آگاه: در این میان، حدود ۹.۵ میلیون مرد و ۷.۵ میلیون زن زیر ۴۵ سال هنوز تشکیل زندگی نداده‌اند. به‌نظر می‌رسد عوامل متعددی در شکل‌گیری این وضعیت نقش دارند که مهم‌ترین آنها دشواری‌های اقتصادی ازجمله بیکاری، درآمد پایین و عدم‌امکان تهیه مسکن است. علاوه بر این، تغییر نگرش‌ها و سبک زندگی جوانان و افزایش توقعات نیز در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای ازجمله افزایش شکاف بین نسل‌ها و تضعیف بنیان خانواده داشته باشد. افزایش تجرد در جامعه، پیامدهایی فراتر از بعد فردی دارد. کارشناسان هشدار می‌دهند که این روند مستقیما بر نرخ باروری تاثیر گذاشته و زمینه پیری جمعیت را فراهم می‌کند؛ موضوعی که آینده اقتصادی کشور را با بحران نیروی کار جوان مواجه می‌سازد. از منظر اجتماعی نیز، تنهایی گسترده در نسل جدید می‌تواند به افزایش افسردگی، انزوا و حتی بحران‌های هویتی منجر شود. در سطح کلان، فروپاشی انسجام خانوادگی می‌تواند شبکه حمایتی جامعه را تضعیف کرده و هزینه‌های رفاهی و اجتماعی دولت را افزایش دهد.
در شرایطی که آمار تجرد به سطح هشدار رسیده است، مسئولیت سیاست‌گذاران تنها در بیان نگرانی‌ها خلاصه نمی‌شود. ارائه مشوق‌های واقعی برای ازدواج، ازجمله تسهیلات مسکن، اشتغال پایدار و حمایت‌های مالی می‌تواند زمینه آغاز تغییر را فراهم سازد. علاوه بر این، آموزش مهارت‌های زندگی مشترک و بازتعریف ارزش‌های اجتماعی مرتبط با خانواده باید به‌صورت جدی دنبال شود. نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای نیز وظیفه دارند الگوسازی مثبت از زندگی خانوادگی را به نسل جدید ارائه دهند تا انگیزه‌های ازدواج تقویت شود.

راهبرد آینده؛ خانواده به‌عنوان محور توسعه
اگرچه بحران تجرد امروز یک تهدید بزرگ برای جامعه ایران است، اما با سیاست‌گذاری آینده‌نگر می‌توان آن را به فرصت تبدیل کرد. حمایت از جوانان در مسیر تشکیل خانواده، نه‌تنها باروری و پویایی جمعیت را تضمین می‌کند، بلکه موجب تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی خواهد شد. راهبرد اصلی باید بر محور قراردادن خانواده در برنامه‌های توسعه‌ای کشور استوار باشد؛ چرا که بدون انسجام خانوادگی، هیچ برنامه اقتصادی یا فرهنگی به‌طور پایدار موفق نخواهد شد. اکنون زمان تصمیم‌های جسورانه و اقدام‌های ملموس فرارسیده است.