آگاه: ماجرا از سال ۱۳۸۱ شروع شد؛ وقتی که شورای شهر شیراز، با تقدیم‌کردن لایحه‌ای به مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد کرد که پانزدهم اردیبهشت‌ماه در تقویم ملی کشور به نام شیراز ثبت شود. مجلس با این لایحه موافقت کرد و نه یک روز، بلکه یک هفته به اسم شیراز وارد تقویم شد؛ حالا از ۱۵ تا ۲۲ اردیبهشت‌ماه هفته شیراز نام دارد. در سال‌های بعدی، این رویه ادامه پیدا کرد و کم‌کم شهرهای دیگری هم در تقویم صاحبِ یک روز شدند. هدف شورای شهر از لایحه پیشنهادی‌اش، این بود که فرهنگ، آداب‌ورسوم و زیبایی‌های شیراز را در سطح کلان معرفی کند و بهانه‌ای باشد برای یک دورهمی از سرتاسر کشور به میزبانی شیراز که از حیث اقتصاد گردشگری هم بسیار کمک‌کننده است.
اما چرا گفتیم انتخاب یک روز یا یک هفته برای شیراز مهم است؟ چون شیراز یک میراث تمدنی و فرهنگی مهم برای کشورمان است. شیراز به‌عنوان یکی از پایتخت‌های تمدنی، فرهنگی و مذهبی در ایران شناخته شده و درخشندگی‌های آن در تمامی اعصار خصوصا در دوران اسلامی و در تمامی عرصه‌های فرهنگی، مذهبی، ادبی و هنری همگان را مدیون خود کرده است. شیراز شهر نزول اجلال حضرت احمد بن موسی (ع) است. امروزه بقعه و آرامگاه حضرت احمد بن موسی (ع) به عنوان برترین جاذبه شهر زیارتگاه اهل ایمان است. ازاین‌رو شیراز با لقب سومین حرم اهل‌بیت (ع) در ایران شناخته می‌شود.
از سعدی و حافظ تا ملاصدرا
علاوه بر این، شیراز به‌عنوان شهر مشاهیر ادبیات ایران با پیشینه‌ای عظیم در تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین، جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانی‌ها دارد. در حوزه ادب و شعر فارسی، وجود نقش‌آفرینان بزرگی، همچون حافظ، سعدی، وصال، قاآنی و فرصت شیرازی باعث غنی‌ترشدن گنجینه ادب و هنر شده به‌نحوی‌که استوانه‌های ادب فارسی را در شیراز می‌توان جست‌وجو کرد.
تربت شیفته مردی که از برکت نیایش‌های شبانه و دعای سحری خویش، پرده‌های اسرار را کنار زد و به اشراق محض رسید، قرآن را در سینه گذاشت و لسان‌الغیب شد. آرامگاه حافظ این شاعر بزرگ ایران‌زمین، نیازی به تعریف ندارد و با حال‌وهوای خوشش بسیاری از مسافران، حتی گردشگران خارجی را به وجد می‌آورد. معماری منحصربه‌فرد و تماشایی این آرامگاه و قرارگیری آن در میان باغی باصفا باعث چندبرابر شدن جذابیتش شده است و برنامه‌های مختلف شعرخوانی و مشاعره در کنار مزار حافظ علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی را در هر بازدید سر ذوق می‌آورد.
تربت مردی روحانی که جذبه و روحانیتش بر تمام گستره دهه هشتم هجری در جهان اسلام، سایه افکند و از لبنان تا هند را گشت و از تجارت تا کار گل را تجربه دید. گلستانش را با آیات قرآن و بوستانش را با احادیث آذین بست. آن گنبد نیلگون که بر روی یک بنای مستطیلی است و در وسط یک باغ پر از گل است، آرامگاه سعدی، شیرین‌زبان‌ترین شاعر ایران در تمام تاریخ و به اعتباری عاشق‌ترین شاعر ایران که عشق را به زبان مردم و همه مردم جار می‌زند.
علاوه‌برآن، سرشاخه‌های فرهنگی و هنری مانند فلسفه و هنر نیز هم‌دوش و همپای ادبیات به پیش آمده و باعث تربیت فیلسوفان و اندیشه‌پردازان مطرحی همچون ملاصدرا و سیبویه شده است. در حوزه تمدنی نیز وسعت فراخ کاخ تخت‌جمشید و پاسارگاد که در فاصله‌ای از شیراز قرار دارد، در سکونت رمزآمیز خود، حکایت سال‌ها و سده‌های باستان را بازگو می‌کنند و نشان از تمدنی بس عظیم را می‌دهند. برترین بناهای تاریخی و معماری ایران مانند مسجد نصیرالملک، مجموعه وکیل، مسجد جامع عتیق، دروازه‌قرآن، ارگ کریم‌خانی و... در این شهر خودنمایی می‌کند.
