آگاه: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴، سال جدید را سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و مقدماتی را برای تحقق آن ذکر کردند: «یکی از مسائل مهم اقتصاد در کشور سرمایه‌گذاری‌های تولیدی است. تولید آن وقتی جهش پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاری انجام بگیرد. البته سرمایه‌گذاری عمدتا از سوی مردم باید انجام بگیرد ــ و دولت شیوه‌های مختلفش را برنامه‌ریزی کند ــ لکن در آن جایی که مردم یا انگیزه‌ای ندارند یا توانایی سرمایه‌گذاری ندارند، دولت هم می‌تواند در این میدان وارد بشود؛ نه به عنوان رقابت با مردم، بلکه به عنوان جایگزین مردم؛ آنجایی که مردم نمی‌آیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایه‌گذاری کند. به هر حال سرمایه‌گذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است. اصلاح معیشت مردم برنامه‌ریزی می‌خواهد لکن این برنامه‌ریزی بدون مقدماتی از این قبیل امکانپذیر نیست. باید حتما هم دولت و هم مردم با عزم و انگیزه فراوان، سرمایه‌گذاری برای تولید را جدی بگیرند و دنبال کنند. کار دولت، فراهم کردن زمینه‌هاست، برداشتن موانع تولید است؛ کار مردم هم این است که سرمایه‌های خرد و سرمایه‌های بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند.»
درباره انتخاب راهبردی نام سال‌ها و ابتکاری که رهبر انقلاب در طول رهبری‌شان در پیش گرفته‌اند، حرف‌ها و تفسیرهای متنوعی مطرح شده که بالضروره به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم: الف) برخی معتقدند که ای‌کاش نام سال‌ها از سوی بالاترین مقام کشور، چندین ماه پیش از شروع سال جدید آغاز می‌شد تا دستگاه‌ها و نهادهای مختلف فرصت کافی برای برنامه‌ریزی و تفکر و سازماندهی می‌داشتند.
ب) عده‌ای دیگر بر این باورند که با توجه به مقتضیات کشور، بهتر این بود که قوای سه‌گانه و ارکان مختلف کشور پس از جمع‌بندی و دستیابی به یک برآیند مشخص، نتیجه را به رهبری اعلام می‌کردند و ایشان با توجه به این مقتضیات، نامی را برای سال برمی‌گزیدند. ج) گروهی هم مدعی‌اند که جنبه تشریفاتی و سمبلیک این نام‌گذاری‌ها بر دیگر ابعاد آن غلبه دارد و برای اینکه کشور از چارچوب‌های حرکت واقعی خود فاصله نگیرد، توجه ضمنی به آن در جریان اجرا و قانون‌گذاری لازم است.
ایشان خودشان تصریح می‌کنند: «این شعارها نه‌فقط یک امر نمایشی است و نه این‌جور است که ما خیال کنیم در این سال، این شعار همه مشکلات کشور را حل خواهد کرد؛ نه، این تشریفاتی نیست، نمایشی نیست، این خط روشنی را به ما نشان می‌دهد.» (بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی ۱/۱/۱۳۸۹). برای رسیدن به پیشرفت واقعی و دستیابی به قله پیروزی، به‌وضوح پیداست که سیاست‌های کلی و کلانی که در سال‌های گذشته ابلاغ و تصویب شده، راه حرکت و فعالیت ارکان مختلف کشور است، اما در همین راستا این نام‌گذاری‌ها به‌مثابه روغنی است که چرخش چرخ‌دنده‌های ماشین حرکت و توسعه کشور را روان می‌کند.
در همین راستا از سال ۱۳۸۷ مباحث اقتصادی در اولویت نام سال قرار گرفته است و عمده سال‌ها در موضوع اقتصاد نام‌گذاری شد. اگر بخواهیم این نام‌گذاری‌ها را در کنار سایر بیانات معظم‌له حول یک کلمه کلیدی ساماندهی کنیم، بدون شک آن کلمه «تولید» است؛ تا حدی که به‌طور مستقیم، ۱۰ سال عین کلمه «تولید» تکرار شده و مورد تاکید قرار گرفته است. مهم‌ترین نکات و جمع‌بندی این موارد در قسمتی از پیام نوروزی امسال عینیت یافت: «یکی از مسائل مهم اقتصاد در کشور سرمایه‌گذاری‌های تولیدی است. تولید آن وقتی جهش پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاری انجام بگیرد. البته سرمایه‌گذاری عمدتا از سوی مردم باید انجام بگیرد ــ و دولت شیوه‌های مختلفش را برنامه‌ریزی کند ــ لکن در آن جایی که مردم یا انگیزه‌ای ندارند یا توانایی سرمایه‌گذاری ندارند، دولت هم می‌تواند در این میدان وارد بشود؛ نه به عنوان رقابت با مردم، بلکه به عنوان جایگزین مردم؛ آنجایی که مردم نمی‌آیند، دولت وارد میدان بشود و سرمایه‌گذاری کند.
