آگاه: اجلاس فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دوشنبه تا جمعه هفته جاری در وین برگزار می‌شود و گزارش محرمانه مدیرکل آژانس در خصوص همکاری‌های پادمانی ایران، ازجمله دستور کارهای این نشست است. طبق گزارش رسانه‌های غربی، در پیش‌نویس این قطعنامه با تکرار برخی ادعاهای تکذیب‌شده آمده است که ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون بارها از انجام وظایف خود در زمینه همکاری کامل و به‌موقع با بازرسان آژانس در ارتباط با مواد اتمی اعلام‌نشده و فعالیت‌های هسته‌ای در اماکن اعلام‌نشده شانه خالی کرده است.
در ادامه این پیش‌نویس، بدون اشاره به بدعهدی طرف‌های غربی، ادعا شده است که این اقدامات تهران به منزله عدم‌پایبندی به تعهداتش در توافق‌نامه پادمانی است. در این قطعنامه همچنین با طرح این ادعا که ایران موفق به اثبات ماهیت کاملا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود نشده است، آمده که این مساله پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که در حیطه صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل است. در ادامه از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته شده تا به تلاش‌های خود برای اجرای مفاد این قطعنامه و دیگر قطعنامه‌های شورای حکام ادامه دهد.

ادعاهای مغرضانه
در واکنش به تحرکات تخریبی اروپایی‌ها که با چراغ سبز آمریکا صورت می‌گیرد، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در صفحه شخصی‌اش نوشت: پس از سال‌ها همکاری خوب با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به صدور قطعنامه‌ای منجر شد که ادعاهای مغرضانه درباره ابعاد نظامی احتمالی (PMD) برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را مختومه کرد، کشور من بار دیگر به عدم پایبندی متهم شده است.
وی افزود: به جای تعامل با حسن‌نیت، سه کشور اروپایی (E۳) دست به اقدامی مغرضانه علیه ایران در شورای حکام آژانس زده‌اند. زمانی که این سه کشور در سال ۲۰۰۵ نیز همین رفتار نادرست را در پیش گرفتند، نتیجه آن از بسیاری جهات، تولد واقعی غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود. آیا واقعا سه کشور اروپایی طی دودهه گذشته هیچ درسی نیاموخته‌اند؟
وزیر امور خارجه بیان کرد: اتهام‌زنی نادرست به ایران مبنی بر نقض پادمان‌ها، آن هم بر اساس گزارش‌هایی سست و سیاسی‌شده، آشکارا با هدف ایجاد بحران صورت می‌گیرد. عراقچی تاکید کرد: درحالی‌که اروپا در آستانه یک اشتباه راهبردی بزرگ دیگر قرار دارد، سخن من را به یاد داشته باشید: ایران در برابر هرگونه نقض حقوق خود، واکنشی قاطع نشان خواهد داد. مسئولیت کامل و انحصاری بر عهده بازیگران بی‌مسئولیتی است که برای واردکردن خود به هر کاری دست می‌زنند.

تحرکات ضدایرانی واشنگتن
اما همزمان با نزدیک شدن به زمان برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از روز دوشنبه آغاز می‌شود، واشنگتن از رایزنی با اروپایی‌ها درباره موضوع هسته‌ای ایران خبر داده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از وزارت خارجه آمریکا نوشت: ما در حال هماهنگی با شرکای خود درباره موضع‌گیری‌مان برای نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۹ تا ۱۳ ژوئن هستیم و در این زمینه تمامی گزینه‌هایمان را بررسی خواهیم کرد.
وزارت خارجه آمریکا در ادامه مدعی شد که این کشور همچنان نگرانی‌های جدی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران و عدم پایبندی طولانی‌مدت این کشور به تعهدات پادمانی‌اش دارد. در گزارشی که وزارت امور خارجه آمریکا در آوریل ۲۰۲۴ منتشر کرد، ادعا شده است که عدم تمایل ایران به ارائه پاسخ‌های کافی به پرسش‌های آژانس درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده، نقض تعهد این کشور نسبت به پذیرش پادمان‌ها طبق ماده سوم معاهده ان‌پی‌تی محسوب می‌شود.