شیراز، شهر باغ‌هاست و در هر گوشه از این شهر زیبا می‌توان سراغ باغ‌هایی تماشایی را گرفت که از گردشگران به نحوی دلبری می‌کنند و حال‌وهوای خاصی به شهر بخشیده‌اند. باغ‌موزه‌هایی که معماری زیبای ایران را از دوران صفویه تا عهد قاجار برای همیشه تاریخ به نمایش گذاشته است. باغ ارم که گویی همانند یک قلب ملتهب از دور شما را می‌خواند. این سوی‌تر، باغ عفیف‌آباد است که در زیبایی و طراوت پهلو به ارم می‌زند و این‌طرف‌تر باغ و نارنجستان قوام. بازدید از شیراز بدون گردش در یکی از این باغ‌های رویایی کامل نمی‌شود. آری... دیر زمانی است شیراز شهر گل و راز ایران‌زمین شمرده می‌شود. خلاصه اینکه شیراز، نمونه بارز امید مردم به زندگی است. اما همان‌طور که در ابتدای گزارش اشاره کردیم یکی از مهمترین ویژگی‌های شهر شیراز پیوند وثیق آن با فرهنگ و هنر است و این ارتباط طوری است که ناخودآگاه وقتی نام این شهر را میشنوی ذهن آدم سمت شعر و ادبیات و بناهای زیبا و هنری میرود.
پیوند جدانشدنی فرهنگ و هنر با شیراز
شیراز، یکی از کهن‌ترین و پرآوازه‌ترین شهرهای ایران است که نه‌تنها به‌دلیل آثار تاریخی و طبیعی‌اش شناخته شده، بلکه به واسطه فرهنگ غنی و مردم‌دوستی مردمانش زبانزد ایرانیان و گردشگران خارجی شده است و همین متمایزبودن، آن را به یکی از برجسته‌ترین نمادهای هویت ایرانی تبدیل کرده است. این شهر که پایتخت فرهنگی ایران نیز لقب گرفته، قرن‌هاست که مرکز ادب، شعر، هنر، عرفان و مدارا بوده و روحیه گرم و میهمان‌نواز مردم آن زبانزد خاص و عام است. ادب و شعر؛ پایه‌های هویت فرهنگ. نخستین ویژگی برجسته فرهنگ مردم شیراز، ارتباط عمیق با ادب و شعر فارسی است. این شهر زادگاه دو شاعر بزرگ ایران، حافظ و سعدی است که آثارشان همچنان در زندگی روزمره مردم شیراز حضور دارد. دیوان حافظ در بسیاری از خانه‌ها وجود دارد و مردم در مناسبت‌های مختلف، فال حافظ می‌گیرند. همچنین «گلستان» و «بوستان» سعدی در مدارس و محافل فرهنگی خوانده می‌شود و ضرب‌المثل‌های برگرفته از آن هنوز رایج است. شیرازی‌ها در گفتار و رفتار نیز به نرمی و لطافت زبان و فرهنگ خود وفادارند. صحبت‌کردن با لهجه شیرین شیرازی که لحنی دلنشین و آرام دارد، نمایانگر روحیه صلح‌طلب و آرام مردمان این دیار است.
میهمان‌نوازی و خوش‌رویی
یکی دیگر از عناصر مهم فرهنگ شیراز، میهمان‌نوازی است. مردم این شهر همواره با روی باز از گردشگران و میهمانان پذیرایی می‌کنند و تلاش دارند تا چهره‌ای مهربان و صمیمی از شهرشان نشان دهند. مهمان‌دوستی نه‌تنها در خانه‌ها، بلکه در رفتار کسبه و رانندگان تاکسی نیز به‌وضوح دیده می‌شود. در شیراز، دیدار از خانه اقوام و دوستان جایگاه ویژه‌ای دارد. مردم این شهر اهمیت زیادی به روابط خانوادگی و اجتماعی می‌دهند و دید و بازدیدها، به‌ویژه در اعیاد و مناسبت‌ها، نقش مهمی در انسجام اجتماعی ایفا می‌کند. البته در روزگار فعلی میزان دیدوبازدیدها و روابط خانوادگی مثل گذشته نیست، اما در نسبت با سایر شهرها شاید بتوان گفت انسجام اجتماعی در این شهر بیشتر است.
