آگاه: علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت ایران، با هشدار درباره ورود پشه آئدس به برخی مناطق کشور، کنترل آن را بسیار دشوار خواند. به گفته وی، این پشه به دلیل مقاومت بالا در برابر گرما، سرما و خشکی و همچنین توانایی تخم‌گذاری سریع، حتی پس از سم‌پاشی مجددا ظاهر می‌شود. ازآنجاکه تاکنون واکسن اختصاصی و درمان قطعی برای پیشگیری از این بیماری موجود نیست و سم‌پاشی اثر محدودی دارد، رعایت مراقبت‌های بهداشتی توسط مردم نقشی کلیدی دارد.
اگر چه علائم شبیه به تب دنگی برای نخستین‌بار بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در کتب پزشکی چین ثبت شده، اما تاریخچه همه‌گیری‌های نوین آن به دهه‌های ۱۷۷۰ و ۱۷۸۰ میلادی در آسیا، آفریقا و آمریکای شمالی باز می‌گردد. نقطه عطف گسترش جهانی این بیماری، به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم و همزمان با افزایش شهرنشینی و گسترش سفرهای بین‌المللی بود که شرایط ایده‌آلی برای انتشار پشه ناقل آن فراهم کرد. تا پیش از سال ۱۹۷۰، تنها ۹ کشور جهان اپیدمی‌های شدید تب دنگی را تجربه کرده بودند، اما امروزه این بیماری در ۱۴۱ کشور در مناطق آفریقا، قاره آمریکا، مدیترانه شرقی، آسیای جنوب شرقی و غرب اقیانوسیه شیوع دارد. میزان بروز این بیماری در چند دهه اخیر به طور سرسام‌آوری افزایش یافته و هم‌اکنون نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارند.
راه انتقال و ناقل بیماری
تب دنگی مستقیما از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. عامل اصلی انتشار آن، پشه‌ای به نام آئدس (Aedes) است. این پشه با نیش‌زدن فرد آلوده، ویروس را دریافت می‌کند و سپس با گزش فردی سالم، آن را منتقل می‌کند. پشه آئدس به‌راحتی از طریق خطوط سیاه‌وسفید مشخص روی بدن و پاهایش قابل شناسایی است. این پشه عمدتا در طول روز (از طلوع تا غروب آفتاب) فعال است و توانایی فوق‌العاده‌ای در تخم‌گذاری در کوچک‌ترین منابع آب‌های راکد (حتی در گلدان‌ها، لاستیک‌های فرسوده و ظروف کوچک) دارد. تخم‌های این پشه در شرایط مناسب گرما و رطوبت، در کمتر از یک هفته به لارو و سپس به پشه بالغ تبدیل می‌شوند که این چرخه سریع، گسترش آن را تسهیل می‌کند.
وضعیت کنونی در ایران و هشدارها
همچنین پژمان شاهرخی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، از رسیدن گسترش بیماری تب دنگی در این استان به «مرحله خطرناک» خبر داده و تاکید کرد که زنجیره انتقال این بیماری باید قبل از تکمیل الگوی شیوع آن قطع شود. باتوجه‌به گرمای تابستان و فرارسیدن بارش‌های پاییزی که منابع جدیدی از آب‌های راکد ایجاد می‌کنند، خطر گسترش این پشه و تبدیل‌شدن تب دنگی به یک بیماری همه‌گیر همچنان یک تهدید جدی و پنهان برای آینده بهداشت عمومی محسوب می‌شود. این تاریخچه و روند روبه‌رشد بیماری نشان می‌دهد که تب دنگی تنها یک مشکل محلی نیست، بلکه یک چالش جهانی است که نیاز به هوشیاری جمعی و مشارکت همگانی برای کنترل دارد.
نظر شما