آگاه: اما ایران نیز اهرم‌هایی را برای خنثی‌کردن تهدیدات آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در اختیار دارد؛ یکی از این اهرم‌ها و گزینه‌های روی میز ایران، خروج از ان‌پی‌تی یا پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی است. در واقع ایران می‌تواند چنانچه اروپایی‌ها مکانیسم ماشه را فعال کردند، به موجب حق قانونی خود از ان‌پی‌تی خارج شود.
معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (Non-prolieration treaty) موسوم به ان‌پی‌تی، در سال ۱۹۸۶ توسط ایرلند به سایر کشورها پیشنهاد شد و در دوران جنگ سرد به امضای آمریکا و ۵۶ کشور رسید. ایران نیز جزو  اولین کشورهایی بود که به این معاهده پیوست و برنامه‌های هسته‌ای خود را بر اساس این معاهده انطباق داد. در حال حاضر ۱۸۶ کشور عضو آن هستند البته کره شمالی چند سال پیش از پیمان‌نامه خارج شد و کشورهای پاکستان، کوبا، هند و اسرائیل نیز تاکنون درخواست عضویت نداشتند.
این معاهده در برگیرنده تعهداتی است که دو دسته از کشورها را شامل می‌شود: کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای یعنی کشورهای آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه و چین و گروه دوم نیز شامل همه کشورهای فاقد سلاح‌های هسته‌ای می‌شود. به کشورهای گروه اول این اجازه داده شده است که همچنان سلاح هسته‌ای داشته باشند؛ اما متعهد شدند تا در توسعه انرژی صلح‌آمیز به سایر کشورها کمک کنند. کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای نیز متعهد شده‌اند تا به دنبال سلاح هسته‌ای نباشند.
نظارت بر اجرای معاهده NPT و پروتکل الحاقی آن بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که در سال ۱۹۷۵ با هدف تسهیل استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در وین اتریش آغاز به کار کرد.

حق ایران برای خروج از ان‌پی‌تی
کشورهای امضاکننده معاهده NPT ملزم به رعایت مفاد آن هستند. بر اساس ماده یک معاهده مزبور، هر کدام از کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای و عضو پیمان باید از واگذاری سلاح‌های هسته‌ای به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در قالب ادوات انفجاری هسته‌ای به سایر کشورها خودداری کنند.
در این ماده عنوان شده است هر یک از دولت‌های طرف این پیمان که سلاح‌های هسته‌ای ندارند، متعهد می‌شوند که از پذیرش مستقیم یا غیرمستقیم انتقال سلاح‌های هسته‌ای یا سایر تجهیزات انفجاری هسته‌ای، یا کنترل بر این سلاح‌ها و تجهیزات از هر منبعی خودداری کنند. همچنین، آنها به‌هیچ‌وجه سلاح‌های هسته‌ای یا سایر تجهیزات انفجاری هسته‌ای تولید نکرده و به دنبال کسب آنها نروند و در جست‌وجوی کمک برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای یا سایر تجهیزات انفجاری هسته‌ای نباشند. اعضای معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بر اساس ماده پنج اساسنامه باید امکانات و شرایط مورد نظر استفاده صلح‌آمیز از سلاح‌های هسته‌ای را برای کشورهای عضو فراهم کنند.
هر یک از طرفین پیمان متعهد می‌شوند که بر اساس ماده ۶ با حسن‌نیت و جدیت کامل، مذاکراتی را در خصوص اقدامات مؤثر برای توقف هر چه سریع‌تر مسابقه تسلیحات هسته‌ای آغاز کنند. همچنین آنها باید به دنبال برگزاری مذاکراتی در زمینه خلع سلاح هسته‌ای و امضای پیمان خلع سلاح عمومی و کامل تحت نظارت شدید و موثر بین‌المللی باشند.
