آگاه: در میان نقاط بحرانی جهان، خاورمیانه وضعیت ویژه‌ای دارد. این منطقه به دلیل جغرافیای خشک و نیمه خشک همواره با محدودیت منابع آبی روبه‌رو بوده، اما افزایش سریع جمعیت، رشد شهرنشینی و وابستگی زیاد به کشاورزی سنتی، شرایط را بحرانی‌تر کرده است. براساس گزارش بانک جهانی، سرانه آب تجدیدپذیر در خاورمیانه و شمال آفریقا در چند دهه اخیر به کمتر از یک ششم میانگین جهانی کاهش یافته است. در بسیاری از کشورهای منطقه ازجمله ایران، عراق، سوریه، یمن و اردن، این رقم حتی به زیر ۲۰۰ مترمکعب برای هر نفر در سال رسیده که بسیار کمتر از خط فقر آبی (۱۰۰۰ مترمکعب) است.
ایران به‌عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه، علاوه بر چالش‌های جهانی و منطقه‌ای، با مشکلات ساختاری داخلی نیز دست به گریبان است. تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی از یک‌سو منابع آبی را تحت فشار قرار داده و از سوی دیگر، الگوهای مصرف ناپایدار و سیاستگذاری‌های ناهماهنگ در بخش کشاورزی و صنعت، بر شدت بحران افزوده است. خشکیدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها، فرونشست زمین در بسیاری از دشت‌ها و ظهور نقاط صفر آبی در برخی شهرها، همگی نشانه‌های آشکار این وضعیت هشداردهنده هستند.
کارشناسان محیط‌زیست معتقدند که آب، مهم‌ترین مسئله راهبردی ایران در دهه‌های پیش‌ِرو خواهد بود و غفلت از مدیریت جامع آن می‌تواند پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای در پی داشته باشد. آنان تاکید می‌کنند که بحران آب در ایران دیگر یک چالش زیست‌محیطی صرف نیست، بلکه به مسئله‌ای ملی و امنیتی تبدیل شده است که حیات نسل‌های آینده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در رابطه با همین موضوع، الهه موحدی، کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: یکی از خردمندانه‌ترین اقدامات در مواجهه با بحران‌ها، شناخت جایگاه واقعی در دل آن بحران است. وی گفت: درخصوص بحران آب در ایران نیز چنین وضعیتی حاکم است و بدون فهم دقیق موقعیت کنونی، هر تحلیل یا سیاست‌گذاری بی‌ثمر خواهد بود. این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به ویژگی‌های این بحران بیان کرد: امروز سرزمین ما با پدیده‌ای مواجه است که می‌توان آن را با مفاهیمی همچون رشد نمایی و فاجعه ساده توضیح داد. رشد نمایی به‌معنای افزایش شتابان و پیوسته فشار بر منابع آب است. به‌گفته او، کاهش بارش‌ها از یک‌سو و برداشت بی‌رویه از منابع سطحی و به‌ویژه آب‌های زیرزمینی از سوی دیگر، باعث شده است هر سال نسبت به سال قبل بار سنگین‌تری بردوش این ذخایر غیرقابل جایگزین گذاشته شود. وی افزود که این روند در ابتدا آرام به‌نظر می‌رسد، اما به‌مرور شتاب می‌گیرد و در نهایت به نقطه‌ای می‌رسد که بازگشتی در کار نیست.
موحدی در ادامه خاطرنشان کرد که فاجعه ساده درست در چنین نقطه‌ای رخ می‌دهد، همان‌گونه که یک زنجیر با گسستن تنها یک حلقه فرو می‌ریزد، نظام آبی نیز هنگامی که از آستانه تحمل خود عبور کند، دچار فروپاشی خواهد شد. او با اشاره به کردهای عینی این بحران تصریح کرد: خشک‌شدن چاه‌ها، فرونشست زمین، نابودی کشاورزی و شکل‌گیری «نقاط صفر آبی»، در شهرها ازجمله پیامدهایی است که جامعه به‌طور ملموس با آن روبه‌رو خواهد شد.
این کارشناس محیط‌زیست اضافه کرد: بحران آب تنها مختص ایران نیست و منطقه خاورمیانه به‌طورکلی در یکی از خشک‌ترین نواحی جهان قرار دارد. سرانه دسترسی به آب در بسیاری از کشورهای منطقه به حدود ۱۷۰ مترمکعب در سال کاهش یافته، درحالی‌که حد استاندارد جهانی هزار مترمکعب است. موحدی تاکید کرد: این کمبود به‌معنای تولید غذای کمتر، توسعه اقتصادی کندتر و افزایش بی‌ثباتی اجتماعی است و همچنین افزایش جمعیت، فشار بر کشاورزی و وابستگی به واردات غذا، این چرخه معیوب را تشدید می‌کند. او با اشاره به راهکارهای موجود برای مدیریت بحران آب گفت: راهکارها روشن است اما اجرای آنها نیازمند اراده است. بازچرخانی و تصفیه پساب، استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری قطره‌ای، تولید محصولات کم‌آب‌بر و حتی نمک‌زدایی، همگی ابزارهایی هستند که باید کنار یکدیگر به‌کار گرفته شوند. موحدی تصریح کرد: بازسازی نظام توزیع آب، رفع نشتی‌ها و برقراری عدالت در خدمات‌رسانی نیز ضروری است، تا احساس تبعیض میان مردم شکل نگیرد. وی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین ضعف‌ها در مدیریت بحران آب، نبود شفافیت و اطلاع‌رسانی صادقانه است. به‌گفته او، هنگامی که آمار سدها منتشر نمی‌شود یا پیام‌های هشدار ضدونقیض به مردم داده می‌شود، اعتماد عمومی از بین خواهد رفت. کشور به یک نهاد ملی هماهنگ‌کننده نیاز دارد تا سیاست‌ها را یکپارچه کند و تصمیمات پراکنده دستگاه‌ها را سامان دهد.    
موحدی در پایان با تذکر اینکه «امروز زمان آن نیست که بحران آب شوخی گرفته شود.» هشدار داد: فاصله کشور تا نقطه فاجعه اندک است و هر تاخیر می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد. تنها با شفافیت، عدالت در خدمات‌رسانی، بهره‌گیری از فناوری و مشارکت مردم می‌توان این بحران را مهار کرد، در غیر این صورت به‌زودی با فروپاشی چرخه‌های حیاتی سرزمین روبه‌رو خواهیم شد.