اتهام‌زنی بی‌پایه به ایران
خبرگزاری آسوشیتدپرس همچنین گزارش کرد که کشورهای غربی قصد دارند قطعنامه‌ای ضدایرانی را در جلسه آتی شورای حکام ارائه دهند که برای اولین‌بار در ۲۰‌سال گذشته، ایران را به عدم پایبندی به تعهدات پادمانی خود متهم خواهد کرد اما این قطعنامه به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده نمی‌شود.
به اذعان خبرگزاری آمریکایی این اقدام در زمان‌حساسی صورت می‌گیرد، زیرا دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال دستیابی به توافقی با تهران برای محدودکردن برنامه هسته‌ای این کشور است. آسوشیتدپرس نوشت: پیش‌نویس قطعنامه‌ای که به‌طور مشترک توسط فرانسه، بریتانیا و آلمان، معروف به تروئیکای اروپایی به همراه ایالات متحده ارائه شده بود، پس از امضای نهایی توسط واشنگتن توزیع شد.
پیش‌نویس قطعنامه که توسط خبرگزاری آمریکایی مشاهده شده است، ادعا می‌کند: ناکامی‌های متعدد ایران در انجام تعهدات خود از سال ۲۰۱۹ برای ارائه همکاری کامل و به‌موقع به آژانس در مورد مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در چندین مکان اعلام نشده در ایران، به معنای عدم پایبندی به تعهدات آن تحت توافق‌نامه پادمانی آن است. پیش‌نویس قطعنامه علاوه بر این، ادعا کرده است که ناتوانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ارائه تضمین مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است، پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد، به‌عنوان نهادی که مسئولیت اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد، است.
به اذعان آسوشیتدپرس متن پیش‌نویس ممکن است قبل از ارائه رسمی تغییر کند، زیرا اعضای شورای حکام فرصت دارند اصلاحاتی را پیشنهاد دهند. یک دیپلمات ارشد غربی در گفت‌وگو با این خبرگزاری آمریکایی ضمن معرفی این قطعنامه ضدایرانی به‌عنوان گامی جدی، تصریح کرد: درهای دیپلماسی را در این مورد نمی‌بندند! این مقام غربی افزود: هدف این قطعنامه این است که ایران این مسئله را حل کند. به همین دلیل است که این قطعنامه بلافاصله عدم پایبندی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نمی‌دهد تا تحریم‌های بیشتری را بررسی کند. ایرانیان فرصتی خواهند داشت تا سرانجام به تمام درخواست‌هایی که در ۶ سال گذشته مطرح شده است، عمل کنند و پاسخ دهند.

آیا دسترسی‌های آژانس در ایران محدود می‌شود؟
کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه ایران پیشتر به طرف‌های غربی هشدار داده و گفته بود: طبیعی است اگر اقدام خاصی در شورای حکام انجام دهند، ایران تصمیمات لازم را در حوزه فعالیت‌های هسته‌ای خود و دسترسی‌های آژانس قطعا انجام خواهد داد. معاون وزیر خارجه ایران همچنین درباره احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز گفت: پیش‌بینی نمی‌کنم که این کشورها بخواهند تا این اندازه اقدام مخرب جدی انجام دهند و این مسئله ناچیز را به شورای امنیت ارجاع دهند، یعنی مضحکه شورای حکام و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود که یک چنین موضوعات ادعایی که مربوط به ۲۵ سال قبل است، در قالب یک پرونده به شورای امنیت ارجاع دهند.
غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصدی طبق NPT ممنوع نیست
اما در تحول مرتبط دیگری، یادداشت توضیحی ایران در مورد گزارش مدیرکل به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با عنوان «موافقت‌نامه پادمانی NPT با جمهوری اسلامی ایران» منتشر شد. در خلاصه این یادداشت آمده است: در خصوص گزارش اخیر مدیرکل، عدم وجود هرگونه مدرکی دال بر انحراف به سمت اهداف نظامی، مجددا ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تایید می‌کند. هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که ثابت کند موضوعات باقی‌مانده، خطر اشاعه‌ای به همراه داشته است. همان‌طوری که در این گزارش بیان شده است، ایران در مورد موضوعات مربوط به اجرای معمول پادمان به همکاری با آژانس ادامه می‌دهد و آژانس تلاش گسترده‌ای برای راستی‌آزمایی در ایران متناسب با چرخه سوخت هسته‌ای و فعالیت‌های ایران انجام می‌دهد.
در ادامه یادداشت مزبور آمده است: مدیرکل گزارشی را به شورای حکام ارائه کرد که شامل ارزیابی نهایی تمام موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال است. پس از آن گزارش، شورای حکام در دسامبر ۲۰۱۵، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن به گزارش مدیرکل اشاره و همچنین ذکر شده است که این موضوع بررسی این مورد توسط شورا را به پایان می‌رساند. گزارش اخیر مدیرکل آشکارا در تضاد با ارزیابی نهایی و قطعنامه سال ۲۰۱۵ است.
در یادداشت توضیحی ایران آمده است که این یک انتظار کاملا تثبیت شده است که ارزیابی‌های آژانس صرفا بر اساس منابع تایید شده، معتبر و غیر بحث‌برانگیز باشد. اتکا به اطلاعات تایید نشده برگرفته از منابع آزاد یا اطلاعات ارائه شده توسط طرف‌های ثالث شناخته شده برای دبیرخانه، با اصول عینیت، بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری که زیربنای ماموریت آژانس هستند، مغایرت دارد. درج برخی موضوعات غیرمرتبط در گزارش، در تضاد با حرفه‌ای‌گری، عینیت و بی‌طرفی آژانس است. به‌عنوان‌مثال، غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصدی طبق NPT ممنوع نیست و غنی‌سازی و ذخایر ۶۰ درصدی ایران کاملا تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس است.
این یادداشت توضیحی می‌افزاید: تمام مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران به‌طور کامل به آژانس اعلام و توسط آن راستی‌آزمایی شده است. ایران تمام تلاش‌های خود برای کشف منشأ چنین ذراتی در آن مکان‌ها را به کار گرفته است. مقامات امنیتی مربوطه ایران، اخیرا طبق تحقیقات و بررسی‌های گسترده، سرنخ‌های بیشتری کشف کرده‌اند که تایید می‌کند خرابکاری  یا اقدام خصمانه در آلودگی آن مکان‌ها دخیل بوده است