اگر هر یک از طرفین پیمان تشخیص دهد که حوادث فوق‌العاده‌ای مرتبط با موضوع این پیمان، مصالح عالی کشورش را به خطر انداخته است، براساس ماده ۱۰ بند یک حق دارد در راستای اعمال حق حاکمیت ملی خود از پیمان خارج شود. طرف مربوطه باید این تصمیم را با اعلام قبلی سه‌ماهه به تمامی دولت‌های دیگر طرف پیمان و همچنین به شورای امنیت سازمان ملل متحد اطلاع دهد. اخطار باید شامل توضیح و تشریح حوادث غیرمعمولی باشد که به نظر دولت مربوطه، منافع عالی کشور را به خطر انداخته است.
بنابراین دولت‌ها می‌تواند با ارسال اخطار سه‌ماهه به تمامی اعضای معاهده و شورای امنیت سازمان ملل، از حق خود در ماده ۱۰ معاهده برای خروج استفاده کنند و از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و پروتکل الحاقی آن جدا شوند. ایران که عضو ان‌پی‌تی است طبق ماده ۱۰ این معاهده در راستای اعمال حق حاکمیتی خود می‌تواند از آن خارج شود؛ تهدیدات اروپایی‌ها علیه ایران درخصوص بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل و کلیدزدن مکانیسم ماشه، می‌تواند به منزله ضربه‌زدن به مصالح کشور ما تلقی شود و این حق را برای ایران ایجاد کند که وفق ماده ۱۰، از ان‌پی‌تی خارج شود.
هم آمریکایی‌ها و هم اروپایی‌ها نسبت به خروج ایران از ان‌پی‌تی هراس دارند؛ این نگرانی ازآن‌جهت است که محتوای این معاهده تعهدی نسبت به عدم ساخت سلاح هسته‌ای بوده و وقتی ایران از آن خارج شود یعنی نسبت به این موضوع متعهد نخواهد بود. چندی پیش، علاءالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: خروج از NPT به‌ویژه در داخل مجلس و بین نمایندگان ملت در راستای دفاع از حریم منافع ملی کشور، یک ایده جدی به حساب می‌آید که البته عملیاتی‌شدن آن در نهایت نیازمند مصوبه قانونی مجلس است.

اقدامات رادیکالی ایران
در زمستان سال گذشته نیز پس از اوج گرفتن تهدیدات سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه، ایران در نامه‌ای به این سه کشورِ موسوم به تروئیکای اروپایی که اکنون عضو برجام هستند و می‌توانند مکانیزم ماشه را فعال کنند، هشدار داد که اگر این اقدام را انجام دهند ایران را مجبور می‌کنند که اقدامات رادیکال‌تری را در پیش بگیرد.
برخی تحلیلگران معتقدند، اقدامات رادیکالی که ایران از آن نام برده است، خروج از ان‌پی‌تی یا پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی است؛ قطع کامل همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز می‌تواند یکی دیگر از گزینه‌های ایران در پاسخ به تهدیدات مستمر غربی‌ها باشد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جریان نشست خبری روز گذشته خود در پاسخ به سوالی در مورد تهدید مقامات تروئیکای اروپایی علیه ایران برای استفاده از مکانیسم ماشه، گفت: ما هیچ اقدام ناحق و غیردوستانه‌ای را بی‌پاسخ نمی‌گذاریم و فکر می‌کنیم که هیچ دلیل قانونی و منطقی برای استفاده از مکانیسم ماشه وجود ندارد. وی با تاکید بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است، ادامه داد: چیزی که ما شاهد آن هستیم اصرار برخی کشورهای اروپایی برای ابزارسازی از یک امکان در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. بقایی با بیان اینکه استفاده از این سازوکار به این معناست که طرف‌های استفاده‌کننده به دنبال رویکرد مذاکراتی نیستند و به دنبال ارعاب و تهدید هستند، گفت: در برابر هرگونه اقدام احتمالی آنها دراین‌ارتباط، ما نیز اقداماتی را انجام می‌دهیم و قبلاً این موضوع را اعلام کرده‌ایم.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: امیدواریم که کشورهای اروپایی در رویکرد خود که چند ماهی است آن را دنبال می‌کنند، تجدیدنظر کنند چرا که مکانیسم ماشه یک‌شمشیر دو لبه است.