴۰۴ ضمن بازخوانی رویدادهای تاریخی در برخی از انقلاب‌ها، فراموشی مبانی عقلانیِ پشت سر قیام‌ها و تحولات سیاسی و اجتماعی را از زمینه‌های اصلی انحراف و شکست انقلاب‌ها دانستند.

آگاه: ایشان عقلانیت امام خمینی(ره) را عامل حفظ انقلاب اسلامی در برابر آفات نابودکننده دانسته و معتقدند امام خمینی (ره) با تدبیر الهی و عقلانیت برخاسته از ایمان به خدا و ایمان به غیب کاری کردند که احساسات نتواند مسیر اصلی انقلاب و حرکت مردم را منحرف کند.  در بخش دیگری از این بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، با اشاره به اعتقاد بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به اصل «تبیین» از آغاز نهضت اسلامی تا پیروزی انقلاب و تا پایان عمر مبارک ایشان، فرمودند: «تبیین امام فقط تحریک احساسات نبود؛ هم احساسات را هدایت می‌کرد، هم استدلال می‌کرد و عقل‌ها را قانع می‌کرد؛ عقل‌ها را قانع می‌کرد! هم با دل‌ها حرف می‌زد، هم با مغزها حرف می‌زد؛ می‌توانست این‌جور تبیین کند.»
همزمان با آغاز تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران اسلامی، اتحاد و همبستگی مثال‌زدنی ملت ایران و وحدت بین جناح‌های مختلف سیاسی در حمایت از کیان ایرانِ اسلامی شکل گرفته و زمینه انتقام و مقابله با رژیم جانی صهیونیستی را در افکار عمومی بیش از پیش فراهم ساخته است. 
در شرایط تحمیلی از سوی رژیم غاصب صهیونیستی و به‌ویژه با فرض تداوم یا گسترش دامنه جنگ ضرورت توجه به اصل «تبیین» و پیوند احساسات دینی و ملی با عقلانیت انقلابی بیش از گذشته احساس می‌شود. به هر ترتیب هر زد و خورد و جنگی سختی‌هایی را برای طرفین درگیر در پی داشته و ممکن است برخی از عناصر نفوذی و سست عنصر داخلی یا خارجی به تدریج و با کاهش احساسات اولیه زمینه را برای ایجاد شک و تردید در افکار عمومی فراهم دیده و زمینه‌ فراهم شده برای تنبیه و نابودی متجاوز را با گزاره‌هایی نظیر: آتش‌بس،‌ مذاکره و... تحت‌الشعاع قرار دهند. در این شرایط تبیین عقلانی تحولات حال و آینده برای افکار عمومی و اقشار گوناگون جامعه بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. 
در دوره کنونی نباید از «جهاد تبیین» برای هیچ یک از اقشار جامعه غافل شد. در این راستا، با افراد در اقشار و سنین مختلف باید با زبان متناسب با آنها سخن گفت. در این میان گروه‌های مرجع و مجموعه‌های فرهنگی و انقلابی که علاقه‌مند به ایفای نقش در میانه جنگ با رژیم غاصب صهیونیستی هستند، باید راهکارهای تعامل و تبیین دلایل عقلانی ضرورت تداوم مبارزه با رژیم صهیونیستی و مقاومت و استقامت را برای همه اقشار جامعه تبیین کنند. این امر طبعا زمینه را برای همراهی حداکثری و استفاده از ظرفیت‌های مردمی همه اقشار در این جنگ تحمیلی فراهم خواهد ساخت. در نهایت این جمله از پیام تلویزیونی رهبر انقلاب، خطاب به مردم غیور ایران را نباید فراموش کنیم: «اگر دشمن احساس کند که شما از او می‌ترسید، دیگر گریبان شما را رها نخواهد کرد. همین رفتاری که تا امروز داشتید، این رفتار را با قوت ادامه بدهید. کسانی که امور خدماتی به عهده‌شان است، کسانی که با مردم سروکار دارند، کسانی که امور تبلیغاتی و تبیینی بر عهده‌شان است، کار خودشان را با قوت انجام بدهند و ادامه بدهند و به خدای متعال توکل کنند.»