آگاه: «دفاع مقدس»، چه در قامت هشت سال پایداری جانانه و چه در تجربه «۱۲ روز دفاع مقدس»، هرگز صرفا یک واقعه تاریخی یا خاطرهای محصور در تقویم ملت ایران نبوده و نخواهد بود؛ بلکه همواره یک ذخیره هویتی جوشان، یک الگوی راهبردی جاری و یک منبع لایزال الهامبخش برای تمامی نسلهاست. نبرد اخیر، با وجود کوتاهی زمانی نهتنها زندهبودن و کارآمدی الگوی مقاومت را به رخ جهانیان کشید، بلکه ثابت کرد این گفتمان، پتانسیل بیبدیلی برای به میدان آوردن نسلهای جدید دارد. در شرایطی که نسل نوجوان و جوان ما در تار و پود فضای مجازی زیست میکند و تحت شدیدترین بمباران روایتهای دروغین دشمن قرار دارد، پرسش اساسی و راهبردی اینجاست: چگونه میتوان ظرفیتهای عظیم این «دفاع مقدس نوین» را به زبان و فرمی قابل فهم، جذاب و تاثیرگذار برای این نسل بازگو کرد و از آن برای تربیت «انسان تراز تمدنی» در گام دوم انقلاب اسلامی بهره برد؟
دفاع ۱۲ روزه، با تمامی ابعاد میدانی، اطلاعاتی و رسانه اییاش، یک آزمون بزرگ و یک گنجینه عظیم برای بازتعریف نمادها و مفاهیم مقاومت در عصر دیجیتال است. این مقطع تاریخی، با وجود کوتاهی زمانی، سرشار از نمادها و روایتهای نابی است که میتواند با نسل امروز ارتباطی عمیق و معنادار برقرار کند. «قدرت نقطهزنی بیسابقه موشکها» که سدهای دفاعی دشمن را درهم شکست و حیرت جهانیان را برانگیخت، «هوشمندی عملیاتی بینظیر پهپادها» که به قلب دشمن نفوذ کردند و معادلات را بر هم زدند، «فروتنی و شجاعت کمنظیر فرماندهان میدانی»، «صبر، بصیرت و ایثار خانواده شهدا و رزمندگان»، و «فریادهای حقطلبانه و وحدتآفرین ملت در مقابل ظلم جهانی»؛ اینها نه فقط اخبار، بلکه تصاویری ملموس، قهرمانانه و قابل درک از اقتدار، عدالتخواهی و حقانیت جبهه مقاومت هستند. این نمادهای بصری و روایی میتوانند به زبان هنر، رسانه و ابزارهای نوین ارتباطی، به قصههای قهرمانی تبدیل شوند که مخاطب نوجوان و جوان خود را در آن بیابد و با آن همذاتپنداری کند. روایتسازی پیرامون لحظههای حساس تصمیمگیری، نمایش شجاعت فردی در اوج خطر و تبیین همبستگی جمعی در مواجهه با دشمنی عظیم، میتواند روحیه خودباوری، مسئولیتپذیری و عشق به وطن و آرمانهای انقلاب را در این نسل بیدار کند.
فناوریهای نوین و فضای مجازی که اغلب به عنوان بستری برای تهاجم فرهنگی دشمن قلمداد میشوند، نباید ما را به انفعال بکشاند. بلکه باید با نگاهی راهبردی، آن را در دستان ما به ابزاری قدرتمند و بیهمتا برای بازگویی و گسترش مفاهیم مقاومت تبدیل کنیم. نوجوان و جوانی که در زیست مجازی رشد میکند و زبان این فضا را به خوبی میفهمد، از طریق ابزارهایی چون بازیهای رایانهای استراتژیک (که منطق پیروزی را آموزش میدهند)، انیمیشنهای با کیفیت و سرگرمکننده، مستندهای کوتاه و جذاب، پادکست های تاثیرگذار و خلاقانه و حتی محتوای تعاملی در پلتفرمهایی مانند اینستاگرام، تیکتاک و یوتیوب، میتواند با مفاهیم عمیق «شجاعت»، «مقاومت»، «دفاع از مظلوم» و «ایثار» آشنا شود و درک درستی از آن به دست آورد. مهم آن است که روایتهای ما صرفا جنبه تحمیلی یا موعظهآمیز نداشته باشند؛ بلکه برخاسته از روحیه جوانانه، نوآورانه و خلاقانه باشند که بتوانند با سبک زندگی دیجیتال نسل امروز پیوند بخورند و دغدغههای آنها را در بر بگیرند.
باید به یاد داشت که نسل امروز، نه یک «مخاطب صرف و غیرفعال»، بلکه یک «کنشگر بالقوه و موثر» در میدان جنگ روایتهاست. ظرفیت بیکران فضای مجازی این امکان را فراهم میآورد که نوجوانان و جوانان نه تنها شنونده روایت باشند، بلکه خود به روایتسازان فعال و پویای این گفتمان تبدیل شوند. ایجاد پلتفرمهای حمایتی، برگزاری کارگاههای تخصصی تولید محتوا، تشویق آنان به ساخت کلیپهای کوتاه و هنرمندانه، طراحی گرافیکی خلاقانه و حتی تولید بازیهای رایانهایی و شبیهسازیهای جذاب، بر پایه مفاهیم و وقایع دفاع ۱۲ روزه میتواند حس تعلق، مشارکت و مسئولیتپذیری آنان را به طرز چشمگیری تقویت کند. این نسل باید احساس کند که این دفاع مقدس، داستانی متعلق به خودشان است؛ داستانی که ادامه دارد و نقشآفرینی امروز آنها در عرصه جنگ روایتها، همانند نقشآفرینی رزمندگان در میدان نبرد فیزیکی، حیاتی و سرنوشتساز برای آینده این مرز و بوم و هویت تمدنی آن است.
نتیجهگیری:
دفاع ۱۲ روزه، فراتر از یک رویداد نظامی گذرا، یک ذخیره راهبردی بیقیمت و نقطهای عطف برای جنگ روایتها در عصر حاضر است. موفقیت ما در انتقال این تجربه عظیم و عمیق به نسل امروز، در گرو تغییر نگاه ما به ابزارهای روایتسازی، درک عمیق از زیستبوم فرهنگی و دغدغههای نسل جوان و جسارت در ورود به عرصههای نوین ارتباطی است. با بهرهگیری هوشمندانه از امکانات فرهنگی، رسانهای و هنری و با پیوندزدن هنرمندانه روایت مقاومت با سبک زندگی دیجیتال نسل جدید، میتوانیم نهتنها مفاهیم بنیادین «دفاع مقدس» را به آنان بشناسانیم، بلکه آنان را به افسران فعال، خلاق و متعهد در این جنگ نمدار و تمدنی تبدیل کنیم.
نظر شما