آگاه: پیوستی برای رعایت مسئولین و مردم. پیوستی که بر تقویت انسجام ملی، کاهش اضطراب عمومی و مقابله با جنگ روانی دشمنان متمرکز باشد. پیشنهادات طبقه‌بندی شده ذیل برای رسانه‌ها و رفتارهای عمومی می‌تواند به مدیریت فضای اجتماعی و روانی پس از بحران کمک کند:
۱. تقویت اعتماد به رسانه‌های داخلی:
رسانه‌ها، به‌ویژه صداوسیما، باید با ارائه اخبار دقیق، شفاف و به‌موقع اعتماد عمومی را جلب کنند. انتشار اطلاعات معتبر و پرهیز از کلی‌گویی یا اخبار غیرواقعی می‌تواند از گرایش مردم به رسانه‌های خارجی جلوگیری کند. لازم است برنامه‌هایی با حضور نخبگان، کارشناسان و چهره‌های مورداعتماد و وثوق جامعه تولید شود تا پاسخگوی پرسش‌ها و ابهامات مردم باشند.
۲. تمرکز بر محتوای آرام‌بخش و آموزشی:
رسانه‌ها باید محتوای آموزشی برای مدیریت سلامت روان، به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان تولید کنند. این شامل برنامه‌هایی برای کاهش اضطراب و آموزش نحوه مواجهه با اخبار منفی است. از پخش تصاویر یا اخبار هولناک (مانند صحنه‌های بمباران) خودداری شود تا از آسیب‌های روانی به گروه‌های حساس، به‌ویژه کودکان و سالمندان جلوگیری شود. به‌عنوان‌مثال باید از طریق رسانه آموزش داده شود که در هنگام حمله هوایی و پهپادی، حضور در پشت‌بام و مکان‌های بلند، دلیل شجاعت نیست و ناشی از آموزش‌ندیدن است. زیرا هر لحظه امکان اصابت پرتابه و با ترکش و... وجود دارد.
۳. ترویج وحدت و همبستگی ملی:
رسانه‌ها باید از نمادهای ملی، فرهنگی و اجتماعی که مورد پذیرش عموم مردم هستند، استفاده کنند تا حس همبستگی تقویت شود. به‌جای تمرکز بر نمادهای کلیشه‌ای از چهره‌های علمی و فرهنگی معتبر بهره گرفته شود. به‌عنوان‌مثال برنامه‌های مستند اجتماعی (مانند «تهران تل‌آویو») که روایت‌های مردمی و ابعاد اجتماعی جنگ تحمیلی را نشان می‌دهند، می‌توانند به تقویت حس انسجام کمک کنند.
۴. مقابله با جنگ روانی دشمن:
رسانه‌ها باید با تحلیل‌های روشن و اطلاع‌رسانی دقیق، شایعات و اخبار جعلی منتشرشده توسط رسانه‌های معاند را خنثی کنند. این شامل روشنگری درباره اهداف جنگ روانی دشمن، مانند ایجاد ترس و ابهام است.
آموزش عمومی برای تشخیص اخبار جعلی و پرهیز از بازنشر اطلاعات تاییدنشده در شبکه‌های اجتماعی به‌شدت لازم است و توصیه می‌شود.
۵. تشویق به رفتار مسئولانه در فضای مجازی:
مردم باید از انتشار یا بازنشر اخبار غیر موثق در شبکه‌های اجتماعی خودداری کنند، زیرا این کار می‌تواند به گسترش شایعات و تضعیف روحیه جمعی منجر شود.
پیشنهاد می‌شود افراد پیش از به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات، منابع آن را از رسانه‌های رسمی یا معتبر بررسی کنند.
۶. حمایت از سبک زندگی متنوع و تاب‌آوری:
رسانه‌ها باید با احترام به تنوع سبک‌های زندگی و پرهیز از ایجاد حس تبعیض، اعتماد عمومی را تقویت کنند. این شامل پوشش برنامه‌هایی است که نشان‌دهنده وحدت در عین کثرت فرهنگی و اجتماعی باشد.
مردم نیز تشویق می‌شوند تا با احترام به تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی، از ایجاد دوقطبی در جامعه جلوگیری کنند.
۷. آموزش مدیریت بحران‌های روانی:
رسانه‌ها باید با همکاری وزارت بهداشت و سازمان‌های مردم‌نهاد، برنامه‌هایی برای آموزش مدیریت استرس و تاب‌آوری روانی در شرایط پساجنگ تولید کنند. این برنامه‌ها باید به زبان ساده و برای عموم مردم قابل‌فهم باشند.
مردم تشویق می‌شوند تا در صورت بروز علائم اضطراب یا افسردگی، به مشاوران روان‌شناسی مراجعه کنند.
۸. جلب مشارکت عمومی در بازسازی اعتماد:
رسانه‌ها می‌توانند با دعوت از مردم برای ارائه پیشنهادات و نظرات در برنامه‌های تعاملی، حس مشارکت را تقویت کنند. این کار می‌تواند شکاف بین مردم و رسانه‌های رسمی را کاهش دهد. مردم نیز باید با ارائه بازخورد سازنده به رسانه‌ها، به بهبود عملکرد آنها کمک کنند.
رسانه‌ها و مردم هر دو در شرایط حساس کنونی نقش کلیدی دارند. رسانه‌ها باید از الگوهای سنتی فاصله بگیرند و به سمت رویکردهای حرفه‌ای، شفاف و مردم‌محور حرکت کنند. مردم نیز با هوشیاری در برابر شایعات و حمایت از انسجام ملی، می‌توانند به بازسازی فضای اجتماعی کمک کنند.
این اقدامات نه‌تنها به کاهش تبعات روانی و اجتماعی جنگ تحمیلی کمک می‌کند، بلکه سرمایه اجتماعی کشور را برای مواجهه با چالش‌های آینده تقویت می‌کند.
نظر شما