آگاه: این برنامه ترکیبی، با بهره‌گیری از آیتم‌های متنوع، از روایت‌گری و مستند تا مزایده آثار هنری، به سراغ سوژه‌های دفاع مقدس در دو دوره متفاوت رفته: هشت سال دفاع مقدس و جنگ ۱۲ روزه. آنچه این دو برهه را به هم متصل می‌کند، حضور مردم است؛ مردمی از نسل‌های مختلف که با زبان خود، اما با هدفی مشترک در مسیر مقاومت حرکت کرده‌اند. این مجموعه هفت قسمتی که به کارگردانی مجید حشمتی و تهیه کنندگی الیاس یزدی و علی مشمول تولید شده است هر شب رأس ساعت ۱۹ از شبکه خراسان رضوی پخش می‌شود و در تلوبیون نیز قابل تماشا است. با الیاس یزدی، تهیه‌کننده برنامه «هنگامه» درباره فرآیند تولید این برنامه تلویزیونی گفت‌وگو کردیم:
جرقه اولیه شکل‌گیری برنامه «هنگامه» چگونه زده و چه انگیزه‌ای باعث شد تا دو دوره زمانی متفاوت، یعنی هشت سال دفاع مقدس و جنگ ۱۲ روزه، به‌صورت همزمان و در کنار هم بررسی شوند؟
جرقه اولیه تولید برنامه «هنگامه» از آنجا زده شد که جنگ ۱۲روزه به‌عنوان «دفاع مقدس دوم» شناخته شد. در خلال ایام جنگ ۱۲ روزه متوجه شدیم تجربیات هشت سال دفاع مقدس تا چه حد برای شرایط کنونی جامعه کاربرد دارد و فضای کشور به سمت بازسازی حس و حال و همدلی‌های آن دوران پیش می‌رود. با توجه به اهمیت این موضوع و ضرورت ثبت و یادآوری تجربیات ارزشمند هر دو دوره، تصمیم گرفتیم فضایی ایجاد کنیم که بتواند تأثیرگذار باشد و گامی مؤثر در ارائه تاریخ و روایت‌های جنگ بردارد.
طراحی ساختار ترکیبی برنامه با این تنوع گسترده آیتم‌ها از روایت‌گری و گفت‌وگو تا مزایده آثار هنری چگونه شکل گرفت و چه چالش‌هایی پیش روی تیم تولید قرار داشت؟
تیم تولید برنامه اصلی‌ترین دغدغه‌اش ارائه مطالب به شیوه‌ای ملموس و عینی بود که در عین حال جذابیت‌های هنری را نیز در خود داشته باشد. به همین دلیل، تلاش شد با طراحی آیتم‌های متنوع این هدف محقق شود. حتی با اضافه کردن بخش‌هایی مانند مزایده، فضایی تعاملی و نزدیک‌تر با مخاطبان برنامه ایجاد شد تا ارتباط بیشتری برقرار شود.
چه معیاری برای انتخاب موضوع هر شب برنامه در نظر گرفته شده و این موضوعات براساس چه نیازها یا خلأهایی تعیین شده‌اند؟
یکی از نکات مهم این است که در دوران دفاع مقدس، واقعاً همه اقشار و صنوف پای کار کشور و مردم بودند و با توجه به محدودیت‌های برنامه، تلاش کردیم میزبان تجربه بخشی از این عزیزان باشیم. در انتخاب موضوعات، تمرکز ویژه‌ای داشتیم بر بهره‌گیری از تجربیات افرادی که در دل میدان تأثیرگذاری بیشتری داشتند و نقش راهبر و ایجادکننده جریان‌های مردمی و صنفی را ایفا کردند زیرا احساس می‌کردیم که جامعه در آن ایام بیش از هر زمان دیگری نیازمند حضور افراد و اقشاری است که توانایی شکل‌دهی جریان‌ها و پویش‌های مردمی به‌منظور تقویت همدلی و هم‌افزایی را داشته باشند.
برنامه «هنگامه» با حضور افرادی از دو نسل مختلف شکل گرفته است. هماهنگ‌کردن این گفت‌وگوهای میان‌نسلی چه تجربه‌ای بود و با چه چالش‌هایی مواجه شدید؟
یکی از نکات جدی که پیش از جنگ ۱۲ روزه و در برخی محافل روشنفکری و سیاسی مطرح می‌شد، جدایی کامل نسل جدید از آرمان‌ها و خالی شدن مفهوم‌ها و انگاره‌های ملی و میهنی بود. با این حال، در جریان این گفت‌وگوهای میان‌نسلی، نکته‌ای که واقعاً به چشم می‌آمد، فضای اشتراکی در مبانی اصلی هر دو نسل بود؛ به‌ویژه در مسائل ملی و مذهبی که اصول مشترک زیادی بین آنها وجود دارد. آنچه برای برخی موجب خطای شناختی شده، ت فاوت زبان، روش بیان نظرات و فضای اجرایی این دو نسل است که باعث شده این اشتراکات کمتر دیده شود.
در این برنامه شاهد مواجهه دو نسل با مفهوم مقاومت هستیم. چرا این نگاه میان‌نسلی برای شما اهمیت داشت و تا چه حد این گفت‌وگوها توانستند پیوند واقعی ایجاد کنند؟
همان‌طور که پیشتر اشاره کردم، هدف اصلی ما ایجاد فضایی بود که نسل‌های مختلف بتوانند با بیان تجربیات خود به زبانی مشترک و ادبیاتی واحد در مفاهیم ارزشمندی مانند مقاومت، وطن و انگاره‌های ملی و میهنی برسند. این مفاهیم در دو نسل اشتراکات قابل توجهی دارند و با تمرکز بر این اشتراکات و برگزاری گفت‌وگوهای میان‌نسلی، می‌توان پیوند واقعی و مؤثری را در راستای تقویت همدلی و انسجام جامعه ایجاد کرد.
چطور تلاش کردید روایت دفاع مقدس را از نگاه نسل جدید بازگو کنید؟ آیا بازخوردی از این نسل نسبت به برنامه دریافت کردید؟
حضور نمایندگانی از نسل جدید در برنامه که خودشان فضای جنگ را تجربه کرده و نقش فعال در پویش‌های مردمی داشتند، باعث شده فضای مثبتی برای ارائه نکات و تجربیات با زبان و مفاهیم همان نسل ایجاد شود. نسلی که اکنون علاوه بر شنیدن، بسیاری از واقعیت‌های دفاع مقدس را از نزدیک دیده است، فرصت بسیار مناسبی فراهم کرده تا گفت‌وگوها عمیق‌تر و ملموس‌تر شکل بگیرد و اشتراکات بیشتری بین نسل‌ها مشاهده شود.
اگر بخواهید «هنگامه» را در یک جمله برای مخاطبی که آن را ندیده تعریف کنید، چه می‌گویید؟
هنگامه، تریبونی برای مردم و از زبان مردم و جایی برای روایت تجربه‌های شخصی از ایام دفاع مقدس، آن هم از نگاه نسل‌ها و اقشار مختلف جامعه است. این برنامه تلاشی برای بازآفرینی حس همدلی و پیوند عاطفی میان مردم از خلال شنیدن خاطرات و روایت‌هایی است که بازتابی از ایستادگی، فداکاری و زندگی در آن دوران‌اند.
آیا برنامه ادامه‌دار خواهد بود؟
ظرفیت ادامه‌دار بودن برنامه، هم از نظر محتوا و هم از نظر اجرایی فراهم است و امیدواریم بتوانیم به‌صورت هفتگی میزبان مخاطبان محترم باشیم.
نظر شما