آگاه: «دونالد ترامپ» رییسجمهور آمریکا در ابتدای مسیر مذاکرات، مدام تاکید میکرد که تنها خواستهاش آن است که ایران سلاح هستهای نداشته باشد، اما وقتی سه دور مذاکره سطح بالا و یک دور مذاکره فنی- کارشناسی برگزار شد، به یکباره طرف آمریکایی حرف خود را تغییر داد و گفت که ایران حق غنیسازی اورانیوم را ندارد و باید قدرت موشکی خود را نیز محدود کند؛ آمریکاییها پا را از این هم فراتر گذاشتهاند و میگویند ایران باید اجازه بازدید از تاسیسات نظامیاش را نیز به بازرسان آمریکایی بدهد!
این مطالبات زیادهخواهانه آمریکاییها در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران با دستور کاری مشخص به عرصه مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا پا نهاد؛ دستور کاری که خطوطقرمز آشکار و عیانی نیز دارد؛ نخستین خطقرمز، آن است که دایره مذاکرات از مباحث هستهای فراتر نمیرود و منحصر و محدود به موضوع هستهای است؛ بنابراین طرح مباحثی درخصوص قدرت موشکی ایران از ناحیه طرف آمریکایی از اساس بیارتباط با ماهیت مذاکرات غیرمستقیم هستهای است؛ دومین خطقرمز آن است که خودکفایی هستهای ایران که در مقولههایی نظیر غنیسازی اورانیوم و... جلوهگر است، نباید مورد تعدی و چشمداشت طرف آمریکایی باشد. خطقرمز سوم هم آن است که امتیاز نسیه دریافت نمیشود و طرف آمریکایی برخلاف برجام باید ضمانتهای محکمی برای استمرار رفع تحریمها ارائه دهد.
قطعا آمریکاییها با آگاهی از خطوطقرمز ایران که برخی آنها در سطور بالا مندرج است، پای به عرصه مذاکرات نهادند؛ اما آنها رفتهرفته در حال نقض تمام اصول مذاکراتی فوقالذکر هستند و بار دیگر ثابت میکنند که غیرقابلاعتماد هستند.
دروغ آمریکاییها درخصوص مسئله غنیسازی
آمریکاییها میگویند اگر فعالیتهای هستهای ایران صرفا برای مصارف صلحآمیز است، بنابراین تهران باید غنیسازی اورانیوم را کنار بگذارد و مانند همه کشورهای دیگر که فعالیتهای هستهایشان شاخه نظامی ندارد، اورانیوم غنیشده را از بیرون وارد کند!
درخصوص این ادعا و مطالبه آمریکاییها چند انقُلت عقلانی و منطقی وجود دارد؛ نخست آنکه برخلاف ادعای آمریکاییها بسیاری از کشورها در دنیا فعالیت هستهای غیرنظامی دارند و درعینحال، اورانیوم را نیز خودشان غنیسازی میکنند و اورانیومی از خارج وارد نمیکنند؛ نکته دوم آنکه آمریکاییها گویا بدعهدی خود در سال ۱۳۸۹ را فراموش کردهاند؛ زمانی که سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران که جان ۸۵۰ هزار بیمار سرطانی در گرو آن بود را ندادند و اوباما رییسجمهور وقت آمریکا زیر تعهداتش در این زمینه زد. بنابراین ایران در این عرصه مجرب است و یکبار بدعهدی آمریکاییها را در تحویل سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی با مصارف پزشکی، بهصورت ملموس و عینی تجربه کرده است.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتوگو با گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن تبادل نظر و رایزنی راجع به تحولات منطقهای و بینالمللی، وی را در جریان آخرین روند مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا و تمهیدات عمان برای برنامهریزی بهمنظور دور بعدی این مذاکرات قرار داد.
عراقچی با اشاره به رویکرد مسئولانه جمهوری اسلامی ایران در انتخاب مسیر دیپلماتیک برای حل مسئله تصنعی ایجاد شده بر سر برنامه هستهای صلحآمیز ایران، پیشبرد این مسیر را مستلزم وجود اراده جدی و واقعبینی از سوی طرف مقابل دانست و تاکید کرد: ایران بهعنوان عضو معاهده منع اشاعه هستهای ضمن پایبندی به تعهدات خود، بر بهرهمندی ملت ایران از انرژی هستهای برای مقاصد صلحآمیز که لازمه آن انجام غنیسازی است، اصرار دارد. وی با اشاره به تجارب تلخ گذشته و بدعهدیهای طرفهای مقابل در ایفای تعهداتشان، نیل به تفاهمی متوازن، منصفانه و پایدار را مستلزم خودداری طرفهای ذیربط از طرح مباحث فراقانونی و مغایر با معاهده منع اشاعه و همچنین اطمینانبخشی نسبت به انجام تعهداتشان در زمینه خاتمه موثر تحریمها و انتفاع اقتصادی ایران دانست و تصریح کرد: رفتارها و گفتارهای ضدونقیض مقامات آمریکا به همراه ادامه تحریم و تهدید علیه ملت ایران، موجب تشدید بیاعتمادی و سوءظن نسبت به جدیت آمریکا برای پیشبرد مسیر دیپلماسی شده است.
