۱۳ مهر ۱۴۰۴ - ۰۰:۰۲

تنها ۶ ماه پس از آغاز خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، پنتاگون این هفته تایید کرد که کاهش حضور نظامی ایالات متحده در عراق نیز کلید خورده است. این تصمیم، که بر اساس توافقی حاصل‌شده در دوران دولت جو بایدن است، بخشی از تلاش واشنگتن برای پایان‌دادن به جنگ‌های بی‌پایان تلقی می‌شود، اما کارشناسان امنیتی هشدار می‌دهند که این اقدام، خلأ قدرتی خطرناکی ایجاد می‌کند خلأیی که ایران با اشتیاق از آن برای گسترش نفوذش بهره‌برداری خواهد کرد.

آگاه: به گزارش فاکس‌نیوز، ایران دهه‌هاست که با موفقیت، نفوذ خود را در عراق و سوریه تعمیق کرده و حالا با کاهش حضور آمریکا، دستش بازتر از همیشه است. این کشور با ایجاد شبکه‌ای پیچیده از نفوذ نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، خود را به ریشه‌های عمیق منطقه‌ای گره زده، حضوری که حتی با سقوط رژیم بشار اسد در سوریه هم به راحتی قابل مهار نیست.
یک گزارش تحقیقی از انجمن خاورمیانه نشان می‌دهد که تهران خود را در تاروپود زندگی روزمره سوری‌ها نفوذ داده و ساختار فرماندهی‌اش با ادغام فرماندهان ایرانی، لبنانی و عراقی مرزهای سنتی دولت-ملت را درنوردیده است. فاکس‌نیوز تاکید می‌کند که هرچند برکناری اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و قدرت‌گیری هیات تحریرالشام (گروهی که زمانی توسط آمریکا به عنوان شاخه‌ای از القاعده، تروریستی شناخته می‌شد) چالش‌هایی برای ایران ایجاد کرده، اما تهران همچنان می‌تواند از نبود یک دولت متحد در سوریه و رقابت‌های ژئوپلیتیکی میان اسرائیل، ترکیه و روسیه سوءاستفاده کند.
گرگ رومن، مدیر اجرایی انجمن خاورمیانه، در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز، روابط ایران و سوریه را قدمت‌دار و ریشه‌دار توصیف کرد و هشدار داد: اگر تحریرالشام نتواند با کردهای شمال شرقی یا دروزی‌های جنوب غربی ائتلاف کند و سدی در برابر تهران بسازد، ایران موقعیت ایده‌آلی برای پیشبرد منافع منطقه‌ای‌اش پیدا می‌کند. گزارش انجمن خاورمیانه همچنین به الگوی ایرانی اشاره دارد: ایجاد زیرساخت‌های نظامی موازی، فعالیت مستقل از دولت میزبان و حفظ قابلیت‌های استراتژیک حتی زیر ذره‌بین نظارت بین‌المللی الگویی که می‌تواند در سراسر خاورمیانه تکرار شود. فاکس‌نیوز یادآوری می‌کند که ایران بارها از خلأهای قدرت برای مقابله با آمریکا بهره برده؛ از افغانستان گرفته تا عراق، جایی که از سال ۲۰۰۳ با حمایت از گروه‌های مقاومت، ضربه‌های سنگینی به نیروهای آمریکایی وارد کرد. بیل روگیو، تحلیل‌گر ارشد لانگ وار ژورنال و عضو بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، استراتژی ایران در عراق را بسیار موثر خواند و گفت: آنها از ابزارهای نظامی، سیاسی و اقتصادی به طور هم‌زمان استفاده می‌کنند و نزدیکی جغرافیایی‌شان، دستیابی به اهداف را آسان‌تر کرده است. روگیو به صدها هزار شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در عراق اشاره کرد عمدتا از نیروهای بسیج مردمی (PMF) که در جنگ با داعش نقش کلیدی داشتند و حالا بخشی از ارتش رسمی عراق تحت فرمان نخست‌وزیر هستند. این نیروها نه تنها نفوذ عظیمی در دولت بغداد دارند، بلکه بلوک پارلمانی غالب را هم در اختیار گرفته‌اند.
هر دو کارشناس رومن و روگیو نگرانی عمیقی از خروج آمریکا ابراز کردند، به‌ویژه در زمانی که ایران با شدت بیشتری به دنبال مهار واشنگتن است. روگیو ایرانی‌ها را صبور توصیف کرد: آنها در مقیاس دهه‌ها و نسل‌ها فکر می‌کنند، در حالی که ما به چرخه‌های انتخاباتی ۲ و ۴ساله محدودیم. هدف نهایی‌شان اخراج کامل آمریکا از منطقه است از افغانستان و عراق گرفته تا کشورهای خلیج فارس. او سوال کلیدی‌ای مطرح کرد: ما فقط درباره تعداد نیروها حرف می‌زنیم، اما ماموریت واقعی‌مان در عراق چیست؟ ضد داعش؟ مهار ایران؟ روگیو هشدار داد که آمریکا فاقد ترکیبی مناسب از نفوذ نظامی، دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی برای مقابله است. فاکس‌نیوز نتیجه‌گیری می‌کند: کاهش حضور آمریکا نه تنها خلأیی برای داعش ایجاد می‌کند، بلکه راه را برای سلطه ایران هموارتر می‌سازد و این، خطری است که نمی‌توان نادیده گرفت.