به هر حال سرمایه‌گذاری تولید یکی از مسائل لازم برای اقتصاد کشور و برطرف کردن مشکل معیشت مردم است. اصلاح معیشت مردم برنامه‌ریزی می‌خواهد لکن این برنامه‌ریزی بدون مقدماتی از این قبیل امکانپذیر نیست. باید حتما هم دولت و هم مردم با عزم و انگیزه فراوان، سرمایه‌گذاری برای تولید را جدی بگیرند و دنبال کنند. کار دولت، فراهم کردن زمینه‌هاست، برداشتن موانع تولید است؛ کار مردم هم این است که سرمایه‌های خُرد و سرمایه‌های بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند. اگر سرمایه در راه تولید به کار رفت، دیگر به سمت کارهای مضر مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت و کارهای مضر، دیگر انجام نخواهد گرفت. بانک مرکزی می‌تواند در این زمینه نقش ایفا کند، دولت هم نقش‌های موثر فراوانی را می‌تواند به وجود بیاورد. بنابراین شعار امسال «سرمایه‌گذاری برای تولید» است که این ان‌شاءالله مایه گشایشی برای معیشت مردم خواهد شد و برنامه‌ریزی دولت با مشارکت مردم، در کنار یکدیگر ان‌شاءالله مشکل را برطرف خواهد کرد.» ۳۰/۱۲/۱۴۰۳
تاکید بر مسائل اقتصادی در قالب شعار سال فرصت خوبی برای تمرین اجماع عملیاتی حول یک مسئله و دوری از ایده‌آل‌گرایی و صحبت از آرزوهای نامحدود و بعضا بدون پشتوانه منابع و الزامات در اسناد بالادستی و قوانین برنامه و بودجه‌های سنواتی و ... است. این آسیب در کشور به حدی است که گاهی حرف‌های کلی و تکراری در عمده مباحث با عوض‌کردن عنوان در مباحث مختلف استفاده شده و می‌شوند. اما ایراد اصلی این نیست بلکه ایراد اصلی ممانعت از انجام کاری توسط سازوکارهای خارج از فناوری‌های کارگروه‌ها، ستادها و شوراها (فناوری محفلی و گعده‌ای) برای خروج از تعادل‌های موجود و تحول در نظامات اجرایی است. به‌عنوان جدی‌ترین و اصلی‌ترین تحول ساختاری باید به‌شدت از انجام و اجرای چنین مواردی جلوگیری کرد و تمام موارد بین بخشی با تعریف دقیق وظایف و اختیارات و مسئولیت‌های دستگاه‌های اجرایی با سازوکار کنترل و پیگیری عملیاتی تعریف شود. در غیر این صورت برای تسهیم ریسک و ... وظایف و مسئولیت‌های کلی و مبهم در این کارگروه‌ها و شوراها تعریف خواهد شد که هیچ‌وقت انجام نشده و نمی‌شوند و از ابتدا هم قرار بر انجام آنها نیست. در خوشبینانه‌ترین حالت همین وظایف جاری و ناکارای دستگاه‌ها با جمله‌سازی‌های جدیدی به‌عنوان برنامه تحقق شعار سال اعلام می‌شود. «سرمایه‌گذاری برای تولید» نیز از جمله مواردی است که اگر به آن توجه نشود پایان امسال آمارهای ناامیدکننده و یاس‌آوری برای صحنه اقتصاد و معیشت مردم برجای خواهد ماند.
۸ آبان ۱۴۰۴ - ۰۷:۵۶
کد خبر: ۱۷٬۴۹۳
بازخوانی از مطالبات رهبر انقلاب پیرامون نام‌سال‌های اقتصادی
مسئله سرمایه‌گذاری و مظلومیت تولید
عماد خورشید طلب _ آگاه مسائل رسانه
نظر شما