آیین‌ها و سنت‌ها
شیراز دارای آیین‌ها و سنت‌های متنوعی است که در مناسبت‌های مختلف سال اجرا می‌شود. جشن نوروز در شیراز باشکوه زیادی برگزار می‌شود. از دیگر مراسم مهم، جشن گل‌گشت در بهار است که در آن خانواده‌ها به دامنه‌های کوه و باغ‌های اطراف شهر می‌روند و ضمن لذت‌بردن از طبیعت، موسیقی محلی و غذاهای سنتی را تجربه می‌کنند. مراسم مذهبی نیز در شیراز با احترام و نظم خاصی برگزار می‌شود. ماه محرم و مراسم عزاداری برای امام حسین (ع) با حضور پرشور مردم
همراه است.
آوازه سالاد شیرازی به نیویورک‌تایمز هم رسید
هنر بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ شیراز است. از معماری شکوهمند مساجد و آرامگاه‌ها گرفته تا هنر خوشنویسی و کاشی‌کاری، همه‌وهمه جلوه‌ای از ذوق و سلیقه مردمان این خطه‌اند. موسیقی سنتی نیز در شیراز جایگاه خاصی دارد و بسیاری از جوانان به یادگیری سازهایی چون تار، سه‌تار و دف علاقه‌مندند.
غذاهای شیرازی نیز بخش مهمی از فرهنگ مردم این شهر را تشکیل می‌دهد. غذاهایی مانند کلم‌پلو شیرازی، شیرازی‌پلو و آش سبزی، نه‌تنها در میان اهالی بلکه در میان گردشگران نیز محبوب‌اند. سالاد شیرازی با ترکیب ساده‌ای از خیار، گوجه و پیاز با آب‌لیمو، در سراسر ایران شناخته‌شده است؛ به‌طوری‌که حدود سه سال پیش صفحه رسمی مجله نیویورک‌تایمز کوکینگ در اینستاگرام خود، سالاد شیرازی را به عنوان یک پیش‌غذای خوشمزه و متفاوت به مخاطبان خود
معرفی کرد.
مدارا و روحیه زندگی‌دوستی
شیرازی‌ها به صلح‌طلبی و مدارا شهرت دارند. در طول تاریخ، این شهر همواره محل تجمع اقوام و مذاهب مختلف بوده و روحیه تساهل و پذیرش تفاوت‌ها در میان مردم نهادینه شده است. شیراز شهری است که در آن زندگی با آرامش، هنر، شعر، موسیقی و گل آمیخته شده است. گویی زندگی در شیراز، همچون یک شعر بلند و دلنشین است که با نغمه نسیم و عطر بهارنارنج همراه شده است. خلاصه حالا که به میانه اردیبهشت رسیدیم و این هفته هم هفته شیراز است، بهترین فرصت برای سفر به این شهر است؛ شهری که به اردیبهشت و بوی بهارنارنجهایش معروف است؛ حیف است ایرانی باشی و اردیبهشت شیراز را ندیده باشی.
حضرت شاهچراغ؛ امین ولایت و پناه امن مردم ایران
روز گذشته (۱۴ اردیبهشت‌ماه) نیز در تقویم به نام روز شاهچراغ نام‌گذاری شده است. حضرت سیدالسادات الاعاظم سید امیراحمد ملقب به شاهچراغ (ع) فرزند اول حضرت امام موسی کاظم (ع) است.
در فضیلت احمد بن موسی (ع) سخن بسیار است. به‌طورکلی از آنچه نسب‌شناسان، علمای رجال، محدثان، محققان، مورخان، مولفان و نویسندگان در خصوص احمد بن موسی (ع) و فضائل وی نوشته‌اند، بر می‌آید که او کریم، شجاع، فاضل، صالح، پرهیزکار، صاحب ثروت و منزلت، بزرگوار و با عزت بوده و نزد پدرش منزلتی خاص داشته است. شب‌ها تا صبح به عبادت مشغول بود، با قلم خود، قرآن بسیار نوشت و شخصی موثق و راوی احادیث زیادی از اجداد خود بود. شیخ مفید در کتاب خود بنام «ارشاد» در شرح‌حال حضرتش می‌فرماید: «حضرت احمد بن موسی (ع) جلیل‌القدر، کریم و پرهیزکار بود و حضرت موسی بن جعفر (ع) او را دوست و مقدم می‌داشت و مزرعه خود که معروف بود به «بسیره»، به او بخشید و گویند حضرت احمد بن موسی (ع) هزار بنده خرید و در راه خدا آزاد نمود.» حرم حضرت شاهچراغ (ع) یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری شیراز و ایران است که سالانه میلیون‌ها زائر برای زیارت این حرم روانه شهر شیراز می‌شوند. این حرم مطهر در طول تاریخ بارها و بارها دچار تغییر و توسعه شده و برخی صاحب‌نظران معتقدند این حرم از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که آن را از سایر بقاع متبرکه متمایز می‌کند.
نظر شما