عراقچی همچنین با اشاره به برگزاری چند دور گفتوگو با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس ظرف یک سال گذشته، بر آمادگی ایران برای ادامه تعامل با طرفهای اروپایی تاکید و ابراز امیدواری کرد این سه کشور رویکرد سازندهای در قبال حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات موجود در پیش بگیرند. دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با قدردانی از رویکرد مبتکرانه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تبیین تحولات مرتبط با گفتوگوهای غیرمستقیم ایران- آمریکا، بر اهمیت ادامه این روند تا حصول نتیجه تاکید کرد.
حق ایران در بهرهمندی از چرخه کامل سوخت هستهای
عراقچی همچنین در صفحه ایکس خود با اشاره به فرآیند مذاکرات غیرمستقیم با آمریکاییها نوشت: من به طور اصولی از ارائه استدلال در مورد عناصر کلیدی مذاکره از طریق رسانهها اجتناب میکنم. ولی آنچه میخواهم بگویم این است که تکرار دروغ، واقعیتهای بنیادین را تغییر نمیدهد. ایران بهعنوان یکی از امضاکنندگان موسس معاهده انپیتی، کاملا حق داشتن چرخه کامل سوخت هستهای را دارد. علاوه بر این، چندین عضو NPT وجود دارند که اورانیوم را غنیسازی میکنند در حالی که سلاحهای هستهای را هم کاملا رد میکنند. این باشگاه به غیر از ایران شامل چند کشور آسیایی، اروپایی و آمریکای جنوبی نیز میشود. وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه متن مجازی خود خطاب به طرف آمریکایی نوشت: از موضعگیری حداکثری و لفاظیهای تحریککننده چیزی بهجز نابودکردن شانس موفقیت حاصل نمیشود. یک توافق معتبر و پایدار در دسترس است. تنها چیزی که لازم است اراده سیاسی قاطع و نگرش منصفانه است.
خزعبلات روبیو!
اما منظور عراقچی از موضعگیریهای حداکثری و لفاظیهای تحریککننده که مقامات آمریکایی طی چند روز اخیر پیشه کردهاند، مشخصا اظهارات اخیر «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا است؛ وی که بهتازگی بهصورت موقت مشاور امنیت ملی رییسجمهور آمریکا نیز شده است، به فاکسنیوز گفته است که ایران باید بین موشکهای بالستیک و جنگ یکی را انتخاب کند! ایران باید غنیسازی اورانیوم، حمایت از تروریسم و برنامه موشکهای دوربرد خود را متوقف کند. سخنان روبیو در شرایطی مطرح میشود که مقامات کشورمان بهکرات تاکید کردهاند که درخصوص اقتدار موشکی ایران که در زمره مولفههای امنیت ملی کشور است، کوچکترین بحث و مذاکرهای با هیچ طرفی نمیکنند. اما آمریکاییها، در زمینبازیای که ایجاد کردهاند تا به ایران فشار وارد آورند و کشور ما را وادار به تسلیم مذاکراتی کنند، اروپاییها را نیز فراخواندهاند و به نظر میرسد قاره سبزنشینان مهره آمریکاییها در یک سناریو ازپیشطراحیشده هستند. در همین راستا شبکه الحدث، به نقل از یک مقام فرانسوی که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد درصورتیکه جمهوری اسلامی ایران به تعهدات هستهای برجامی خود پایبند نباشد، سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس تحریمهای سازمان مللی را دوباره علیه ایران فعال میکنند. این مقام فرانسوی ادعا کرده که این بازگشت تحریمها یک تهدید یا باجگیری نیست بلکه مطابق با آنچه در توافق برجام ذکر شده بود، انجام میشود. این منبع همچنین با اشاره به نزدیک شدن تاریخ انقضای توافق وین در ماه اکتبر ۲۰۲۵ (مهر ۱۴۰۴)، تاکید کرد که دستیابی به یک توافق جدید با جمهوری اسلامی ایران، ضروری است.
تغییر دکترین هستهای؟!
اما «علی لاریجانی» مشاور رهبر انقلاب طی سخنانی در همایش «از فلسفه مطهری تا فلسفه مذاکرات» در واکنش به استراتژی تهدیدآفرینی آمریکاییها و اروپاییها گفت: اگر بخواهند فشار بیاورند جمهوری اسلامی ایران فلج نیست و از خودش دفاع میکند. برخی معتقدند، این دفاعی که علی لاریجانی از آن سخن میگوید میتواند حرکت به سمت تغییر دکترین هستهای باشد؛ چرا که وقتی موضع رسمی طرف مقابل «یا توافق یا حمله نظامی» است، موضع رسمی ما هم قاعدتا باید «یا توافق یا تغییر دکترین هستهای» باشد.
نظر شما